Son 150 IL ərzində Azərbaycanın neft sənayesi daim inkişaf etmişdir
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 8.1 İnhirafetdirici alətlər
- İnhirafetdirici R-1
- Üzərinə lövhə yerləşdirilmiş inhirafetdirici
ABŞ-ın Kaliforniya körfəzində ölçüləri 60x60m olan süni ada üzərindən 68 quyu qazılmışdır. Quyuların qazılmasının texniki-iqtisadi səmərəsini yüksəltmək üçün qabaqcıl üsullardan biri də çoxdibli quyuların qazılmasıdır (şəkil 8.3). Bu üsulun mahiyyəti əsas quyu lüləsindən bir və ya bir neçə əlavə lülənin qazılmasıdır ki, bu da yerin üstündən bilavasitə həmin məqsəd üçün qazılmalı olan bir neçə quyunun bir lülə ilə əvəz edilməsi deməkdir. Beləliklə, qazılmış ilk əsas lülədən dəfələrlə istifadə etməklə, yuxarı məhsuldar olmayan horizontların qazılmasını və bunun nəticəsində, qazımanın həcmini ixtisar etmək mümkündür. Çoxdibli neft və qaz quyularının qazılması zamanı məhsuldar lay içərisində quyu lüləsinin əlverişli uzunluğu artır və nəticədə drenaj zonası və süzülmə səthi də böyüyür. Bəzi hallarda yatağın kəsilişinin aşağı hissəsində quyu dibinin açıq şəkildə istismarına yol verilir. Bu halda əsas lülənin məhsuldar lay üzrə bir-birindən kəskin surətdə yana və müəyyən məsafəyə uzaqlaşmış lülələrin şaxələnməsi nəzərdə tutulur. 8.1 İnhirafetdirici alətlər İnhirafetdirici alətin təyinatı – quyunu əvvəlcədən verilmiş və ya ixtiyari istiqamətdə əymək məqsədilə baltada inhirafetdirici qüvvə, yaxud balta ilə quyu oxları arasında müəyyən bucaq yaratmaqdır. Turbin mühərriki ilə qazımada inhirafçı alət kimi- əyrikeçirici, TI və ŞI tipli turbin inhirafçıları R-1 tipli, üzərinə lövhə yerləşdirilmiş inhirafetdirici, ekssentrik nippel və s. elektrik qazıyıcısı ilə qazımada – əsasən əyrilik mexanizmi (Ə.M); rotor qazımasında – paz şəkilli və şarnirli inhirafetdiricilər və s. tətbiq edilir. Şəkil 8.2 Kut quyuların qazılma sxemi Şəkil 8.3 Çoxdibli quyuların qazılma sxemi İnhirafetdiricilər, əsasən maili istiqamətlənmiş quyu- ların qazılmasında müxtəlif növ mürəkkəbləşmələrin, qəzaların aradan qaldırılması məqsədilə şaquli quyulardan yeni lülənin açılmasında tətbiq edilir. Onlar qazıma zamanı azimut və zenit bucaqlarının eyni zamanda dəyişməsinə və ya bucaqlardan birini sabit saxlamaqla digərini, dəyişməyə imkan verir. Əyri keçirici (şəkil. 8.4.). Maili quyuların qazılmasında geniş yayılmış, hazırlanması və tətbiq edilməsi asan olan inhiraf yaradan alətdir. O, yiv birləşmələri oxlarının müəyyən bucaq altında kəsişdiyi, uzunluğu adi keçiricinin uzunluğuna bərabər olan AQB-dən hazırlanmış borudur. 1 0 4 0 əyriliyi olan yiv əsasən nipeldən, bəzi hallarda isə muftadan açılır. Böyük sərtliyi olan əyri keçirici alətin əyilmiş kəsiyində müəyyən qiymətə malik elastiki qüvvə momenti yaradır, bu isə nəticədə baltada inhirafetdirici qüvvə əmələ gətirir. Əyri keçiricidən istifadə edilərkən nəzərə alınmalıdır ki, quyunun əyrilik intensivliyi – əyici alətin elementlərinin ölçülərindən, turbin qazıyıcısının, əyri keçiricinin və onların yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş AQB-nin sərtliyi və çəkilərin- dən, quyunun diametrindən, qazıma rejimindən, qazıma baltasının quyu divarını frezerləmə qabiliyyətindən və qazılan süxurun fiziki-mexaniki xassələrindən asılıdır. Əyri keçirici birseksiyalı turbin qazıyıcısı ilə istifadə edilərsə, onda zenit bucağını 40-45 0 -yə qədər, qısaldılmış turbin qazıyıcısı ilə 50-55 0 -yə qədər, qısa turbin qazıyıcısı ilə isə 85 0 -90 0 –yə qədər yığmaq olar. İnhirafetdirici R-1 (şəkil 8.5.). AQB parçasından hazır- lanmış, öz oxuna nisbətən bir müstəvidə və bir istiqamətdə birləşdirici çəp yivlərə malik inhiraf yaradan alətdir. İnhiraf etdirici oxu ilə aşağı birləşdirici yiv oxunun əmələ gətirdiyi bucaq 2-3 0 , inhirafetdirici oxu ilə yuxarı birləşdirici yiv oxunun əmələ gətirdiyi bucaq isə 2-2,5 0 təşkil edir. Bu inhirafetdirici elastiki yığıma malik QKAH-də 6-8m, sərt yığımlı QKAH-də isə 3-4m uzunluğunda olur. İnhirafetdirici R-1 zenit bucağını 90 0 -ə qədər yığmaq, quyunun azimutunu dəyişmək, sement körpüsündən və açıq lülədən yeni lülənin açılması və qazılması üçün istifadə edilir. Üzərinə lövhə yerləşdirilmiş inhirafetdirici (şəkil 8.6.). Bu inhirafetdirici əyri keçirici ilə gövdəsinə lövhə yer- ləşdirilmiş turbin qazıyıcısından ibarətdir. Bu tip inhirafetdirici birseksiyalı turbin yığmaq üçün tətbiq edilir. Lövhə təxminən sistemin mərkəzində və ya bir az aşağıda yerləşdirilir. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|