Leksik minimum
I turlanishdagi otlar
сommissura, ae f
|
bitishma
|
glandula, ae suprare nails
|
buyrak usti bezi
|
medulla, ae f
|
miya, miyaga oid modda
|
m. oblongata
|
uzunchoq miya
|
m. ossium
|
ilik suyak miyasi
|
m. spinalis
|
orqa miya
|
trachea, ae f
|
traxeya
|
vagina, ae f
|
qin
|
vesica, ae f
|
pufak
|
II turlanishdagi otlar
atrium, i n
|
yurak bo‘lmasi, yurak oldi
|
bronchus, i m
|
bronx
|
lobus, i m
|
bo‘lak
|
retinaculum, i n
|
ushlab turuvchi
|
stratum, i n
|
|
thalamus, i m
|
talamus, ko‘rish do‘mbog‘i
|
thymus, i m
|
ayrisimon bez, timus
|
IV turlanishdagi otlar
abscessus, us m
|
abssess, yiringli yara
|
I guruh sifatlari
arteriosus, a, um
|
arteriyaga oid
|
cardiacus, a, um
|
yurakka oid
|
oblongatus, a, um
|
uzunroq
|
pyloricus, a, um
|
moddaning chiqish qismigaoid
|
sanguineus, a, um
|
qon tashuvchi
|
II guruh sifatlari
cerebellaris, e
|
miyachaga oid
|
generalis, e
|
umumiy
|
medullaris, e
|
miyaga oid
|
paranasalis, e
|
burun oldiga oid
|
semilunaris, e
|
yarim oy, o‘roqsimon
|
Nazorat savollari
1. I turlanishdagi otlar Gen. Pl. da qanday qo‘shimchani oladi?
2. II turlanishdagi otlar Gen. Pl. da qanday qo‘shimchani oladi?
3. III turlanishdagi otlar Gen. Pl. da qanday qo‘shimchani oladi?
4. IV turlanishdagiotlar Gen. Pl. da qanday qo‘shimchani oladi?
5. V turlanish otlar Gen. Pl. da qanday qo‘shimchani oladi?
VIII BOB. SON
8.1. Sanoq va tartib sonlar
Son so‘z turkumlaridan biri hisoblanib, Numerusdeb ataladi.Lotin tili sonlari tizimi asosan anatomiyada ishlatiladi. Sanoq sonlar tizimi Cardinalia, tartib sonlar tizimi esa Ordinalia deb ataladi. Ular qancha? nechanchi? savollariga javob bo‘ladi. Klinik atamashunoslikda asosan tartib sonlar ishlatiladi. Tartib sonlardan faqatgina:
unus, a, um;duo, duae, duo;tres, tria
lotin tilidagi otlar bilan rod, kelishik va sonda turlanadi.
Lotin tili tartib sonlari lotin birinchi guruh sifatlari kabi rod va kelishikda ot bilan moslashadi. Lotin tilidagi birinchi guruh sifatlari otlarning birinchi va ikkinchi turlanish qo‘shimchalarini oladi. Ular anatomikterminologiyada barmoqlarni, tishlarni sanashda, miya qorinchasida ishlatiladi. Anatomik terminologiyada rim sonlari bilan juft nervlar, qovurgalar, umurtqalar, barmoqlar; retsepturada tomchilar soni, klinikada kasallik pog‘onalari belgilanadi.
Misol uchun: primarius, a, um
secundarius, a, um
tertiarius, a, um va boshqalar
Arab raqamlari
|
Sanoqsonlari
|
Tartibsonlari
|
Rim raqamlari
|
1
|
unus, a, um
|
primus, a, um
|
I
|
2
|
duo, duae, duo
|
secundus, a, um
|
II
|
3
|
tres, tria
|
tertius, a, um
|
III
|
4
|
quattuor
|
quartus, a, um
|
IV
|
5
|
quinque
|
quintus, a, um
|
V
|
6
|
sex
|
sextus, a, um
|
VI
|
7
|
septem
|
septimus, a, um
|
VII
|
8
|
octo
|
octavus, a, um
|
VIII
|
9
|
novem
|
nonus, a, um
|
IX
|
10
|
decem
|
decimus, a, um
|
X
|
11
|
undecim
|
undecimus, a, um
|
XI
|
12
|
duodecim
|
duodecimus, a, um
|
XII
|
13
|
tredecim
|
Tertius.decimus, a, um
|
XIII
|
14
|
quattuordecim
|
quartusdecimus, a, um
|
XIV
|
15
|
quindecim
|
quintusdecimus, a, um
|
XV
|
Quyidagi jadvalda lotin sonlarining to‘liq shakli beriladi:
Sonlar
|
Ma’nosi
|
Sanoq
|
Tartib
|
Bo‘luvchi
|
Ravishdosh
|
I
|
1
|
Unus,-a,-um
|
Primus,-a,-um
|
Singuli,-ae,-a
|
Semel
|
II
|
2
|
Duo,-ae,-o
|
Secundus, alter
|
Bini
|
Bis
|
II
|
3
|
Tres, tria
|
Tertius
|
Terni (trini)
|
Ter
|
IV (IIII)
|
4
|
Quattuor
|
Quartus
|
Quarteni
|
Quarter
|
V
|
5
|
Quinque
|
Quintus
|
Quini
|
Quinquies
|
VI
|
6
|
Sex
|
Sextus
|
Seni
|
Sexies
|
VII
|
7
|
Septem
|
Septimus
|
Septeni
|
Septies
|
VIII
|
8
|
Octo
|
Octavus
|
Octoni
|
Octies
|
IX (VIIII)
|
9
|
Novem
|
Nonus
|
