SaqarTvelos teqnikuri universiteti biznes-inJineringis fakulteti ekonikuri kvlevis meTodebi

9. sainformacio sistemis uzrunvelyofis qvesistemebi

sainformacio sistemis uzrunvelyofis qvesistemebi yvela tipis sainformacio sistemisaTvis saerToa, imisgan damoukideblad, Tu rogor marTvis funqciasa da dones moicavs es sainformacio sistema.

uzrunvelyofis qvesistemebis Semadgenloba ar aris damokidebuli imaze, Tu ra dargis sainformacio sistema unda damuSavdes. mis SemadgenlobaSi Sedis: organizaciuli, samarTlebrivi, teqnikuri, maTematikuri, programuli, informaciuli, lingvistikuri da teqnologiuri uzrunvelyofa.

organizaciuli uzrunvelyofis qvesistema sainformacio sistemis erT-erTi ZiriTadi qvesistemaa, romelzec didad aris damokidebuli sistemis miznebisa da funqciebis warmatebuli ganxorcieleba. organizaciuli uzrunvelyofis qvesistemis Semadgenlobas miekuTvneba: meToduri masalebi, romlebic axdens sainformacio sistemis Seqmnisa da funqcionirebis procesis reglamentirebas; tipuri proeqtebi; teqnikuri dokumentacia, romelic sistemis gamokvlevis, daproeqtebisa da danergvis procesSi miiReba; teqnikur-ekonomikuri dasabuTeba; teqnikuri davaleba; teqnikuri da samuSao proeqtebi; tipuri gamoyenebiTi programebis paketi; sistemis eqspluataciaSi etapobrivi Cabarebis gaformebisaTvis aucilebeli dokumentebi; konstruqtorebisa da personalis saStato struqtura da sxv.

samarTlebrivi uzrunvelyofis qvesistema sainformacio sistemebis Seqmnisa da eqspluataciis procesebis reglamentirebisaTvis aris gankuTvnili. is TavisTavSi moicavs iurdiuli dokumentebis erTobliobas, romelic sistemis saSualedo da saboloo informaciis formirebis, Senaxvisa da gadamuSavebis reglaments gansazRvravs. samarTlebriv dokumentebs miekuTvneba: xelSekruleba damkveTsa da Semsrulebels Soris; dasamuSavebeli sistemis statusis daxasiaTeba; sainformacio sistemis qvesistemebis iurdiuli ufleba-movaleobani;

informaciis damuSavebis procesis calkeuli saxeobebis samarTlebrivi uflebani; momxmareblis teqnikuri saSualebebis gamoyenebisadmi iurdiuli uflebebi da sxv.

teqnikuri uzrunvelyofis qvesistema, informaciul sistemaSi informaciis damuSavebisaTvis gankuTvnili teqnikuri saSualebebis erTobliobaa. mis SemadgenlobaSi Sedis: kompiuterebi, romelTa meSveobiT informaciis damuSaveba xorcieldeba; informaciis Segrovebisa da registraciis saSualebebi; kavSirgabmulobis arxebiT monacemebis gadacemis saSualebebi; monacemebis dagrovebisa da Senaxvis, saSedego informaciis gacemis saSualebebi; damxmare mowyobilobebi da organizaciuli daniSnulebis sxva teqnika.

maTematikuri uzrunvelyofis qvesistema aris amocanebis amoxsnisa da kompiuteris saSualebiT informaciis damuSavebisaTvis gankuTvnili maTematikuri modelebisa da algoriTmebis erToblioba, agreTve, marTvis amocanis ekonomikur-maTematikuri modelebis asagebi saSualebebisa da meTodebis kompleqsi. maTematikuri uzrunvelyofis SemadgenlobaSi Sedis: maTematikuri uzrunvelyofis saSualebebi (marTvis tipuri amocanebis modelirebis saSualebebi, mravalkriteriumiani optimizaciis meTodebi, maTematikuri statistika, masobrivi momsaxurebis Teoria da sxv.); teqnikuri dokumentacia (amocanis aRwera, amocanebis amoxsnis algoriTmebi, ekonomikur-maTematikuri modelebi); maTematikuri uzrunvelyofis SerCevis meTodebi (amocanaTa tipebis SerCevis, algoriTmebis Sesrulebis sirTulis Sefasebis da Sedegebis sandoobis Sefasebis meTodebi).

