Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka

 
 
155 
cinsellikle, minimalizmle çizilmiş bir tarz geliştirmiştir. Alejandro Gonzalez Inarritu 
ise yeni Latin Amerika sinemasının uluslararası alanda en tanınan yönetmenlerinden 
biridir. Paramparça Aşklar Köpekler’in uluslararası başarısından sonra Hollywood’a 
transfer  olmuş  ve  orada  çalışmaya  başlamıştır,  ama  bağımsız  tavrını  korumaktadır. 
ABD’de  21  Gram  (21  Grams,  2003)  filmini  yöneten  Inarritu,  ilk  filmindeki  gibi 
toplumun  üç  ayrı  sınıfından  üç  ayrı  karakterin  bir  kaza  sonucu  kesişen  hikâyesini 
anlatmaktadır. 
 
 
 
3.5-)
   
YEN  LAT N AMER KA S NEMASINDA TEMALAR
 
 
Tematik  olarak  yeni  Latin  Amerika  sineması  toplumsal  konulara  çok 
bağımlıdır.  Filmler  toplumu  tarihiyle,  sorunlarıyla,  gelenekleriyle,  krizleri  ve 
değişimleri  ile  vermeye  çalışır.  Yeni  Latin  Amerika  sineması  toplumsal  bir 
sinemadır. Krizlerin bunalttığı bir toplumun ürünüdür ve bu krizler en çok sinemada 
karşımıza  çıkar.  Yeni  Latin  Amerika  sineması  insan  dramaları  üzerine  durur 
(Gutierrez,  2003:  24).  Günlük  hayatın  gerisindeki  sosyal  ve  politik  geçmişi 
aydınlatmaya  çalışır  (Rangil,  2001:  7).  Toplumun  çeşitli  kesimlerinden  krizlerle 
ş
ekillenmiş  ve  değişmiş  insanların  hikâyelerini  anlatır.  Kişisel,  siyasi  ve  sosyal 
sorunlar yeni sinemanın tematik içeriğini oluşturmaktadır (Johnson, 2005: 19). 
 
Sinemanın  yeniden  yükselişe  geçmesiyle  birlikte  bilinen  türlerde  filmler 
yapılmaya başlanır. Mesela, Brezilya’da ünlü eşkıyaların hayatlarını anlatan filmler 

---

 
 
156 
çekilir  (Dennison,  2000:  131).  Meksika’da  ise  son  10  yılda  kilisenin  ve  devletin 
eleştirisi  yapan  filmlerin  sayısı  artar  (Guazar,  2003:  16).  Bu  türleri  bütün  Latin 
Amerika’da  çocuk  filmleri  ve  komediler  takip  eder  (Dennison,  2000:  132).  Yeni 
Latin Amerika sineması seyirciyi salonlara çekmek zorundadır ve seyircinin istediği 
türlere doğru bir  yöneliş söz konusudur. Animasyon, çocuk filmleri, tarihi dramlar, 
komediler,  romantik  komediler,  kent  dramaları,  edebi  uyarlamalar,  sosyal  eşkıyalık 
filmleri, politik, dedektif, belgesel, deneysel filmler yeni Latin Amerika sinemasının 
en  çok  film  ürettiği  türlerdir  (Johnson,  2005:  18).  Ticariden  deneysele, 
bilimkurgudan belgesele ya da karma türlere kadar film üretilir (Nagip, 2003: xviii). 
 
Yeni  Latin  Amerika  sinemasını  tematik  olarak  kategorilere  ayıracak olursak 
birkaç  başlık  altında  toplayabiliriz.  lk  başta,  “geçmişle  hesaplaşma  filmleri”  ya  da 
“toplumsal hafıza sineması” diyebileceğimiz yapımlar gelir. Ardından, yoksulluk ve 
yoksunluk  filmleri  yer  alır.  Bu  filmler  kırsal  kesimdeki  ya  da  kentlerde, 
gecekondularda,  işsizlik  ve  şiddetle  birlikte  yaşanan  yoksulluğu  anlatırlar. 
Gecekondu ve şiddet ilişkisi, yeni Latin Amerika sinemasının en önemli konusudur. 
Latin  Amerika  gençliğinin  sorunlarını  anlatan  filmler  de  ayrı  bir  kategori 
oluşturabilir.  Tarihi  dramalar,  fazla  film  üretilen  türlerden  bir  diğeridir.  Son  olarak 
toplumsal  sorunlara  odaklanan  filmlerden  söz  edilebilir.  Bütün  filmler  toplumun 
sorunlarına odaklanırken bazı filmler geleneksel ya da yeni oluşan sorunlar üzerine 
yoğunlaşmaktadır. Toplumların yaşadığı bunalımlar ön plandadır. 
 
