2. KURS ISHI MAVZUSIGA QO‘YILADIGAN TALABLAR
O‘quv-tadqiqot faoliyati natijalari juda ko‘p jihatdan talabaning ilmiy tadqiqotining asosiy tavsiyalarini va ularning shakillanishini qay darajada tushunishiga bog‘liq bo‘ladi. Tadqiqotlarning asosiy tavsiyalariga quyidagilar kiradi: dolzarblik, muammo, ob’yekt, predmet (mavzu), asosiy maqsad, xususiy vazifalar va tadqiqot uslublari.
Kurs ishlari mavzularining ko‘pchiligi zamonaviy va dolzarbdir. Agar kurs ishining mavzusi dolzard bo‘lsa, unda bayon etishni zamonaviy sharoitda tadqiqot o‘tkazilishi zarurati bilan aniqlanadigan dolzarblik tavsifidan boshlash lozim. Kurs ishi mavzusida, ilgari o‘rganib chiqilmaganlar orasida o‘rganilishi kerak bo‘lgan holatlarni muammosi albatta ko‘rsatilishi shart.
Tadqiqot muammolari bilan uning mavzusi va muammolari uzviy bog‘liqdir.
Ularning shakillanishi ham shuningdek kurs ishi mazmunida albatta keltiriladi.
Tadqiqot ob’yekti deganda, nazariy va amaliy faoliyat jarayonida o‘rganiluvchi ob’yektiv voqelikning bir qismi tushuniladi. Tadqiqot pretmedi (mavzusi), ushbu shart, sharoitlarda aniq maqsad bilan nazariy va amaliy faoliyat jarayonida tadqiq qilinayotgan ob’yektning xususiyatlari va munosabatlari hisoblanadi. Shuning uchun tadqiqot ob’yekti va predmeti ilmiy anglab yetish toifasi kabi umumiy va xususiy o‘zaro bog‘liqlikka egadir. Ob’yektda tadqiqot predmeti bo‘lib xizmat qiluvchi qismi ajralib turadi.
Tadqiqot chegaralari va tahminiy natijalari haqida aniq tasavvurga ega bo‘lishi zarur.
Tadqiqot maqsadi qo‘yilgan muammoni hal qilish, aniq bir natijaga erishishdan iboratdir. Tadqiqot maqsadlarini shakillantirishda, odatda quyidagi atamalardan foydaliniladi: tahlil, aniqlash, joriy etish, o‘rganish, rivojlantirish, ishlab chiqish va x.kz.
Kurs ishi maqsadiga bog‘liq bolgan holda, maqsadga erishish uchun hal qilinadigan ikkita-uchta aniq tadqiqot vazifalarini shakillantirib olish zarur bo‘ladi. Bu odatda nomma-nom ro‘yhat qilib chiqish shaklida bajariladi: o‘rganish… tavsiflash… o‘rnatish… aniqlash… chiqarish… ishlab chiqish… va x.kz.
Vazifalarni shakillantirishni sinchkovlik bilan bajarish zarur bo‘ladi, zero ishning borishi va hal qilish natijalarini tavsiflab borish kurs ishining asosiy mazmunini tashkil etadi.
Dostları ilə paylaş: |