programuli uzrunvelyofis qvesistema kompiuteruli programe-bis erTobliobas, aRwerebsa da maTi gamoyenebis instruqciebs moicavs. programuli uzrunvelyofa iyofa or jgufad: saerTo (operaciuli sistemebi, operaciuli garsebi, kompilatorebi, interpretatorebi, monacemTa bazebi, qseluri programebi da sxv.) da specialuri (gamoyenebiTi programebis erToblioba, romlebic damuSavda konkretuli amocanebisaTvis da sakontrolo magaliTebi) daniSnulebis.

informaciuli uzrunvelyofis qvesistema aris teqnikur-ekonomi-kuri informaciis klasifikaciisa da kodirebis erTiani sistemis erToblioba, dokumentaciisa da informaciuli bazis unificirebuli sistemebi. informaciuli uzrunvelyofis Semadgenloba iyofa or jgufad: informaciuli uzrunvelyofis arakompiuteruli komponentebi (teqnikur-ekonomikuri informacia da dokumentebi) da informaciuli uzrunvelyofis Siga kompiuteruli komponentebi (kompiuterSi Sesayvani pirveladi monacemebisa da saSedego informaciis misaRebi ekranuli formebi da maketebi, informaciuli bazis struqtura: informaciis Sesatani da gamosatani failebi, monacemTa bazebi). informaciuli uzrunvelyofis mTavari komponentia monacemTa bazebi, romelTa meSveobiT sxvadasxva amocanebs Soris monacemTa mimocvla xorcieldeba.

lingvistikuri uzrunvelyofis qvesistema moicavs sainformacio sistemaSi gamoyenebuli samecniero-teqnikuri terminebisa da enis sxva saSualebebis erTobliobas, agreTve Cveulebrivi enis formalizaciis wesebs, raTa moxdes informaciis efeqturi damuSaveba da momxmarebelsa da informaciul sistemas Soris gavamartivoT urTierToba gamartivdes. enis saSualebebi, romlebic lingvistikur uzrunvelyo-faSi gamoiyeneba, iyofa or jgufad: tradiciuli enebi (Cveulebrivi salaparako ena, maTematikuri, algoriTmuli enebi, modelirebis ena) da enebi, romlebic kompiuterTan dialogisaTvisaa (informaciul-saZiebo enebi, monacemTa bazebis ena, operaciuli garemos ena da sxv.) gankuTvnili.

teqnologiuri uzrunvelyofis qvesistema sainformacio sistemis sxvadasxva saxis informaciis damuSavebis teqnologiuri etapebis qvesistemebad dayofas Seesabameba:

- pirveladi da saboloo informacia – pirveladi informaciis Segrovebis, gadacemis, dagrovebis, Senaxvis, damuSavebis, saboloo informaciis miRebisa da gacemis teqnologiur process;

- saorganizacio-ganmkargulebeli dokumentaciebi – Sesatani dokumentaciis miRebis, Sesasruleblad gadacemis, saqmeebis formirebisa da Senaxvis, Siga dokumentebs, angariSebis Sedgenisa da gamravlebis etapebs;

- teqnologiuri dokumentacia da naxazebi – sawyisi monacemebis Setanisa da axali produqciis gamoSvebisaTvis saproeqto dokumentaciis Sedgenis, teqnikuri pirobebisa da normatiuli monacemebis etapebs;

monacemTa da codnis bazebi – monacemTa da codnis bazebis formirebis, amonaxsnis sapovnelad SekiTxvis Setanisa da damuSavebis, amoxsnis variantis gacemis etapebs;

- samecniero-kvleviTi informacia, standartebi da teqnikuri pirobebi, samarTlebrivi dokumentebi da saqmeebi – informaciuli fondis formirebis, SekiTxvis kodirebis, Zebnis Sesrulebisa da dokumentis gacemis etapebs.

yvela zemoT CamoTvlili sainformacio sistemis qvesistemebi dakavSirebulia erTmaneTTan.