 
 

---

 
 
157 
3.5.1-) Geçmişle Hesaplaşma Filmleri 
 
 
“Toplumsal  hafıza  sineması”  ya  da  geçmişle  hesaplaşma  yeni  Latin  Amerika 
sinemasının  en  fazla  ilgilendiği  temaların  başında  gelmektedir.  Arjantin  ve  Şili 
sineması 1970’lerde yaşanan diktatörlük dönemlerine ilgisini artırmıştır. Diğer ülke 
sinemalarındaysa  tarihlerinin  çeşitli  dönemleriyle  ilgili  filmler  yapılmaktadır.  Bu 
filmler  çekildikleri  ülkelerin  tarihlerine  ışık  tutmakta  ve  uzun  yıllar  boyunca 
sinemada  sansür  yüzünden  gösterilemeyen  tarihsel  olayları  perdeye  yansıtmaktadır. 
Latin  Amerika  tarihinde  resmi  söylemin  reddettiği  birçok  konu  sinema  sayesinde 
gündeme  gelmiştir.  Sinema,  resmi  tarih  söyleminin  dışına  çıkmanın  olanaklarını 
sunmaktadır.  Bu  filmler,  devlet  tarafından  dayatılan  gerçeklere  karşı  filmler  olarak 
anılabilir (Rangil, 2001: 8).    
 
Toplumsal  hafıza  filmleri  bir  yandan  belgesellerle  karşımıza  çıkarken,  diğer 
yandan kurmaca filmler de bu konularda yoğunlaşmaktadır. Şili yapımı Milli Stad ve 
Arjantin  yapımı  Raymundo  gibi  belgeseller,  Patricio  Guzman’ın  belgeselleriyle 
beraber  1970’lere  ışık  tutan  yapımlar  arasındadır.  Konulu  filmler  içinde  ise  Şili 
yapımı Machuca, 1973’e dönerken, Arjantin yapımı Olimpo Garajı (Garage Olimpo, 
Arjantin,    Marco  Bechis,  1999),  Kamcatcka  ve  Kızkardeşler  1970’ler  Arjantin’ini 
anlatan  çok  sayıdaki  film  arasında  yerlerini  alırlar.    Kardeşler  (Figli/Hijos,  Marco 
Bechis,  Arjantin,    2001),  Daha  Az  Kötü  Bir  Dünya  (Un  Mundo  Menos  Peor, 
Alejandro  Agresti,  Arjantin,    2004)  ve  Esaret  (Cautiva,  Gaston  Biraben,  Arjantin, 
2003)  ise  1976’nın  açtığı  toplumsal  sorunların  günümüze  kadar  olan  uzantıları 
üzerine duran yapımlardır. Latin Amerika’da geçmişle hesaplaşma sadece 1970’lerin 

---

 
 
158 
darbeleriyle  hesaplaşma  şeklinde  olmamaktadır.  Bir  başka  Arjantin  filmi  Ateşle 
Aydınlanmış 
(Iluminados por el Fuego, Tristan Bauer, 2005) ise Arjantin ve  ngiltere 
arasında yaşanan Falkland savaşı üzerinedir. Brezilya filmi Olga (Jayme Monjardim, 
2004)  1930’larda  yaşanan  baskıcı  dönemi  peliküle  aktarırken,  Meksika  yapımı 
Masum  Sesler 
(Voces  Inocentes,  Luis  Mandoki,  Meksika,  2004)  1980’lerde  El 
Salvador’daki iç savaşları ve gerilla mücadelelerini anlatır. 
 
Milli  Stad
,  Şili’de  1973  askeri  darbesi  sonrası  yüz  binlerce  insanın  içine 
kapatıldığı  stadın  adıdır.  Bu  belgesel  bu  insanlardan  hayatta  kalanlarla  yapılan 
görüşmelerden  oluşmaktadır.  Milli  Stad’ın  çekilmesi  sansür  yasalarının 
hafiflemesinden  sonra  olabilmiştir.  Aynı  döneme  odaklanan  bir  diğer  film  olan 
Machuca
  ise  1973’te  Şili’de  yaşanan  darbenin  öncesinde,  toplumun  çeşitli 
kesimlerini ve karşıt siyasi kutupları ele alır. Şili’de 1973 darbesini ve getirdiklerini 
doğrudan  anlatacak  filmler  yapılması  için  2003’te  sansür  yasasının  tamamen 
kalkmasını beklemek gerekmiştir. Machuca darbe öncesini ve sonrasını anlatan Şili 
yapımı ilk sinema filmidir.  
 
Olimpo  Garajı
  ve  Kamcatcka  Arjantin’de  1976  darbesi  sırasında  olanları 
doğrudan  anlatan  filmlerdir.  Olimpo  Garajı’nda  darbe  sonrası  polislerin  keyfi 
hareketleri,  işkenceleri  ve  darbe  sonrasında  Arjantin’in  değişen  toplumsal  yapısı 
üzerine durulur. “Kirli Savaş” yıllarındaki işkenceler gözler önüne serilir.  şkenceci 
polislerin  halkın  malvarlığına  el  koyması,  keyfi  davranışları  sergilenir. 
Kamcatcka
’da  ise  o  dönem  yakalanma  korkusuyla  yaşayan  bir  ailenin  durumu 
gösterilmektedir.  Yakalandıktan  sonra  ne  olacağı  belli  değildir  ve  bu  insanlar 

---