S. F. Abdirasilov

BoshlangHch maktablarning to*rtinchi sinflarini bitiruvchi
o ‘quvchilar quyidagi malaka va koUtikmalarni o ‘zlashtirishlari lozim:
K o‘nikmalar:
-
o‘z ish joyini mashg‘ulotga tayyorlash;
- qalam va mo‘yqalamni to‘g‘ri ushlay olish;
- to‘g‘ri va qiya ko‘rinishdagi chiziqlami qiynalmasdan o‘tkaza 
olish;
- borliqni idrok etishdan oigan taassurotlarini ishlagan rasmlarida 
aks ettira olish;
- rasm chizib boüngach, qog‘oz sirtini suv bilan yuvib bo‘yash 
jarayoniga tayyorlash;
- suv bo‘yoq (akvarel) bilan ishlash tartibini (suvbo‘yoq bilan 
ishlashdan oldin unga suv tomizib chiqish, mo‘yqalamni bo‘yoqqa tez- 
tez botirib turishni);
- ranglaming murakkab tuslarini hosil qila olish (masalan, ko‘kish. 
yashil, qizg‘ ish, j igarrang, qoramtir va h.k.);
43
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

- mo'yqalanini ish tugagandan so‘ng tozalab yuvib qo‘yish;
- o‘z ish joyini yigMshtirib qo‘yish;
Malakalar:
- haykaltaroshlikdan 2-3 ta figurali yaxlit kompozitsiya tuza 
olishni;
- loydan yoki plastilindan haykallar ishlashda alohida-alohida, 
«yaxlit» va «aralash» ishlov berish usullaridan foydalana olishni;
- ranglaming murakkab tuslarini hosil qilish (masalan, ko‘kish 
yashil, qizg‘ish, jigarrang, qoramtir va h.k.);
- rasmda narsalarni kompozitsiya qonuniyatlariga bog‘liq ravishda 
joylashtirishni;
- dekorativ ishlarda asimmetrik tasvirlami ifodalashda muvo- 
zanatni saqlay olishni;
- o‘simliksimon naqsh elementlaridan mustaqil naqsh kompo­
zitsiyasini tuza olishni;
- tabriknoma kompozitsiyalarini ishlay olishni.
Tasviriy san’at darslarining mazmuni
«Tasviriy san’at» o‘quv predmeti ma’naviy madaniyatning tarkibiy 
qismlaridan biri boMgan badiiy madaniyatni uyg‘un rivojlanishga xizmat 
qiladi va shaxs uchun muhim boMgan qator sifatlami rivojlantirishga 
yordam beradi. Bu esa o‘quvchilarni milliy merosni o‘zlashtirish hamda 
umuminsoniy qadriyatlar bilan yaqindan tanishishlari uchun imkoniyat 
yaratadi.
Maktabda tasviriy san’at darslarida mashg'ulotlarning quyidagi 
turlari bo‘yicha ishlar olib boriladi; Borliqni idrok etish; San’atni idrok 
etish; Naturaga qarab tasvirlash; A) Naturadan rasm ishlash. B) 
Naturadan haykal ishlash. Kompozitsiya; A) Rangtasvir kompozitsiyasi. 
B) Dekorativ kompozitsiya. V) Haykaltaroshlik kompozitsiyasi.
Mazkur o‘quv predmetidagi ta’lim va tarbiya asosan ikki 
bo‘limdan (amaliy va nazariy) tashkil topadi:
44
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

5