Ğina insanı ruhi tarazlıq vəziyyətindən çıxarır, onu eyş-
işrətə, əxlaqsızlığa sövq edir. Qurani-kərimin «Fürqan»
surəsinin 72-ci ayəsində buyurulur: «
Allahın xalis bəndəsi
o şəxslərdir ki, batilə şahid durmaz, puç bir şeylə
rastlaşdıqda, ondan üz çevirib, keçərlər
». İmam Sadiq (ə)
bu ayə haqqında buyurur: «
Bu ayədə ğina nəzərdə
tutulur
».
Musiqisi və sözləri insanı doğru yoldan azdıran ğinanın
insan mənəviyyatına bir çox mənfi təsirləri vardır:
«Ğina oxunan ev qəm-qüssədən amanda qalmaz»,
«Ğina oxunan evdə dua qəbul olmaz», «Ğina oxunan evə
mələk nazil olmaz»
1
.
Sual 148:
Lovğa yeriş insanı hara aparır?
Cavab:
Loğman öz oğluna belə nəsihət verir: «
...Yer
üzündə lovğa-lovğa gəzib dolanma. Həqiqətən, Allah
özündən razı və lovğalanıb fəxr edən şəxsi sevməz.
Yerişində müvazinət gözlə
»
2
.
Uyğun Quran ayələrindən bir daha aydın olur ki, İslam
dini öz ardıcıllarının bütün suallarına əhatəli cavab verir.
Mömin müsəlmanlara, hətta öz yerlərində müvazinəti
gözləmək sifariş olunur. İlk baxışdan əhəmiyyətsiz görünən
yeriş, əslində insan şəxsiyyətinin nişanələrindəndir.
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: «
Lovğa-lovğa,
təkəbbürlə yeriyən adama yer, yerin altında yatanlar və
üstündə gəzənlərin hər biri lənət oxuyur
».
3
.
Başqa bir hədisdə Həzrət (s) buyurur: «
Geydiyi libasla
lovğalanan insanı, Allah-təala cəhənnəm kənarında
1
İmam Sadiqin (ə) kəlamları, «Vəsailüş-şiə», 12-ci cild, səh.225.
2
«Loğman» surəsi, ayə 18-19.
3
«Səvabul-əmal».
137
yerin təkinə endirib, Qaruna yoldaş edər. Çünki
təkəbbürün bünövrəsini Qarun qoyub
»
1
.
Bir hədisdə nəql olunur ki, Həzrət (s) yoldan
keçərkən, adamların bir dəlinin başına toplandığını
gördü və buyurdu: «Əsl dəli, təkəbbürlə yol yeriyən
insandır
».
Sual 149:
Susmaq nə vaxt qızıl deyil?
Cavab:
El arasında «danışmaq gümüşdürsə, susmaq
qızıldır» məsəli, İslam dinində sükuta verilən dəyəri bir
daha təsdiq edir. İmam Sadiq (ə) buyurur: «
Sükut,
düşüncə rahatlığının əsasıdır
». İmam Əli ibni Musa ər-
Riza (ə) isə belə buyurur: «
Elm, helm və sükut, düşüncə
əlamətidir. Sükut hikmət qapılarından biridir
»
2
.
Natiqin çıxış etdiyi məclisdə, müəllimin danışdığı sinif
otağında sakitliyə riayət olunması zərurəti hamı tərəfindən
qəbul olunmuşdur. Məlum məsələdir ki, insan danışa-
danışa dinləmək qabiliyyətindən məhrumdur. Müəllim dərs
gedişində sakit oturmayan şagirdi qaldırır və soruşur ki,
mən nədən danışırdım? Təbii ki, şagird cavab verə bilmir.
Ətrafda baş verənləri anlamaq üçün sükut zəruri şərtdir.
Bəs insan danışa-danışa düşünə bilərmi? Əlbəttə ki,
yox! Demək, həyat çətinliklərini ilk əvvəl düşüncə ilə
aradan qaldırmalı olan insan, sükuta möhtacdır!
Amma əgər qızıl ən qiymətli şeydirsə, sükut həmişə
qızıl deyildir. Özünüz düşünün, bəşəriyyəti ilahi elmlə
zinətləndirən peyğəmbərlər, zalım padşahların zülmünü
ifşa edən natiqlər, elmin sirlərini övladlarımıza öyrədən
müəllimlər sussaydı, dünya nə vəziyyətə düşərdi?! Bəli,
1
«Səvabul-əmal».
