250
/ Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
öneme sahiptir. Çünkü XVI. yüzyıl toplumunun sosyal iliĢkileri ve bilinci,
dönemin felsefi - ahlaki görüĢleri, halk kitlelerinin yaĢam koĢulları Fuzuli'nin
eserlerinde bir ölçüde yansıyor. Tüm ömrünü ilme ve Ģiire sarf eden bu alim
ve mütefekkir Ģair eserlerinde tarihi dönemin sosyal eğilimlerini, yaĢadığı
yüzyılın en önemli felsefi sorunlarını yansıtmıĢtır. Fuzuli'nin Ģiirlerinde
çağının feodal toplumunun temel kusurları, Ģairin hakim sosyal zümrelere
eleĢtirel tutumu, yoksul ve çalıĢan insanlara büyük rağbeti anlamlı, dolgun,
sanatsal suretlerle yansımıĢtır”.
7
Fuzuli'nin eserlerinde toplum meseleleri aĢk
felsefesi fonunda nispeten sönük kalsa da, Ģairin bu sorunlu konuların
sanatsal tasvirine parlak Ģekilde nail olduğunu görebiliriz.
Kaynakça
Azadə R, Məhəmməd Füzuli, Bakı 1994, ġərq-Qərb.
Feyzullayeva Vəcihə, Füzulinin ömür yolu, Bakı 2005, Nurlan.
Füzuli Məhəmməd, Əsərləri, Altı cilddə, II cild, Bakı 2005, ġərq-Qərb.
Füzuli Məhəmməd, Əsərləri, Altı cilddə, IV cild, Bakı 2005, ġərq-Qərb.
Füzuli, Türkcə divanı, Tehran 1996, Fərhəng və ĠrĢadi-islami Nazirliyi.
Gölpınarlı Abdülbaki, Füzuli Divanı, Istanbul 1961, Ġnkilap Kitabevi.
Quluzadə Mirzağa, Füzulinin lirikası, Bakı 1965, Azərbaycan SSR Elmlər
Akademiyası NəĢriyyatı.
Məmmədov RəĢid, Füzulinin sosial fəlsəfəsi, Bakı 1994, Maarif.
OkumuĢ Ömer, KalkıĢım Muhsin, “Klasik Türk Ģiirinde Hazret-i Ġsa kavramı”,
Uluslararası Sosyal AraĢtırmalar Dergisi, Sayı 1/5, 2008.
Okuyucu Cihan, Divan Edebiyatı Estetiği, Ġstanbul 2010, Kapı Yayınları.
7
Quluzadə M, Füzulinin lirikası, Bakı 1965, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası
NəĢriyyatı, s. 216.
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
/ 251
ALTUNKÖPRÜ KATLĠAMI:
BĠR ULUSLARARASI CEZA HUKUKU ÇALIġMASI
AyĢen SEYMEN ÇAKAR*
“Herhangi bir yerdeki adaletsizlik, her yerde adaleti tehdit eder.
Kaçınılmaz bir karĢılıklılıklar ağına yakalanmıĢ ve tek bir kader bağıyla
birbirimize bağlanmıĢ durumdayız. Birini doğrudan etkileyen Ģey, herkesi
dolaylı olarak etkiler”
1
.
Martin Luther King Jr, “Birmingham Cezaevinden Mektup”,
16 Nisan 1963, ABD.
ÖZET
Altunköprü, Kerkük‟ün 42 km. kuzeybatısında yer alan, halkının tamamı
Türkmen olan önemli bir Türkmen bölgesidir. 28 Mart 1991 tarihi, Altunköprü‟lü
Türkmenler baĢta olmak üzere tüm Türkmenler için acı bir Ģekilde tarih kayıtlarına
geçmiĢtir. 28 Mart 1991 tarihinde Irak ordusu, Altunköprü‟de 77 Türkmeni kurĢuna
dizmiĢtir. KurĢuna dizilen 77 kiĢinin 17‟si asker ve 60‟ı sivildir. Bu çalıĢmada
Altunköprü Katliamı detaylı olarak analiz edilecek ve bu analiz yapılırken Katliamın
öncesi ve sonrasında Irak Türkmenlerine yönelik devlet politikasından
bahsedilecektir. Bu çalıĢmada, Altunköprü‟de yapılan katliamın Uluslararası Ceza
Hukuku kapsamında bir değerlendirmesi yapılıp, söz konusu fiillerin, uluslararası
ceza hukukuna konu teĢkil edip edemeyeceği, eğer uluslararası ceza hukuku
kapsamında ise, hangi uluslararası suç tipine girdiği kapsamlı olarak açıklanacaktır.
