www.vivo-book.com
680
idi – Kruazenua və Norberin ürək-dirək verdikləri Kelyus
Matildanın Jülyen barədəki xoĢ fikirlərinə etiraz eləməyə
baĢladı. Özü də bunu heç bir sözgəliĢi eləmədi, eləcə
madmazel de La-Mollu qapıda görən kimi söhbəti baĢladı.
Qız bu sadəlövh fəndi tez tutdu və heyrətləndi.
“Hə, budur, onlar bir-birinin tərəfini saxlayırlar, –
Matilda düĢündü, – istedadlı, amma illik on luidor gəlir
gətirən bir parça torpağı olmayan, ona müraciət eləməyincə
ədəbindən bir kəlmə danıĢmayan bir adama qarĢı birləĢiblər.
Onun qara kostyumu belə bu adamların canına qorxu salır.
Görəsən, onun paqonları olsaydı, bunlar neylərdilər?”
Qız hələ heç vaxt belə hazırcavab olmamıĢdı. Onlar
sözə baĢlayan kimi, o, Kelyus və onun tərəfdarlarına zəhərli
kinayəylə hücum elədi. Bu cavan zabitlərin zarafat həvəsləri
öləndə, qız qraf de Kelyusa dedi:
– Sabah FranĢ-Konte dağlarında yaĢayan bir zadəgan
desə ki, Jülyen onun nikahdankənar oğludu və ata oğluna bir
neçə min franklıq miras qoysa, ay yarım da keçməz ki, o da
sizin kimi, cənablar, bığ buraxar, yarım ildən sonra o da
sizin kimi, cənablar, zabit olar. Belə olsa, onun xasiyyəti,
www.vivo-book.com
681
qüruru sizə gülməli gəlməz. Belə görürəm ki, gələcək
hersoq, sizin bircə, özü də köhnə və yararsız bir əsasınız
qalıb – saray zadəganının əyalət zadəganı üzərindəki
üstünlüyü. YaxĢı, bəs indi sizi divara dirəyib, desəm ki,
Jülyenin atası Napoleonun müharibəsi zamanı Bezansonda
əsir düĢən bir hersoqdur, onda əlinizdə hansı əsas qalacaq?
Təsəvvür edin ki, ölüm yatağında yatan bu hersoq Jülyenin
onun oğlu olduğunu etiraf eləyir!
Nikahdankənar övlad barədəki bu söhbətlər həm cənab
de Kelyusa və de Kruazenuaya ədəbsiz bir Ģey kimi
göründü. Onları Matildanın danıĢdıqlarından ancaq bunu
baĢa düĢdülər.
Norber bacısına tabe olmağa nə qədər öyrəĢsə də, indi
qızın danıĢığı elə cəsarətliydi ki, o olduqca ciddi görkəm
almağa çalıĢdı. Etiraf edək ki, bu ifadə onun gülümsər və
mehriban görünüĢünə heç yaraĢmadı. Norber cəsarətə gəlib,
hətta bu məsələylə bağlı bir neçə kəlmə də dedi. Onun
üzündəki ifadəni görən Matilda soruĢdu:
– Dostum, siz xəstələnməmisiniz ki? Əgər zarafatlara
ədəb dərsi keçməklə cavab verirsinizsə, deməli, halınız heç
www.vivo-book.com
682
də yaxĢı deyil. Siz və ədəb-ərkan dərsi! Siz deyəsən, prefekt
olmağa hazırlaĢırsınız?!
Matilda qraf de Kelyusun incik səs ahəngini, Norberin
narazılığını və de Kruazenuanın səssiz məyusluğunu çox tez
yadından çıxartdı. O, qəlbində yuva salmıĢ bir mənhus
Ģübhəni aydınlaĢdırmalıydı.
“Jülyen mənimlə səmimi olur, – qız düĢünürdü. – O
yaĢda, o tabeçilik vəziyyətində olan, üstəlik, inanılmaz
təkəbbürlü bu oğlanın təbii ki, dosta ehtiyacı var: amma mən
onun gözlərində sevgi görmürəm. Axı onun kimi cəsarətli
adam məni sevdiyini deməkdən çəkinməzdi”.
