T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
80 Buzdağı‟nın görünen kısmının altında bulunan görünmeyenler gibi, kültür de görünenlerin ötesinde birçok görünmeyen bileĢene sahiptir. Buzdağının görünen kısmı, her türlü araç - gereç, giysi, para, silah, eĢya, moda, edebiyat, müzik vb. gibi kültürün sembolik ve maddi yönünü göstermektedir. Görünmeyen kısmı ise, topluma ait inançlar, gelenekler, normlar, düĢünce biçimleri, fikirler ve değerler gibi soyut bileĢenleri içermektedir. Bütün kültür ögeleri, güvenlik, emniyet, ait olma, saygı görme, yaratıcılık, iletiĢim vb. evrensel insan ihtiyaçları üzerine kuruludur. Bir üst katman, kültürel olarak paylaĢılan gelenekler, inançlar, değerler, normlar ve sembolleri içermektedir. Anlamlı Ģeyleri ifade eden iĢaret, eser, kelime, jest veya davranıĢ olarak tanımlanan semb olleri, somut veya soyut semboller Ģeklinde tasniflemek mümkündür (Ting -Toomey,1999:10; Peterson, 2004:21- 22; Demirkan, 2007:8). Kültür, bir toplumun yaĢama, yeme içme ve giyinme biçimi, bir baĢka ifadeyle, günlük hayatın kendisidir (SoydaĢ, 2010 :29-31). Ġnsan geliĢimi, kültürün içinde gerçekleĢmekte olup kültürden bağımsız hareket edilememektedir (Erkenekli, 2013:155). Kültürün öğrenilen bir davranıĢ olması, onun içgüdüsel bir davranıĢ olarak görülmesine engel olmaktadır. Kültür, paylaĢılan görüĢ, değer ve davranıĢlar olsa da içindeki herĢeyi aynılaĢtırmak mümkün değildir. Müslüman ve Museviler için yasak olan domuz etinin diğer dinlere mensup insanlarca yararlı bulunması, kültürün değiĢkenliğini ortaya koyan güzel bir örnektir (SoydaĢ, 2011:31). c. Kültürün Özellikleri Dünya üzerinde yaĢayan her toplumun kendine ait bir kültürü vardır. Mekândan mekâna ve zamandan zamana değiĢiklik gösteren kültür , toplum içerisindeki gruplar veya belirli bir topluluktaki bireyler tarafından paylaĢılan değerler zinciri olara k görülmektedir (Erkenekli,2013). Dünyada var olan kültürler in aĢağıda açıklanan ortak özellikler e sahip olduğu söylenebilir. 81 (1) Kültür Öğrenilir Kültür, toplumdaki bireyler tarafından öğrenilerek kuĢaktan kuĢağa aktarılabilmektedir (SoydaĢ, 2010:36). Antropolog Ralp Linton‟un ifadesiyle kültür, biyolojik olarak kalıtım yoluyla aktarılmaz, öğrenilir . Bireyler, kültürü içinde yaĢayarak öğrenirler ve kültürün nesilden nesile aktarılmasına “kültürlenme“ denir (Haviland ve diğerleri, 2008:113). Kültür, kiĢinin yer aldığı çevreye ve ortama göre değiĢiklik göstermektedir. DeğiĢik çevrelerde yaĢayan insanların değiĢik kültürler e sahip olma ihtimali hayli fazladır. Bir grubun üyeleri tarafından paylaĢılan ve öğrenilen kültür, gelecek nesillere sosyal m iras olarak sunulmaktadır (Macionis,1989). (2) Kültür Süreklidir Tüm canlılar öğrenme yetisine sahiptir ve sürekli olarak öğrenme süreci yaĢarlar. Ancak bu öğrendiklerini kendisinden sonrakine aktarabilen tek canlı Ġnsan'dır (Güvenç, 2011:130). Kültür, gelenek ve görenekler vasıtasıyla kuĢaktan kuĢağa aktarılabilmektedir (SoydaĢ, 2011:37; USA Field Manuel 3-24, 2006). (3) Kültür Toplumsaldır Kültür, toplum