58
politikası ile örtüĢtüğü gerçeğini de göz ardı etmiyordu.Bu
asla bir eyyamperestlik falan da değildi. (Ġlmen doğru bir
fikirdi.) Çünkü,kendi toplumunun da itirazlarına rağmen,
Varlık dergisi ile, mevcut ‗Güney Azerbaycan Lehçesi‘ni
değil, Ġstanbul Türkçesine yakın bir ‗yazı dili‘ kullanı-
yordu. Bu tutum-tercih, doğrusu Türk Dünyası için de çok
büyük bir mesajdır.
Cevat Heyet,hayatının hiçbir dönemimde,en azından
benim bildiğim bu, siyasetle uğraĢmamıĢ ve fakat iki alan-
da ‗zirve‘ olmayı baĢarmıĢtır.Birincisi,asıl kariyeri-mes-
leği olan cerrahlık alanında dünya çapında bir tabip olarak
tanınmıĢtır. Bu, ona memleketinde büyük bir itibar sağla-
mıĢtır. Garip bir Ģekilde kılık kıyafetle uğraĢmayı hüner
sayan ‗Ġslam‘ devrimi‘ sonrasında, sokakta kravatıyla do-
laĢabilen nadir insanlardan biri Cevat Bey‘dir..
Onun Türkoloji alanında da bir ‗zirve‘ olmasına
Ġran‘da itiraz edilememiĢtir. Yaygın söyleyiĢin aksine
‗Azeri‘ terimini değil, ‘Türk‘ terimini kullanmıĢ,‘Türkçü‘
olduğunu hiç gizlememiĢtir. Babasının çok ileri görüĢlü
telkini ile geldiği Ġstanbul‘da, Türkçülüğü birinci elden
kaynaklarından (baĢta Zeki Velidi Togan, Hamdullah
Suphi Tanrıöver olmak üzere) beslenmiĢ, böylece ikinci
bir doktora ve profesörlüğü hak edebilecek seviyede neĢ-
riyat yapabilmiĢtir.
O yüzdendir ki, Aziz Bakanım Namık Kemal Zey-
bek‘in kadirĢinaslığı ile Ankara‘da Tarihi Türkocağı
Binası salonunda kendisi için yapılan ‘80.yaĢ jübile‘sine
Ġran Büyükelçisi de katılmıĢ ve tören sonuna kadar kalk-
mayıp, takip ederek, ona devletinin duyduğu saygıyı gös-
termiĢtir.
O törende kendisine naçiz bir armağan olarak,çok
sevdiği Ġstanbul‘u ve Türklüğün büyük imparatorluğunu
59
hatırlatması dileği ile pirinçten (40x40 ) ‗Osmanlı Devlet
Arması‘ sunmak bahtiyarlığına eriĢmiĢtim.
‗Hamdullah Suphi Tanrıöver Türk Ocakları Kültür
Armağanı‘nın kendisine verilmesi için, naçizane teklif
hissem ile takdimin yapıldığı 10 Nisan 2012 Türk Ocağı
Kurultayı‘nda Divan BaĢkanı olarak bulunmaktan da müf-
tehirim.
Hayatta tanımaktan ve dostluklarına eriĢmekten bahti-
yarlık duyduğum (yaĢları benden,‘baba‘ diyebileceğim ka-
dar büyük) birkaç insandan birisi idi.
Ailesine, Güney ve Kuzey Azerbaycan Türklerine ve
Türk Dünyası‘na baĢ sağlığı diliyorum. Allah Cevat Mual-
limden razı olsun,rahmet eylesin.
Hayrülhalefi Dr.Rıza Heyet Türkiye‘de yaĢamaktadır.
60
DOSTUM DR. CAVAD HEYƏTĠN
ƏZĠZ XATĠRƏSĠNƏ
Seyfəddin Altaylı (Türkiyə)
Hər bir insanın ömür yolu vardır və o yolda onun
uğurları, uğursuzluqları, sevincləri, kədərləri, dostları,
Allah hamıdan uzaq eləsin düĢmənləri, sevənləri, sevmi-
yənləri qarĢısına çıxır. Ömür yolumda hər cürə bəlalarla,
iztirablarla, dağ boyda çətinliklərlə üzləĢdim, ancaq Tan-
rının da yardımıyla hamısının öhdəsindən gəldim. Gözəl
insanlar tanıdım, Ģükür Tanrıya pislərlə üzləĢsəm də on-
larla ünsiyyət yaratmadan aralandım. Harda gözəl insanlar
vardırsa gedib onları tapdım, onlarla dostlaĢdım.