Bu tərəddüd, özüylə apardığı bu mübahisə indi
Matildanın həyatının hər dəqiqəsini zəbt eləmiĢdi, – indi
Jülyenlə danıĢmaq kifayət idi ki, onun yeni Ģübhələri və yeni
əsasları peyda olsun – bu tərəddüdlər nəticəsində indiyə
qədər əzab çəkdiyi darıxmaq hissindən xilas olmuĢdu.
Gözəl günlərin birində nazir olacağı təqdirdə kilsələrin
varidatını özünə qaytaracaq ağıllı bir adamın qızı olan
madmazel de La-Moll Ġsanın Ürəyi monastırında ən ürəkdən
yarınmaların ünvanıydı. Bədbəxtliyin bu növünə qalib
www.vivo-book.com
683
gəlmək mümkün deyil. Ona təlqin eləmiĢdilər ki, əsil-
nəcabəti, var-dövləti və baĢqa belə Ģeylərin sayəsində o
mütləq baĢqalarından xoĢbəxt olmalıdır. Dünyadakı bütün
kralların darıxmaqlarının və saysız çılğınlıqlarının səbəbi də
budur.
Matilda da bu təlqinin məhvedici təsirindən qurtula
bilməmiĢdi. Nə qədər ağıllı olursaolsun, on yaĢında qızın
bütün monastırın möhkəm əsaslandırılmıĢ yaltaqlığı
qarĢısında duruĢ gətirməyi mümkün deyildi.
Jülyeni sevdiyinə qərar verdiyi gündən bəri o darıxmaq
hissindən xilas oldu. Qız qətiyyətlə böyük ehtiras yaĢamağa
hazırlaĢırdı.
“Bu çox təhlükəli iĢ olacaq. – O öz-özünə deyirdi. –
Lap yaxĢı! Min dəfə yaxĢı!”
Bu böyük ehtiras həyatımda olmadığına görə, mən
həyatımın ən gözəl çağında – on altı yaĢımdan on doqquz
yaĢıma qədər darıxmaqdan ölürdüm. Mən onsuz da
ömrümün ən gözəl çağını boĢa vermiĢəm. Bütün
əyləncələrim
anamın
rəfiqələrinin
mənasız
həyat
fəlsəfələrini dinləməkdən ibarət idi. Halbuki, deyilənə görə,
www.vivo-book.com
684
min yeddi yüz doxsan ikinci ildə bunlar indi göründükləri
kimi namus mücəssəməsi deyilmiĢlər.
Matildanı bürüyən belə böyük Ģübhələr vaxtı Jülyen
çox vaxt onun uzun-uzadı baxıĢlarını öz üzərində hiss edir
və bunun nə olduğunu baĢa düĢmürdü. O aĢkarca hiss
eləyirdi ki, qraf Norber ona qarĢı ifrat soyuqluq nümayiĢ
etdirir, cənab de Kelyus, de Lyuz, de Kruazenua oğlanla
danıĢanda həddən artıq təkəbbürlü davranırdılar. Amma o
belə Ģeylərə alıĢmıĢdı.
Bu cür xoĢagəlməz hallar adətən onunla oğlanın gözəl
nitq nümayiĢ etdirdiyi ziyafət gecələrinin səhərləri baĢ
verirdi. Əgər Matildanın ona göstərdiyi ifrat maraq, oğlanın
da bu marağın arxasında nə yatdığını öyrənmək istəyi
olmasaydı, Jülyen nahardan sonra qızla və onun
həndəvərində fırlanan bu bığlı cavan oğlanlarla bağçada
gəzintilərini təxirə salardı.
“Yox, ola bilməz ki, mən bu qədər yanılım. – Jülyen tək
qalanda düĢünürdü. – Məlum məsələdir ki, madmazel de La-
Moll mənə nəsə birtəhər baxır. Amma o öz iri, mavi
gözləriylə üzümə heyranlıqla baxanda belə, mən bu gözlərin
Dostları ilə paylaş: |