Novena
|
Novies
|
X
|
10
|
Decem
|
Decimus
|
Deni
|
Decies
|
XI
|
11
|
Undecim
|
Undecimus
|
Undeni
|
Undecies
|
XII
|
12
|
Duodecim
|
Duodecimus
|
Duodeni
|
Duodecies
|
XIII
|
13
|
Tredecim
|
Tertius decimus
|
Terni deni
|
Ter decies
|
XIV
|
14
|
Quattuordecim
|
Quartus decimus
|
Quaterni deni
|
Quarter decies
|
XV
|
15
|
Quindesim
|
Quintus decimus
|
Quini deni
|
Quinquies decies
|
XVI
|
16
|
Sedecim
|
Sextus decimus
|
Seni deni
|
Sexies decies
|
XVII
|
17
|
Septendecim
|
Septimus decimus
|
Septeni deni
|
Septies decies
|
XVIII
|
18
|
Duodeviginti
|
Duodevicesimus
|
Duodeviceni
|
Duodevicies
|
XVIIII (XIX)
|
19
|
Undeviginti
|
Undevicesimus
|
Undeviceni
|
Undevicies
|
XX
|
20
|
Viginti
|
Vicesimus
|
Viceni
|
Vicies
|
XXI
|
21
|
Unus et viginti, viginti unus
|
Unus et vicesimus, vicesimus primus
|
Singuli et viceni, viceni singuli
|
Semel et vicies, vivies semel
|
XXII
|
22
|
Duo et viginti, viginti duo
|
Alter et vicesimus, vicesimus alter seconds et vicesimus, vicesimus secundus
|
Bini et viceni, viceni bini
|
Bis et vicies, vicies bis
|
XXVIII
|
28
|
Duodetriginta
|
Duodetricesimus
|
Duodetriceni
|
Duodetricies
|
XXVIIII (XXIX)
|
29
|
Undetriginta
|
Undetricesimus
|
Undetriceni
|
Undetricies
|
XXX
|
30
|
Triginta
|
Tricesimus
|
Triceni
|
Tricies
|
XXXIII
|
33
|
Triginta tres, tres et triginta
|
Tertius et tricesimus, tricesimus tertius
|
Terni et triceni, triceni terni
|
Ter et tricies, tricies ter
|
XXXX (XL)
|
40
|
Quadraginta
|
Quadragesimus
|
Quadrageni
|
Quadragies
|
L LX
|
50
|
Quinquaginta
|
Quinquagesimus
|
Quinquageni
|
Quinquagies
|
LXX
|
60
|
Sexaginta
|
Sexagesimus
|
Sexageni
|
Sexagies
|
LXXX
|
70
|
Septuaginta
|
Septuagesimus
|
Septuageni
|
Septuagies
|
LXXXX (XC)
|
80
|
Octoginta
|
Octogesimus
|
Octogeni
|
Octogies
|
C
|
90
|
Nonaginta
|
Nonagesimus
|
Nonageni
|
Nonagies
|
CI
|
100
|
Centum
|
Centesimus
|
Centeni
|
Centimes
|
CC
|
101
|
Centum (et) unus
|
Centesimus (et) primus
|
Centeni singuli
|
Centimes semel
|
CCC
|
200
|
Ducenti, -ae, -a
|
Ducentesimus
|
Duceni,-ae,-a
|
Ducenties
|
CCCC (CD)
|
300
|
Trecenti
|
Trecentesimus
|
Treceni
|
Trecenties
|
D (IC)
|
400
|
Quadringenti
|
Quadringentesimus
|
Quadringeni
|
Quadringenties
|
DC
|
500
|
Quingenti
|
Quingentesimus
|
Quingeni
|
Quingenties
|
DCC
|
600
|
Sescenti
|
Sescentesimus
|
Sesceni
|
Sescenties
|
DCC
|
700
|
Septingenti
|
Septingentesimus
|
Septingeni
|
Septingenties
|
DCCC
|
800
|
Octingenti
|
Octingentesimus
|
Octingeni
|
Octingenties
|
DCCCC (CM)
|
900
|
Nongenti
|
Nongentesimus
|
Nongeni
|
Nongenties
|
M (CIC)
|
1 000
|
Mille
|
Millesimus
|
Singular milia
|
Milies
|
II (IIM; MM)
|
2 000
|
Duo milia
|
Bis millesimus
|
Bina milia
|
Bis milies
|
III (IIIM)
|
3 000
|
Tria milia
|
Ter millesimus
|
Terna milia
|
Ter milies
|
V (ICC)
|
5 000
|
Quinque milia
|
Quinquies millessimus
|
Quina milia
|
Quinquies milies
|
X (CCICC)
|
10 000
|
Decem milia
|
Decies millesimus
|
Dena milia
|
Decies milies
|
XX (CCICCCCICC)
|
20 000
|
Viginti milia
|
Vicies millesimus
|
Vicena milia
|
Vicies milies
|
XXI (CCICCCCICCCIC)
|
21 000
|
Unum et viginti milia
|
Semel et vicies millesimus
|
Vicena singular milia
|
Semel et vicies milies
|
C (CCCICCC)
|
100 000
|
Centum milia
|
Centimes millesimus
|
Centena milia
|
Centimes milies
|
M (CCCCICCCC)
|
1 000 000
|
Decies centena milia, decies centum milia
|
Decies centimes millesimus
|
Decies centena milia
|
Decies centimes milies
|
CICICCCCCXXXVIII
|
1938
|
Mille nongenti duodequadraginta
|
Millesimus nongentesimus duodequa dragesimus
|
Singular milia nongeni duodequadrageni
|
Milies nongenties
|
Dostları ilə paylaş: |