içerisindeki insanlar tarafından yaratılır ve ortaklaĢa paylaĢılır (Güvenç, 2011:130 -131). Bir toplumun üyeleri tarafından p aylaĢılan alıĢkanlıklar, kabul edilen davranıĢlar, değer ve tutumlar o toplumun kültürünü oluĢturmaktadır (SoydaĢ, 2011:37) . (4) Kültür Sembollere Dayanır Koca‟ya göre (2010:87) insanlar belirli zaman, mekan ve Ģartlara göre kendi kültürlerini üretirler ve bunları çeĢitli vasıtalarla diğer insanlara aktarırlar. Bu vasıtalardan birisi de sembollerdir. Ġnsan davranıĢlarının birçoğu, iĢaret, ses, amblem ve diğer Ģeyleri anlamlı kılan sembollerle ifade edilmektedir (Haviland ve diğerleri, 2008: 115). Örneğin; inançların, barıĢın, özgürlüğün vb . birçok davranıĢın kendine özgü sembolü bulunmaktadır. 82 Kültürel semboller, ortak kültüre sahip insanlar tarafından tanımlanan ve belirgin anlamlar taĢıyan herĢeydir (Macionis, 1989:64). Sesler, görüntüler, objeler ve insan hareketleri sembol olarak nitelendirilebilir. Örneğin; bir kâğıt üzerine yazılan harfler basit anlamda mürekkep olarak görünse de içerik olarak birçok Ģeyi ifade etmesinden dolayı sembol olarak tanımlanır. Semboller, k ültürden kültüre farklılıklar gösterebilir ve her sembol kültürler arasında farklı anlamlar taĢımaktadır. Bununla birlikte aynı toplum içerisinde bile sembollerin farklı anlam lar ifade et tiğini söylemek mümkündür. Semboller bir kültürün en küçük ve en basi t birimleridir, zaman içerisinde değiĢiklik gösterebilir ve farklı anlamlar ifade edebilirler (Macionis,1989). Örneğin; ABD‟de Blue Jean ilk üretildiğinde iĢçiler tarafından giyilen sıradan bir ürün iken, günümüzde her kesimin rağbet gösterdiği bir moda ik onu haline dönüĢmüĢtür. Dünya üzerindeki kültürler, sahip oldukları sembolleri dil ile ifade etmiĢlerdir. Dil, kültürler arasında iletiĢimi sağlayan önemli unsurlardan birisidir. Ortak inançlar, düĢünceler ve hisler , kültürün temeli sayılmakla birlikte, bu nların tümü dil sayesinde bir anlam kazanmaktadır. Toplumlar arasında veya toplum içerisinde kültürlerin geçiĢleri, dil sayesind e kurulan iletiĢim ile olmuĢtur (Macionis,1989:66-67). Ortak bir dile sahip olmayan devletlerin, ortak bir kültüre de sahip olama dığı, bü tür devletlerde farklı kültürler arasındaki iletiĢim eksikliğinden kaynaklanan sorunların çözüme ulaĢtırılamaması nedeniyle ülke içerisinde istikrarın sağlanamadığını söylemek mümkündür. Bu durumun belirgin bir örn eği olarak Afganistan gösterilebilir. Birçok etnik gruptan oluĢan Afganistan, farklı dillerin konuĢulduğu, aynı ülkede yaĢayan insanların birbirlerini anlamada güçlük çektiği ve dolayısıyla iç istikrarsızlığın eksik olmadığı bir ülke haline dönüĢmüĢtür . Bu nedenle ortak bir kültür de oluĢturulamamıĢtır. Sonuç olarak ortak bir dilin ülke içerisinde yaĢanan istikrarsızlıkları önleyebilme kapasitesine sahip bir sembol olduğunu söylemek mümkündür. (5) Kültür PaylaĢılır Kültür, paylaĢılan görüĢler, değerler ve davranıĢları simgeler, bireylerin grup içerisindeki davranıĢlarının anlamlı hale gelmesini sağla r. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|