Bu çalıĢmada, Altunköprü‟de iĢlenen suçun tipi tespit edilecektir. Bu çalıĢmanın
* AraĢtırma Görevlisi, Bilecik ġeyh Edebali Üniversitesi, Ġktisadi ve Ġdari Bilimler
Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü, aysen.seymen@bilecik.edu.tr.
1
Salil Shetty, “Ġnsan Hakları Sınır Tanımaz”, Uluslararası Af Örgütü Raporu 2013-Dünyada
Ġnsan Haklarının Durumu, www.amnesty.org.tr/.../Uluslararası%20Af%20Örgütü%20Yıllık
%20Rapor..., (E.T. 20.03.2014), s. 1.
252
/ Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
amacı, tarih boyunca görmezden gelinmiĢ, çağrılarına kulak tıkanmıĢ olan Iraklı
Türkmenlere yönelik yapılan zulümlerin Uluslararası Ceza Hukuku kapsamında
değerlendirilip tespit yapılmasının yanında bu tespitlerin daha geniĢ kitlelere
ulaĢmasını sağlamaktır.
Anahtar Kelimeler:
Altunköprü Katliamı, Saldırı suçu, SavaĢ suçu,
Soykırım Suçu, Ġnsanlığa KarĢı Suçlar.
ALTUNKUPRI MASSACRE: A STUDY OF INTERNATIONAL
CRIMINAL LAW
ABSTRACT
Altunkupri is an important Turkmen area, which located 42 km. northwest
of Kirkuk, which the entire population is Turkmen. Date of March 28, 1991 has
passed to date records in a painful way for all Turkmen, including primarily Iraqi
Turkmen. Iraq army has shot the Turkmen on Altunköprü on 28 March 1991. 17 of
them are soldiers and 60 of them are civilians. In this study Altunköprü massacre
will be analyzed in detail and when making this analysis government policies which
applied to Iraqi Turkmen before and after the massacre will be discussed. In this
study, Altunköprü massacre will be analyzed in the context of international criminal
law, whether these acts related to international criminal law or not, if so, verbs
creates which international crime. In this study the type of crime which committed
in Altunkupri will be determined. The purpose of this study is determine the
atrocities against Iraqi Turkmen who have been ignored throughout history and
announce it to large masses.
Key words:
Altunkupri Massacre, Crime of aggression, war crime,
genocide, crimes against humanity
GĠRĠġ
Altunköprü, Kerkük Ģehrine bağlı, Kerkük-Erbil karayolu üzerinde
bulunan, tarihi ve önemli bir Türkmen yerleĢkesidir. Önceleri nüfusunun
tamamı Türkmen olan Ģehir bu özelliğini kaybetmektedir. Irak‟ın 1990‟da,
Kuveyt‟i iĢgalinden sonra 1991‟de BirleĢmiĢ Milletler Irak‟a müdahale etmiĢ
ve 28 ġubat 1991‟de ateĢkes ilan edilmiĢtir. AteĢkes ilanından sonra Irak‟ta
Kuzey‟de Kürtler ve Güney‟de ġiiler tarafından çıkarılan iç isyan sonucunda,
28 Mart 1991 tarihinde Irak ordusu tarafından yapılan operasyon sonucu,
ayaklanmaya katıldıkları gerekçesiyle Altunköprü‟de 77 Türkmen kurĢuna
dizilerek öldürülmüĢtür. Bu olayda, 7-8 yaĢlarında çocuklar da aileleriyle
Dostları ilə paylaş: |