____________________Milli Kitabxana______________________
* * *
ġanə hər dəmdə ki, ol zülfi-pəriĢanə dəyər,
Tari-mulər dağılıb hər biri bir yanə dəyər.
ġövkətü Ģan ilə cahın sənin, ey Ģah ənĢah,
Rüfəti-dəbdəbeyi-cahi-Süleymanə dəyər.
Atma qəmzən oxunu, xövf elə zülm etməkdən –
Ki, atan dəmdə gəlib hər biri bir canə dəyər.
Könlümə vurdu cəfa oxlarını müjganın,
Afəti-dəhr dəxi bir gün o müjganə dəyər.
Zahida, olma məlul əldəki peymanəmdən,
Əqdəmi-sidqin ilə səndəki peymanə dəyər.
Dili-zarımda bəsi sancılıdır peykanın,
Atasan yüz kərə peykanını peykanə dəyər.
Daneyi-xali-ruxi-yarə nəzər qıl, zahid,
Billah ol sübheyi-səddanənə bir danə dəyər.
Naciya, salma nəzər mahliqalər yüzünə,
AtəĢi-məsiyətin pənbeyi-imanə dəyər.
138
____________________Milli Kitabxana______________________
AŞIQ PƏRİ
Aşıq Pəri Azərbaycan aşıq şerinin görkəmli nümayəndələrindən biridir. O,
təxminən 1810-1811-ci illərdə Qarabağda Maralyan kəndində anadan olmuş,
çox gənc yaşlarında vəfat etmişdir.
Gözəl, rəvan təbli, ağıllı və hazırcavab qız olan Aşıq Pəri müasirləri
arasında dərin hörmət qazanmışdır. Onun Mirzəcan bəy Mədətov, Cəfərqulu
xan Nəva, Məhəmməd bəy Aşiq və başqaları ilə deyişmələri ədəbiyyat
aləminə məlumdur. Əsərlərinin yalnız az bir hissəsi bizə gəlib çatmışdır.
Verilən nümun ələr "Azərbaycan Klassik Ədəbiyyatı Kitabxanası"nın VIII
cildindən (1988) götürülmüşdür.
QOŞMALAR
MürĢidi-kamildən dərsimi aldım,
Can götürüb bu meydana gəlmiĢəm.
Mürği-Səməndərin aĢinasıyam,
Od tutuban yana-yana gəlmiĢəm.
Müxtəsər, nə deyim, naĢısan naĢı!
Tutubdur yaxanı eĢqin ataĢı,
Bu təriflər zənənə nə yaraĢı?
Həqq bilir ki, mən mərdanə gəlmiĢəm.
Pünhanda bir azanım var mənim,
Gözlər yolda, intizarım var mənim,
O kəlməndən xəridarım var mənim,
Sən sərrafsan, mən də kana gəlmiĢəm.
Zənbur olar Ģanda belə məkanda,
Çox ariflər məndə gənci-pünhanda,
Bülbül - abadanda, bayqu - viranda,
Əndəlibəm, gülüstana gəlmiĢəm.
139
____________________Milli Kitabxana______________________
Pərizadə əl götürməz canından,
Dərsin alıb sahibkamal yanından,
Külli-iĢin, mərifətin kanından,
Bəzm içində mən fəğana gəlmiĢəm.
* * *
EĢitmiĢdik, qulluğuna yetiĢdik,
Gördük ki, düĢmüsən dildən-dilə sən.
Unutmayıb müsəlmanlıq Ģərtini,
Matəm tutub bir insafa gələsən.
Bu iĢdə Qədirin varıdır rayı,
Yetən kəslər ona deyir sevdayı
Aralığa düĢüb məhərrəm ayı,
Layiq deyil onda deyib-güləsən.
YaxĢı yetər imamı fəryadına,
Belə iĢin ləzzəti nə, dadı nə?
Adam bildik biz də gəldik adına,
Adamlığı qanmayıbsan hələ sən.
Ey Pəri, təcil et sualında sən,
Nöqsan yetiribsən kəmalında sən,
Ġmdi zurna çalmaq xəyalındasan,
Onu gərək axirətdə çalasan.
* * *
Katiblərin Ģahı dəftər içində
Qələm ilə nazik əllər oynaĢır.
Fitnəli, fellisən, nazü qəmzəli,
Dəhanında Ģirin dillər oynaĢır.
EĢqinin əlindən gedərəm bada,
Dərdim olur gündən-günə ziyada,
ġiveyi-rəftarın düĢəndə yada
Bağrımın baĢında millər oynaĢır.
140
____________________Milli Kitabxana______________________
Dad elərəm, haray naĢı əlindən,
Yandı cigər eĢq ataĢı əlind ən, Mən
nə deyim gözüm yaĢı əlindən,
ÜzüĢür sonalar, göllər oynaĢır.
Adam var dolanır məkrin içində,
Adam var dolanır zikrin içində,
Sənin kamalında, fikrin içində
Əcaib-qəraib hallar oynaĢır.
Pəriyəm, xəlq ara olmuĢam bacı,
Kimsənin kimsəyə yox ehtiyacı,
Bəlxü Buxaranın, Hindin xəracı
Zənəxdanda siyəh xallar oynaĢır.
* * *
Nə yatıbsan ləhaf bəstər içində,
Bimarmısan, nədir bəs halın sənin?
EĢqin mərəzinin mən təbibiyəm
Bəyan eylə mənə əhvalın sənin.
Ġsmi-Ģə rifıniz dada yetiĢsin,
Mətləb alıb h ər murada yetiĢsin.
Xaliq özü bir imdadə yetiĢsin.
Hifzində saxlasın zavalın sənin.
Bar ilahım gülzarına qıymasın,
Xəstə olan bimarına qıymasın,
ġirin-Ģirin göftarına qıymasın,
BağıĢlasın qaĢi-hilalın sənin.
Bir məsəldir: Bağban olan bar
çəkər, Əndəlibin hər meyli gülzar
çəkər, Allahına bəndə ahü zar çəkər,
Qəm çəkmə, kamildir kamalın sənin.
141
Dostları ilə paylaş: |