T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
71 konu alan istihbarat tır ( Joint Intelligence Doctrine, 2003: 2-17). Bilimsel ve teknolojik istihbarat vasıtasıyla düĢmanın bilim ve teknoloji alanındaki imkan ve kabiliyetleri tespit edilerek ulusal güvenliğin sağlanması açısından gerekli tedbirlerin alınması mümkün olmaktadır (Özdağ, 2011:123). (f) Biyografik Ġstihbarat Stratejik istihbaratın önemli alanlarından birisi olan biyografik istihbarat ile, hedef ülkenin önemli Ģahsiyetlerinin kimlik bilgileri, davranıĢları, becerileri, iliĢkileri, sağlık durumları, sosyal becerileri, halk üzerindeki etkileri vb. bilgiler elde edilmektedir (Joint Intelligence Doctrine, 2003:2- 17). Romalı Polybius‟un “ Bir gemiyi baĢ dümencisinde n mahrum bırakırsanız bu gemi bütün mürettabatıyla birlikte düĢmanın eline geçer. Bunun gibi savaĢta da bir ordunun komutanını zeka veya manevra alanında alt ederseniz çok kere bütün düĢman ordusunu elinize geçirmiĢ olursunuz” sözü (Özdağ, 2011:117) , biyografik istihbaratın lider kadroya yönelik toplanan istihbarat olduğunu ortaya koymaktadır. Lider kadronun zafiyetleri, ailevi yapısı, kiĢisel sorunları, güçlü ve zayıf yönlerinin tespiti biyografik istihbaratın ilgi alanına girmektedir. Dolayısıyla bir hârekat öncesinde veya hârekat içerisinde karar vericilere yönelik sahip olunan bu tür bir ist ihbaratın, hârekatın baĢarısı adına önemli olduğunu söylemek mümkündür. Nitekim Sun Tzu'nun (2004:84); "amaç ister bir orduyu vurmak, ister bir Ģehri zaptetmek isterse bir kiĢiye suikast düzenlemek olsun, komutanların, komutan yardımcılarını, kapı muhafızlarının, nöbetçilerin isimlerini öğrenmek özel öneme sahiptir. Casuslarımızın amacı bu bilgilere sahip olmalıdır" söylemi , bu görüĢü destekler nitelikte dir. (g) Sosyal Ġstihbarat Ġstihbarat alanlarının üzerinde en çok çalıĢılması gereken ancak bir o k adar da göz ardı edildiği değerlendirilen bir istihbarat alanıdır. Etkileri , askeri istihbarat kadar kısa sürede görülmese de , uzun vadeli süreçte ortaya çıkmaktadır. 72 Sosyal istihbarat, hedef ülkenin sosyal yapısı ve kültürel alanlarına odaklanmaktadır. Bir baĢka ifadeyle, sosyal istihbaratın amacı, ülkelerin sosyolojik yapılarının çözümlenmesi için ihtiyaç duyulan veri toplama ve analiz sürecini ifade etmektedir (Özdağ, 2011:97). Kanada Silahlı Kuvvetleri MüĢterek Ġstihbarat Doktrini sosyal istihbaratı; toplumun parametrelerini, etnik kökenleri, sosyal çatıĢmaları, toplumun düĢüncelerini, eğitimi, din, sağlık, tarih, dil, değerler, algılar ve davranıĢlar gibi genel kültürel özellikleri içeren bir istihbarat alanı olarak tanımlamaktadır ( Joint Intelligence Doctrine, 2003 : 2-17). ABD Meskun Mahal Harekâtlarında Ġstihbarat Desteği Talimnamesi nde (FM 2-91.4, 2008:1-18), meskun mahallerde icra edilen harekâtların ağırlık merkezinin "insan" olduğu vurgulanmıĢtır. Talimname'ye göre harekât ortamında toplumun desteği, elde edilecek baĢarının temelini oluĢturmaktadır. Bu durumda , halkın arasında icra edilen bir harekâ tın etkinliği , toplumsal yapı ile değerleri, ihtiyaçları, tarihi, dini, gelenek ve görenekleri içeren toplumsal kültürün anlaĢılmasıyla doğru orantılıdır (FM 2 - 91.4,2008:1-18). Sosyal istihbarata geleneksel