Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler

Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu

  /   241 

Belirtmeliyim  ki,  G.PaĢayev  de  B.Vahabzade‟nin  Kerkük  hakkındaki 

yazılarını gözardı etmemiĢ, hatta onun bir Ģiirini Arapçaya çevirerek hakkında 

makale yazmıĢtır.  

Azerbayca‟nınedebiyatĢinas  alimleri  Bekir  Nebiyev,  YaĢar  Garayev, 

Nizami Ceferov, Gazanfer PaĢayev‟in ilmi fealiyyetini Bağdad‟da yayımlanan 

«Birlik sesi» dergisinde yüksek değerlendirmiĢler. 

SONUÇ 

Gazanfer  PaĢayev  35  senedir  ki,  IrakTürkmanları‟na  hizmet  eder 

veIrakTürkman  folklorunu  araĢtırarakTürk  dünyasına  tanıtır.  Onun  ilmi 

faliyetinin yanı sıra, hem de iki farklı ve oldukça duygulandırıcı faliyeti var ki, 

onları Ģöyle göstermek isterim:  

Gazanfer  PaĢayev‟in  IrakTürkmanları‟na  dair  topladığı  kitap,  dergi, 

gazete  ve  baĢka  eserlerikıymetli  bir  hazinedir.  O,  1995  yılındaBakü‟de 

ĠçeriĢehir‟de  «Irak-Türkman  ocağı»  yarattı  veIrakTürkmanları  hakkında 

deyerli bilgileri burada turmakta.  

1912  yılındaEnver  PaĢa‟nın  yarattığı  «Ġslam  kurtuluĢ  ordusu»yla 

beraber Azerbaycan‟a gelerek Azerbaycan‟ı kurtarmak için ermeni ve ruslara 

karĢı savaĢan 11 IrakTürkmanı‟nın kimliyini belirlemeyi baĢardı.  

 

KAYNAKÇA 

Abid Emin. Türk halkları edebiyyatında mani nevi ve Azerbaycan bayatılarının 

hüsusiyyetleri. Azerbaycanı öyrenme yolu 4(1930): 9-42. Kazımov Gazanfer. Ömrün 

deyeri, 75-in hesabatı. 14.04.2012. http://www.gkazimov.gen.az/index_5.html 

ġamil Ali.  Emin  Abid  “Kitabi-Dede  Gorgud”  hakkında.  “Milli  folklor”  38 

(1997): 46-51. 

ġamil Ali.  (2000).  Milli  Ģüur  oyadan  insan  –  Gazanfer  PaĢayev.  Tanıdığım 

insanlar. Birinci kitap. Bakı:Sumgayıt.  

PaĢayev  Gazanfer.  Bağdad  seferi.  “Edebiyyat  ve  incesenet”10  Haziran(1967). 

Bakı.  

PaĢayev  Gazanfer.Uzag  ve  doğma  eller.  “Edebiyyat  ve  incesenet”18 

Kasım(1967). Bakı. 

PaĢayev Gazanfer. “Az getdim, üz getdim”. “Bakı”27 Aralık (1968). Bakı. 

PaĢayev Gazanfer. “Decle–Ferat sahillerinde”. “Edebiyyat ve incesenet”8 Nisan 

(1978). Bakı. 

---

242

 

  /  Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu 

PaĢayev Gazanfer.(1968). Kerkük bayatıları, Bakı:AzerneĢr. (Resul Rza ile birge), 

PaĢayev Gazanfer. (1971).Arzu-Gember dastanı. Bakı:Genclik. 

PaĢayev Gazanfer. (1973).Kerkük mahnıları. Bakı:Genclik. 

PaĢayev Gazanfer. (1978).Ġrag-Kerkük atalar sözleri. Bakı:AzerneĢr. 

PaĢayev Gazanfer. (1984).Ġrag-Kerkük bayatıları. Bakı:Yazıçı. 

PaĢayev Gazanfer.(1984). Kerkük tapmacaları. Bakı:Genclik.  

PaĢayev  Gazanfer.(1985).  “Gafgaz  seferi.  A.  Dümanın  eyniadlı  eserinin 

çevirisi.Bakı.  

PaĢayev Gazanfer.(1987, 1990). Kerkük folkloru antologiyası. Bakı:AzerneĢr. 

PaĢayev Gazanfer. (1987).Nesiminin Ġrag Divanı. Bakı:Yazıçı. 

PaĢayev  Gazanfer.(1989).  “Nece  yaĢayasan,  yüzü  haglayasan”  -  tercümeS. 

Benetin eyniadlı eserinden çeviri. Bakı. 

PaĢayev Gazanfer. (1992). Ġrag-Türkman folkloru. Bakı:yazıçı. 

PaĢayev Gazanfer. (2003). Kerkük folklorunun janrları. Bakı:Elm.  

PaĢayev Gazanfer.(2003). Kerkük dialektinin fonetikası. Bakı:Elm. 

PaĢayev Gazanfer.(2004). Ġrag-Türkman lehcesi (ortaglı), Bakı:Elm.  

PaĢayev Gazanfer. (2007).Nostrdamusun möcüzeli alemi. Bakı:Tehsil. 

PaĢayev  Gazanfer.EdebiyyatĢünaslıg  elmimizin  patriarxı.  525-ci  gezet21  Ġyul 

(2010) Bakı.  

PaĢayev Gazanfer. (2010).Nesimi haggında araĢdırmalar. Bakı: Garabağ. 

PaĢayev Gazanfer. (2010).Borcumuzdur bu ehtiram. Bakı: Garabağ. 

PaĢayev Gazanfer.(2011). Dilimiz - varlığımız. Bakı: Ozan. 

PaĢayev Gazanfer. (2013). Bibliografiya. Bakı:Tehsil neĢriyatı. 

http://www.anl.az/el/Kitap/Azf-273263.pdf 

---

Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu

  /   243 

 

 

 

 

 

 

FUZULĠ‟NĠN TÜRKÇE DĠVANI‟NDA  

XVI. YÜZYIL BAĞDAD TOPLUMU 

Aynura MAHMUDOVA* 

 

ÖZET 

Fuzuli‟nin yaĢadiği devir Bağdad‟da hakimiyetin defalarca el değiĢtirdiği bir 

devirdir. XV-XVI. yüzyıllarda Bağdad Akkoyunlu‟ların, Safevi‟lerin ve Osmanlı‟ların 

hakimiyeti  altında  olmuĢtur.  Sık  sık  el  değiĢtiren  Ģehrin  nufusu  zor  günler 

geçiriyordu.  Böyle  bir  muhitte  yaĢayan  ve  eserler  üreten  Fuzuli‟nin  Türkçe 

Divanı‟nda toplumun hayatı, yaĢanan zorluklar, Bağdad nufusunun geçimi ve b. bu 

gibi konularla ilgili ipuçları vardır. 

Bildirimizde Fuzuli‟nin Türkçe Divanı‟nda XVI. yüzyıl Bağdad toplumunun 

hayatı  ile  ilgili  bulgularımızı  ortaya  koyacak,  Fuzuli‟nin  toplumsal  olayları  nasıl  ele 

aldığına, tespit ettiğine değineceğiz. 

Anahtar kelimeler:

 Fuzuli, XVI. yüzyıl, Bağdad, Toplum, Divan edebiyatı 

 

SOCIETY OF BAGHDAD IN THE 16TH CENTURY IN THE 

FUZULI'S WORKS

 

 

ABSTRACT 

The  time  that  Fuzuli  lived  coincided  to  undergoing  to  the  change  of 

authority  of  Baghdad  repeatedly.  In  XV-XVI  centuries  Baghdad  has  been  under 

authority  of  the  Aggoyunlies,  Safavids  and  Ottomans.  The  population  of  the  city 

which  changed  many  hands  was  face  to  face  with  hard  conditions  of  heavy  life. 

Fuzuli  was  writing,  creating  in  such  condition.  Fuzuli was  describing  in  his  works 

the  difficulties  of  time,  justnesses  happening  in  the  social  life  with  his  poetical 

                                                 

*

 Azerbaycan Bilimler Akademisi Edebiyat Enstitüsü,  [e-mail] 

---