Güney Azərbaycanın ədəbiyyat dünyasını hələ orta
məktəbdə ikən tanımağa baĢladım. Ədəbiyyat müəllimim
həmiĢə klassik Ģairimiz ġəhriyardan, əvəzsiz əsəri Heydər
Babadan söhbət açırdı. Onun söhbətləri Ģagird dostlarımı
bilmirəm, ancaq mənim dünyamı baĢdan-baĢa bəzəyirdi,
atamın Azərbaycanla bağlı təlqinləri ilə müəllimimin
söylədikleri üst-üstə düĢdüyündən xəyalımda əlçatmaz bir
Güney sevgisi yaranmıĢdı. Universitetdə oxuyarkən
"Varlıq" dərgisinin ədəbiyyat dünyamıza qədəm qoydu-
ğunu eĢitdim, sonra təsadüflər gözəl Ģairimiz Savalan ilə
tanıĢmağıma imkan yaratdı. Onunla Ġstanbulda keçirdiyi-
miz bir neçə gündə Güney dünyasından dünya boyda sevgi
çiçəkləri dərdim. Savalan bəy baĢda ġəhriyar, Dr. Həmid
Nitqi, Dr. Cavad Heyət, Məhəmməd əli Fərzanə, əli
Kamali, Qulamhüseyn Bəydili, Mirhidayət Hisari və digər
61
ziyalılarımızı mənə qiyabi olaraq tanıĢ etdi. Varlıq
jurnalını daimi olaraq izləməyə baĢladım və vaxt ötdü
məktəb qurtardı, öz kəndimizə dönməli oldum. 1985-ci
ildə TRT Türkiyənin Səsi Radiosu nəzdində fəaliyyət
göstərən Azərbaycan Türkcəsi bölməsinə imtahanla daxil
oldum, bir neçə aydan sonra da radionun rəhbərliyinə
təyin olundum. Artıq Güney Azərbaycanlı dostların yazı-
larını daha yaxından izləməyə baĢladım. Ankarada keçi-
rilən bir simpoziumda Dr. Cavad Heyətlə əyani tanıĢ
oldum. Azərbaycan ədəbiyyatına sevgi bəsləyən ağsaqqal-
larımızla Dr. Ahmət Bican Ərcilasun, Dr. Məmməd Kən-
gərli, mərhum Fəvzi Aküzüm, Ahmət Karaca, Nurəddin
Hazar və digər bir neçə Ģəxsiyyətlə Heyət bəyin iftixarına
verilən bir axĢam qonaqlığında görüĢdük. Ədəbiyyatımızın
böyük Ģəxsiyyəti Dr. Cavad Heyət, Varlıq dərgisinin hansı
yollarla və nə cür çap olunduğunu, Dr. Həmid Nitqi ilə əl-
ələ verib hansı çətinliklərin öhdəsindən gəldiklərini
danıĢdıqca hamımız heyrətə gəlirdik, o gecənin qurtar-
masını istəməsəm də hər baĢlayan Ģeyin bir qurtaracağı
vardı və təəssüf etsəm də qurtardı.
Sosiolojinin qanunlarına görə bəzi toplumları insanlar,
yəni liderlər, bəzi liderləri də toplumlar yaradır. Məsələn
Hindistanın azadruhlu xalqını yaradan Mahatma Qandini
və Türk dünyasının əvəzsiz dövlət və siyasət xadimi
Atatürkü birinci sadalanan fikrə nümunə göstərə bilərik.
Ġngilis müstəmləkəsində nalə çəkən Hindistanı əsarət
qandalından xilas etmək üçün pay-piyada yollara düĢən
Qandi, əlindəki əsası ilə ĢəhərbəĢəhər, kəndbəkənd dolanıb
irad etdiyi nitqlərlə xalqını oyatdı və toplumun əksəriyəti
avam olsa da onlara aĢıladığı azadlıq ruhuyla əsarəti qəbul
etməyən insanlardan ibarət müstəqil ruhlu bir Hindistan
toplumunu yaratdı. Atatürk də, dağıdılan Osmanlı Ġmperi-
yasının düĢkün ruhlu insanlarına yeni bir ruh aĢılayaraq
Dostları ilə paylaş: |