savaĢların yanı sıra savaĢ dıĢı harekâtlarda da yoğun olarak ihtiyaç duyulmaktadır (Taylor, 2007:250 -267). Bu görüĢ , Jeffrey R. Cooper (2005) tarafından da desteklenmektedir. Coope r (2005:5), özellikle soğuk savaĢ zamanında geleneksel simetrik tehditlere yönelik gerçekleĢtirilen istihbarat toplama gayretlerinin, yeni ortaya çıkan asimetrik tehditler nedeniyle, grupların sosyal ve kültürel yapılarına odaklandığını belirtirerek, baĢarı için ihtiyaç duyulan topl umsal desteğin , sosyal istihbarat ile sağlanabileceğinin altını çizmektedir. Harekât alanına yönelik istihbarat hazırlığının, askeri harekâtların etkinliği ve baĢarısı adına ihtiyaç duyulan bir çalıĢma olduğunu ifade etmek mümkündür. Bu çalıĢmaların temelini , önceden yazılan doktrinler in oluĢturduğu söylenebilir. B egert ve Lindsay'a göre (2008) istihbarat doktrinleri genel olarak, arazi, hava ve düĢmanın askeri imkân ve kabiliyetleri üzerine odaklanırken modern istihbarat doktrin lerinde toplumsal yapıların analizine de yer verilmeye baĢlanmıĢtır (Begert and Lindsay, 2008:133 -143). 73 f. Değerlendirme Devletler, ulusal ve uluslararası politikada varlıklarını sürdürebilmeleri için dünyada meydana gelen geliĢmeleri yakından takip etmek zorundadırlar. Bu doğrultuda, güvenliklerini sağlamak maksadıyla askeri, politik, diplomatik, ekonomik ve kültürel konulara yönelik kapsamlı bilgilere ihtiyaç duyarlar. Devletlerin varlıklarının devamlılığı, ihtiyaç duyulan bu bilgilerin önceden toplanmas ı, değerlendirilmesi ve analiz edilerek iç ve dıĢ politikasında kullanılmasıyla mümkündür. Devletlerin politika üretmek maksadıyla sahip oldukları ve kullandıkları analiz edilmiĢ bu bilgi yi istihbarat olarak tanımla yabiliriz. Ġstihbaratı, insan yaĢamının baĢladığı andan itibaren hem taktik hem de stratejik seviyede ihtiyaç duyulan bir kavram olarak görmek mümkündür. Ġstihbarat kavramının ilgi alanı oldukça geniĢtir ve birçok konuyu bünyesinde toplamıĢtır. Stratejik seviyede devletlerin, taktik seviyede ise orduların ilgi alanını oluĢturan istihbarat faaliyetleri, akademik çalıĢmalar içerisinde de doğrudan veya dolaylı olarak yer almaya baĢlamıĢtır. Ġstihbaratı seviyelerine, toplama yöntemlerine ve alanlarına göre üç ana baĢlık altında sınıflandırmak mümkündür. Stratejik, operatif ve taktik seviyelerde baĢta askeri olmak üzere, ekonomik, coğrafi, ulaĢtırma, iletiĢim, politik, bilimsel, biyografik ve sosyal alanlar ın anlaĢılması adına ihtiyaç duyulan istihbarat, çeĢitli yöntemler vasıtasıyla toplanmakta ve karar vericilerin kullanımına sunulmaktadır. Ġstihbaratın stratej ik , operatif ve taktik seviyede odaklandığı önemli konulardan birisi, devletlerin sosyal ve toplumsal yapısının anlaĢılmasıdır. Bu yapının anlaĢılması maksadıyla, istihbaratın konuları arasında sosyal istihbarat bulunmaktadır. Bu tez çalıĢmasının temel araĢtırma konusunu oluĢturan kültür el faktörlere yönelik istihbaratın, genel olarak sosyal istihbarat altında incelendiğini söylemek mümkündür. Ancak kültürel faktörlerin baĢlı baĢına bir araĢtırma alanı olmasının uygun olacağı değerlendirilmiĢtir. K ültürel faktörler sosyal istihbarat altında genel olarak incelen mekle birlikte Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|