50
ABD‟de farklı tanımlar
a rastlamak mümkündür.
ABD‟de, süreçlerin sonunda
elde edilen son ürün olarak tanımlanan istihbarat, Ġngiltere‟de analiz
sürecinde kullanılan spesifik bilgi
olarak görülmektedir
(Duyvesteyn, 2011a).
Kelime olarak Arapça‟dan gelen
"istihbarat"; Türk Dil Kurumu
sözlüğünde "yeni öğrenilen bilgiler, haberler, duyumlar" ve " bilgi toplama,
haber alma" olarak açıklanmıĢtır (TDK
[Web], 2014a).
Ġ
stihbarat, istihbar,
haber ve bilgi alma
kelimelerinin çoğuludur
(Özdağ, 2011:17)
.
Ġngilizcede ise
“
i
ntelligence“
kelimesi ile eĢdeğer olup akıl, anlayıĢ ve zekâ gibi anlamlar
ifade etmektedir. Her iki dilin anlamları birleĢtirildiğinde
istihbarat
ı,
akıl
kullanılarak, yorumlanan ve analiz edilen
haberler bütünü olarak görmek
mümkündür.
Diğer taraftan istihbaratı, haber ve bilgi almanın ötesinde,
elde edilen
verinin iĢleme tabi tutularak yorumlanması sonucu ortaya çıkan
ürün olarak
gören tanımlar
da mevcuttur (Joint Publication 2
–
0, 2007).
Ġ
stihbarat, daha
önce toplanan veri ve haberlerin iĢleme tabi tutulup analiz ve üretim
safhalarından geçirilmesiyle elde edil
mektedir
(ġekil
-1).
NATO'nun Ġstihbarat
Doktrini daha kapsamlı bir yaklaĢımla istihbaratı, yabancı devletler, düĢman
veya muhtemel düĢman
kuvvetleri, harekât alanları veya muhtemel harekât
alanları hakkında elde edilen bilginin iĢlenmesi ile elde edilen ürün olarak
tanımlamıĢtır (NATO AJP
-2, 2003).
ġekil
-1 :
Veri, Haber ve Ġstihbarat (Joint Publication 2
-0, 2007:I-2)
Harekât
Alanı
Veri
Haber
Toplama
İşleme ve
Kıymetlendirme
Analiz ve Üretim
İstihbarat