2
«Vəsail», 8-ci cild, səh. 532.
138
zəruri olmayan sözü udub susmaqla bərabər, həqiqəti
dünyaya izhar etmək də qızıldır!
Sual 150:
Bətndəki körpənin oğlan və ya qız olacağını
əvvəlcədən təyin etmək olarmı?
Cavab:
«Loğman» surəsinin 34-cü ayəsinə əsasən, beş
sahə haqqında bilik yalnız Allaha məxsusdur və bəşər
övladı üçün bu elmlər müəssər deyil. Bu beşliyə daxildir:
1. Qiyamətdən xəbərdarlıq;
2. Yağış;
3. Ana bətnində körpə;
4. Gələcək;
5. Ölüm yeri.
«Nəhcül-bəlağə»də nəql olunur: «Bir gün Əli (ə)
gələcəkdə baş verəcək hadisələrdən danışarkən, yaxın
adamlardan biri soruşdu: «
Ey Əmirəl-möminin, sən qeyb
elmi ilə tanışsanmı?». Həzrət (ə) gülümsəyərək cavab
verdi: «Dediklərim qeyb elmindən deyil. Qeyb elmi
yalnız qiyamət elmidir. Allah-təala bətndəki körpənin
oğlan və ya qız, gözəl və ya çirkin, xoşbəxt və ya
bədbəxt olacağını bilir. Məhz bunlar yalnız Allahın
bildiyi qeyb elmlərindəndir. Qalanını isə, Allah öz
rəsuluna, Onun rəsulu isə mənə öyrədib...
».
Yaşadığımız elmi-texniki tərəqqi dövründə ana
bətnindəki körpə və yağış haqqında proqnozlar verilir. Bəli,
məhz proqnoz! Proqnoz isə həqiqətə çevrilməyə də bilər.
Proqnoz ilkin məlumatlar olmadan verilə bilməz. Məsələn,
hazırda yalnız formalaşmış körpə haqqında proqnoz verilir.
Hansı ki, Allah-təalanın bu sahədəki biliyi vaxtla şərtlənmir.
Allah üçün körpənin 10 günlük və ya iki aylıq olmasının
heç bir fərqi yoxdur.
139
Yağış haqqında proqnoz verilir. Bu proqnoz yalnız
yağışdan bir neçə gün əvvəl verildikdə özünü doğruldur.
Allahın elmində isə yayda qışın, qışda yayın yağıntıları son
dəqiqliyinədək məlumdur.
Sual 151:
Göz yaşları ölüm mələyini geri qaytara
bilərmi?
Cavab:
Qurani-kərimin müxtəlif ayələrinə əsasən,
Allah-təala dünya işlərini mələklər vasitəsi ilə
gerçəkləşdirir. Bu mələklərdən bir qrupu ruh alan
mələklərdir. Onların aparıcısı «ölüm mələyi»dir.
Peyğəmbər (s) buyurur: «
Xəstəliklər və dərdlər
ölümün elçiləridir. Ömür başa çatdıqda, ölüm mələyi
gəlir və deyir: «Ey Allah bəndəsi, sənə xəbər xəbər
dalınca, elçi elçi dalınca göndərdim. Amma son xəbər
mənəm!». Sonra deyər: «Allahın dəvətini qəbul et, istər
həvəslə, istər həvəssiz!». Ölüm mələyi bəndənin
ruhunu çıxaranda, ətrafdakılar şivən qoparıb, göz
yaşları axıdarlar. Ölüm mələyi deyər: «Kimin üçün
ağlıyırsınız? Kiminçün göz yaşı axıdırsınız? And olsun
Allaha ki, onun vaxtı qurtarıb və bütün ruzisini alıb.
Allah onu dəvət edib, o da qəbul edib». Yenə əlavə
edər: «Ağlamaq istəyirsinizsə, özünüzə ağlayın! Son
nəfərinizin ruhunu çıxaranadək, yanınıza gələcəyəm!
».
Sual 152:
Gecəni yatmaq, yoxsa oyaq qalmaq daha
faydalıdır?
Cavab:
Əhli-beyt hədislərindən birində buyurulur:
«
Alimin yuxusu cahilin ibadətindən üstündür
».
Maraqlıdır, necə ola bilər ki, yuxu ibadətdən üstün olsun?
Başqa bir sual: mürəbbə baldan üstün ola bilərmi? Hamı
bilir ki, bal misilsiz bir nemətdir və onu mürəbbə ilə
140
Dostları ilə paylaş: |
