Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə
Yüklə 3,14 Kb. Pdf görüntüsü
|
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 109 aləmdən şərh etmək İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı üçün səciyyəvidir." (Bax: Doktor Cavad Heyət. "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinə bir baxış", Bakı, 1998, səh. 267-268.) Xalq yazıçısı Hüseyn Abbaszadə isə bu əsərin ən böyük məziyyətini onun yüksək bədii keyfiyyətində və müasirliyində görürdü: ―Mən İlyas Əfəndiyevin «Sarıköynəklə Valehin nağılı» romanının oxucular və ədəbi ictimaiyyət tərəfindən hərarətlə qarşılanma-sının əsas səbəbini onun bədii keyfıyyətində, sənətkarlıqla yazılmasında görürəm. Xalqı narahat edən problemlərə toxunmaq, onlardan bədii əsərlərdə vətəndaşlıq məsuliyyəti ilə söz açmaq vacib şərtlərdəndir və bu, ədəbiyyatın zəruri vəzifələrindən biridir... Romanda hadisələr dramatik gərginlik və ardıcıllıqla bir-birini izləyir, dərin maraq hissi ilə oxucunu arxasınca aparır. Müasirlik böyük şərtdir.‖ (Bax: Abbaszadə H. Müasirlik böyük şərtdir. (Azərbaycan Yazıçılar İttifaqında «Sarıköynəklə Valehin nağılı» romanının müzakirəsində çıxışı) //Ədəbiyyat və incəsənət. - 1977. - 14 may.) Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi ―Sarıköynəklə Valehin nağılı‖ ictimaiyyət arasında böyük rezonas doğurduğundan bu əsər ―Müasirlik böyük şərtdir‖ problemi işığında Azərbaycan Yazıçılar İttifaqında və Azərbaycan MEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnsti- tutunun geniş Elmi şurasında ətraflı şəkildə müzakirə edilibdir. Bu müzakirələrdə dövrün ən tanınmış yazıçı, alim, tənqidçi, ədəbiyyatşünaslarından tutmuş, gənc tədqiqatçılara, oxuculara qədər iştirak etmiş, müzakirə və mübahisələrə qoşulmuşlar. Bu müzakirələrin geniş şərhi və xronikası ―Ədəbiyyat və incəsənət‖ qəzetində (14 may 1977) əksini tapmışdır. www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 110 Burada xalq yazıcılarından Əli Vəliyev, İmran Qasımov, Bayram Bayramov, Hüseyn Abbaszadə, Kamal Talıbzadə, Yaşar Qaryev, Əliağa Kürçaylı, Qulu Xəlilov, Nəriman Həsənzadə, Xalidə Hasilova, Pənah Xəlilov, Yəhya Seyidov, Yaqub İsmayılov, Seyfulla Əsədullayev, Əzizə Cəfərzadə, Əkbər Ağayev, Bəkir Nəbiyev, Gülrux Əlibəyova, Elçin, Kamran Məmmədov, təbii ki, İlyas Əfəndiyevin özü və b. iştirak etmiş əsər haqqında maraqlı mülahizələr və fikirlər söyləmişlər. Ümumi nəticədə, bütün iştirakçılar əsərin yüksək ədəbi-bədii hadisə olduğu qənaətinə gəlmişlər. Xalq yazıçısı Əli Vəliyevin çıxışı, elə bil, müzakirəyə bir fon, bir istiqamət vermiş olurdu. O, öz məzmunlu və səmimi çıxışını belə yekunlaşdırmışdı: ― İlyas Əfəndiyev bir sənətkar kimi həmişə həyatın işıqlı cəhətlərinə xüsusi diqqət verir və qələmə alır. Onun qəhrəmanları dövrümüzün qabaqcıl adamlarıdır. Bu qəhrəmanlar yaşayıb-yaratmaqdan, xarüqələr yaratmaqdan həzz alırlar. Yüksək mədəniyyət, gözü-könlü tox, halal əməklə ömür sürən, əliəyrilərə, gözüdağınıqlara, vəziyyətdən sui- istifadə edən şöhrətpərəstlərə qarşı barışmaz olan bu adamlar ilk görüşdən oxucu və tamaşaçıların ürəyinə yol tapır, özünü sevdirir.‖ (Bax: ―Ədəbiyyat və incəsənət‖ qəzeti, 14 may 1977.) Professor Seyfulla Əsədullayev roman haqqında danışarkən fikrini belə ümumiləşdirmişdi: ―Müasirlik və novatorluq İlyas Əfəndiyev yaradı- cılığının mühüm məziyyətlərindəndir. Yenilik hissi onda qüvvətlidir. O, daim axtarışda olan məzmun, mövzu və bədii formalarla ədəbiyyatımızı zənginləşdirməyə çalışan yazıçılardandır. İlyas Əfəndiyev romantik üslubda www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 111 yazılmış hekayə və povestlərin, psixoloji dramların və lirik səpkili realist romanların müəllifıdir. Liriklik, romantika, psixoloji təhlil onun yaradıcılıq üslubunun ana xəttidir.‖ (Bax: Yenə orada.) Professor Qulu Xəlilov isə münasibətini belə ifadə etmişdir: ―Onun təkcə bu romanı deyil, bütün hekayələri, oçerkləri, dramları, roman və povestləri, kino ssenariləri, məqalələri - tam halda yaradıcılığı müasir həyatın duru və şəffaf çeşməsindən su içmişdir... Onun bütün əsərlərində əsas, aparıcı problem müasir insan, bu insanın psixoloji, əxlaqi cəhətdən formalaşması, onun davranışı, fikir və düşüncələri, mənəvi dünyasıdır. İlyas Əfəndiyev müasir həyatımızın tərənnümçüsüdür.‖ (Bax: Yenə orada.) Tənqidçi-ədəbiyyatşünas, professor Əkbər Ağayev isə elə bil, bütün müzakirəyə qoşulanların hamısının fikirlərini ümumiləşdirərək deyirdi: ―İlyas Əfəndiyev müasirliyi dərindən duyan, orijinal, həssas yazıçıdır, onun qələmi, istedadının təkraredilməz xüsusiyyətləri öz təbiiliyi və aydınlığı ilə seçilir, əsərlərində incə bir lirika, romantik vüsət vardır, dili axıcı, şəffaf və poetikdir. Buraya yazıçının mənəvi aləmin dərinliklərinə baş vurmaq bacarığı da əlavə olunsa, gozümüz önündə İ.Əfəndiyevin yaradıcılığı üçün səciyyəvi olan məziyyətlərin geniş və əlvan mənzərəsi açılır... İlyasın yaradıcılığı həmişə fəal vəziyyətdədir, daim hərəkət və inkişafdadır, yeni əsərlərlə zənginləşir və dolğunlaşır. ―Sarıköynəklə Valehin nağılı‖ romanında da bütün bunları asanlıqla görmək mümkündür. Əlavə edim ki, bu əsərdə xoşagələn bir vüsət və şairanəlik var.‖ (Bax: Yenə orada). Yüklə 3,14 Kb. Dostları ilə paylaş:
|