41
1. Rahbar konfliktdagi tomonlarni birma-bir taklif qilib, har biridan nizoni
sabab va mohiyatini bayon qilib berishlarini so‗raydi. Shu bilan bi
rga ikki tomonni
ham bir-
birini qoralashga bo‗lgan har qanday urinishlariga
chek quygan holda,
emotsiyalarni emas faqat dalillarni talab qiladi. ―Falonchiyev haqidagi barcha
salbiy fikrlaringizni uning oldida, ko‗ziga qarab aytganingiz ma‘qul edi. Men sizg
a
bunday imkoniyatni yaratib beraman‖. Shundan so‗ng rahbar mumkin bo‗lgan
darajagacha dalillarni aniqlashtiradi. Rahbar, nizoli vaziyatdagi tomonlar
mulohazalaridan mustaqil ravishda aniq bir yechimga kelganidan so‗ng,
ikkala
tomonni taklif etib, ulardan
zarur deb hisoblagan fikrlarini aytishlarini so‗raydi va
vaqti vaqti bilan o‗rtada bo‗lib turgan ―dahanaki jangni‖ to‗xtatadi va o‗z
yechimini e‘lon qiladi. Mazkur yechim bir tomonning foydasiga bo‗lishi yoki
ikkala tomonning ham foydasiga bo‗lmasligi mum
kin, har qanday holda ham
rahbar etika meyorlariga va jamiyatda qabul qilingan, mavjud ko‗rsatmalarga
asoslanishi lozim. Uning yechim haqidagi qarori signal bo‗lib xizmat qiladi: nizo
bartaraf etildi, unga qaytish ish bilan mashg‗ul
insonlarni vaqtini va e
nergiyasini
olish demakdir.
2. Pedagog yoki rahbar nizoli tomonlarga, yig‗ilishda guruh oldida o‗z
da‘volarini bir
-birlariga aytishlarini taklif qiladi. Mazkur muammo yuzasidan
yig‗ilish ishtirokchilari chiqishlari, fikrlarini eshitganidan so‗ng rahbar qar
or qabul
qiladi va uni norozi tomonga yoki ikkala tomon norozi bo‗lsa
ikkala tomonga
guruh nomidan e‘lon qiladi, ya‘ni qilingan mulohaza obyektiv bo‗lib, u keyin
muhokama qilinishiga o‗rin qolmaydi.
3. Agar ko‗rilgan choralar bilan ham nizo barham topmasa
,
rahbar yoki
pedagog nizodagi tomonlarga sanksiya e‘lon qiladi (ulardan biriga yoki ikkalasiga
ham): takroriy tanqidiy tanbehlardan tortib, ma‘muriy jazogacha bo‗lgan tartibda,
chunki, nizo o‗quv yoki ishlab chiqarish jarayoniga zarar keltiradi.
4. Agar bu chora ham yordam bermasa, rahbar nizodagilarni tarqatib
yuborish chorasini qo‗llaydi, ya‘ni
boshqa sinflarga, sexlarga va shu kabilarga
ajratib yuboradi.
Dostları ilə paylaş: