Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
280
savaĢ sırasındaki davranıĢları ve askeri hedefleri düzenler, oysa insanlığa karĢı suçlar öncelikle sivillere yönelik eylemlerle ilgilenir 72 .
korunmasına yönelik
savaĢ hukuku
kurallarının ihlali
olarak değerlendirilebilirken yani savaĢ suçu olarak kabul edilirken, Irak‟ta Türkmenlere yönelik diğer katliamlar ve insanlık dıĢı fiiller ise insanlığa karĢı suç oluĢturmaktadır. Çünkü diğer katliamlar göz önüne alındığında bu katliamlar iç silahlı çatıĢmalar sebebiyle gerçekleĢtirilmemiĢtir. Ġnsanlığa karĢı suçlar için silahlı çatıĢma Ģartının olmadığını yukarıda belirtmiĢtik. Ġnsanlığa karĢı suçların temel yargısal elementini ise bu suçların yaygın veya sistematik olarak iĢlenmesi unsurunun oluĢturduğundan bahsetmiĢtik. Yukarıda tarih sırası itibariyle kısaca belirttiğimiz katliamlar göz önüne alındığında Irak‟ta sivil Türkmen halka yönelik yaygın ve sistematik (yaygın veya sistematik olması yeterliydi) saldırıların gerçekleĢtirildiği ortadadır. Saldırılar yaygındır, çünkü toplam mağdur sayısı oldukça yüksektir. Saldırılar sistematiktir, çünkü bu saldırılar bir devlet politikası Ģeklinde ve ordu mensupları tarafından kronolojik olarak tekrar eden olaylar Ģeklinde gerçekleĢmiĢtir. Bu olaylarda Roma Statüsü‟nün 7. maddesi gereğince insanlığa karĢı suçlar hem de madde metninde sayılan pek çok suç fiili ile iĢlenmiĢtir. 7. maddenin 1. fıkrasının a bendinde sayılan toplu öldürme, d bendinde sayılan halkın sürülmesi veya zorla nakli, e bendinde sayılan iĢkence, g bendinde sayılan “politik, ırksal, ulusal, etnik, kültürel, dinsel veya cinsel sebeplerle, uluslararası hukukta kabul edilemez olarak benimsenen evrensel ölçütlere bağlı, bu paragrafta ya da mahkemenin yetkisi içindeki herhangi bir suç ile ilgili olarak diğer eylemlerle ilgili esaslar çerçevesinde herhangi bir gruba veya herhangi bir belirlenebilir topluluğa zulmetme”, i bendinde sayılan ırk ayrımcılığı, j bendinde sayılan “vücuda veya ruh ve beden sağlığına ciddi zarar vermeye bilinçli olarak neden olacak nitelikteki diğer benzeri insanlık dıĢı fiiller” Irak‟ta Türkmenlere yönelik olarak iĢlenmiĢtir. Sonuç Altunköprü Katliamı 28 Mart 1991 tarihinde Altunköprü‟de 77 Türkmen‟in kurĢuna dizilerek öldürülmesi olayıdır. Bu olay sadece iç hukuku ilgilendiren bir olay niteliğinde değildir. Çünkü iç silahlı çatıĢmaların uzun süre devam etmesi, geniĢ çapta olması durumunda bu tür uluslararası nitelikte olmayan silahlı çatıĢmalara da uluslararası hukukun özellikle uluslararası
72 Cryer vd, a.g.e., s.190. Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 281 insancıl hukuk kurallarının uygulanması giderek artan bir Ģekilde kabul edilmektedir. Uluslararası ceza hukukunda dört suç türü kabul edilmiĢtir. Bunlar: saldırı suçu, savaĢ suçu, soykırım suçu ve insanlığa karĢı suçtur. Bu suçların kabul edilmesi Ġkinci Dünya SavaĢı‟nı izleyen dönemde ve daha ziyade ad hoc nitelikli mahkemelerin statülerinde yer almalarıyla gerçekleĢmiĢtir. Uluslararası ceza hukuku geliĢimini henüz tam olarak tamamlayamamıĢ ve halen geliĢmekte olan bir hukuk dalıdır. Son olarak, Uluslararası Ceza Mahkemesi‟ni kuran Roma Statüsü‟nde uluslararası suçlar ayrıntılı bir Ģekilde yer almıĢtır. Kesin tanımı yapılamamıĢ olmakla birlikte saldırı suçu, bir devletin siyasi veya askeri eylemlerini etkili biçimde kontrol edebilme veya yönetebilme konumunda bulunan bir kimse tarafından baĢka bir devletin egemenliğine, toprak bütünlüğüne ya da siyasi bağımsızlığına yönelik bir silahlı saldırının BirleĢmiĢ Milletler AntlaĢması‟na ve uluslararası hukuka aykırı olarak hazırlanması, baĢlatılması veya icrası olarak ifade edilebilir. Bu ifadeden yola çıkarak saldırı suçunun devletlerin birbirlerine karĢı iĢleyebilecekleri suçlar olduğu yani uluslararası nitelikteki silahlı çatıĢmalarda uygulanabileceği söylenebilir. Saldırı suçu bu Ģekilde değerlendirildiğinde, Irak‟ta Türkmenlere yönelik fiillerin uluslararası silahlı çatıĢma niteliğinde olmadığı ve devletlerin birbirlerinin egemenliklerine yönelik yapılan bir saldırı fiili niteliğinde olmadığı açıktır. Bu sebeple yukarıda izah edilen, Irak‟ta Türkmenlere yönelik yapılan zulümler ve özellikle Altunköprü Katliamı olarak bilinen toplu öldürme olayının saldırı suçu kapsamında ele alınması mümkün değildir. Soykırım; ulusal, etnik, ırksal veya dini bir grubu kısmen veya tamamen ortadan kaldırmak niyetiyle gerçekleĢtirilen uluslararası suç türüdür. Bir suçun soykırım olarak kabul edilebilmesi için öldürülen grup üyelerinin sayıca oldukça fazla olması, örneğin toplu öldürmeye oranla daha fazla olması Ģartı genellikle aranmaktadır. Örneğin Kamboçya‟da bir-iki milyon insanın öldürülmesi soykırım olarak kabul edilirken, Arjantin‟de dokuz ila otuz bin arasında insanın öldürülmesi soykırım değil, insanlığa karĢı suç fiillerinden biri olan toplu öldürme olarak kabul edilmiĢtir. Bu Ģekilde değerlendirildiğinde Altunköprü katliamı hakkında (kendisinden önce yapılmıĢ olan katliamlar ile birlikte değerlendirilse bile) soykırım tespiti yapılması güç görünmektedir. SavaĢ suçunun uluslararası nitelikteki silahlı çatıĢmalarda uygulanması genel kabul görmüĢ bir kuraldır. Hatta uluslararası silahlı çatıĢmalar açısından tek bir olay bile savaĢ suçu teĢkil edebilir. Fakat gerek Cenevre SözleĢmeleri‟nin ortak 3. maddesi ve gerekse bu maddeye atıf yapan EYUCM
Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|