Geoaxborot texnologiyalari nima? Ularning asosiy vazifalari nima?

Masofadan zondlash nima? Bu usul qanday amalga oshiriladi?

Masofadan zondlash - bu ob'ekt yoki hudud haqida u bilan jismoniy aloqa qilmasdan ma'lumot olish jarayoni. Bu sun'iy yo'ldoshlar, samolyotlar yoki dronlar kabi masofadan ma'lumotlarni yig'ish uchun turli sensorlardan foydalanishni o'z ichiga oladi. Yig'ilgan ma'lumotlar ob'ekt yoki hududning fizik xususiyatlari, masalan, harorat, rang yoki tekstura, shuningdek, uning joylashuvi va boshqa xususiyatlari haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olishi mumkin.

Masofadan zondlashni amalga oshirish uchun avval siz to'plamoqchi bo'lgan ma'lumotlar turini va foydalanish uchun mos sensorni aniqlashingiz kerak. Misol uchun, agar siz quruqlik qoplami haqida ma'lumot to'plashni istasangiz, siz Yer yuzasidan turli to'lqin uzunlikdagi yorug'lik aksini o'lchay oladigan multispektral sensordan foydalanishingiz mumkin. Tegishli sensorni aniqlaganingizdan so'ng, sun'iy yo'ldosh, samolyot yoki dron yordamida ma'lumotlarni to'plashingiz mumkin.

Ma'lumotlarni to'plaganingizdan so'ng, tegishli ma'lumotlarni olish uchun uni qayta ishlashingiz kerak bo'ladi. Bu ma'lumotlarni tahlil qilish va o'rganilayotgan ob'ekt yoki hududning tasvirlari yoki xaritalarini yaratish uchun algoritmlardan foydalanishni o'z ichiga olishi mumkin. Ma'lumotlardan turli hodisalarni yaxshiroq tushunish va bashorat qilish uchun modellar yoki simulyatsiyalar yaratish uchun ham foydalanish mumkin.
Masofaviy zondlash turli sohalarda, jumladan, atrof-muhit monitoringi, qishloq xo‘jaligi, o‘rmon xo‘jaligi, shaharsozlik, geologiya va boshqalarda qo‘llaniladi. U Yer va undagi jarayonlarni oʻrganish va tushunish, shuningdek, tabiiy resurslarni boshqarish va atrof-muhit oʻzgarishlarini kuzatish uchun qimmatli vosita boʻlib xizmat qiladi.

7. 
   Masofadan zondlash asosida olingan ma'lumotlar qanday saqlanadi?
   

Masofadan zondlash ma'lumotlari ma'lumotlar turiga va ilovaga qarab turli formatlarda saqlanishi mumkin. Masofaviy zondlash ma'lumotlarini saqlashning ba'zi keng tarqalgan usullari:
Raster ma'lumotlari: Bu masofaviy zondlash ma'lumotlarini saqlash uchun eng keng tarqalgan formatdir. Rastr ma'lumotlari hujayralar to'ridan iborat bo'lib, bu erda har bir hujayra Yer yuzasidagi kichik maydonni ifodalaydi va aks ettirish, harorat yoki balandlik kabi ma'lum bir atributni ifodalovchi qiymatni o'z ichiga oladi. Rastr ma'lumotlari GeoTIFF, JPEG yoki PNG kabi turli xil fayl formatlarida saqlanishi mumkin.
Vektor ma'lumotlari: Ushbu turdagi ma'lumotlar Yer yuzasidagi o'ziga xos xususiyatlar yoki ob'ektlarni ifodalovchi nuqtalar, chiziqlar va ko'pburchaklardan iborat. Vektor ma'lumotlari ko'pincha yo'llar, binolar va chegaralar kabi xususiyatlarni ifodalash uchun ishlatiladi. Vektorli ma'lumotlar turli formatlarda, masalan, shakl fayllari yoki geoma'lumotlar bazalarida saqlanishi mumkin.
Lidar ma'lumotlari: Lidar ma'lumotlari lazer yordamida to'planadigan masofadan zondlash ma'lumotlarining bir turi. U nuqta bulutidan iborat bo'lib, har bir nuqta 3D kosmosdagi joyni ifodalaydi va o'sha joydagi sirtning aks etishi yoki balandligi haqida ma'lumotni o'z ichiga oladi. Lidar ma'lumotlari LAS yoki LAZ kabi turli formatlarda saqlanishi mumkin.
Giperspektral ma'lumotlar: Giperspektral ma'lumotlar Yer yuzasining turli to'lqin uzunliklarida aks etishi haqidagi ma'lumotlarni ushlaydigan juda ko'p sonli tor spektral diapazonlardan iborat. Ushbu ma'lumotlar ENVI yoki HDF kabi turli formatlarda saqlanishi mumkin.
Masofaviy zondlash ma'lumotlari, shuningdek, ma'lumotlarni tahlil qilish va vizualizatsiya qilish imkonini beruvchi GIS yoki masofadan zondlash dasturlari kabi maxsus dasturiy paketlarda saqlanishi mumkin. Bundan tashqari, Amazon S3 yoki Google Cloud Storage kabi bulutga asoslangan saqlash opsiyalari masshtablilik va foydalanish imkoniyati tufayli katta hajmdagi masofaviy zondlash maʼlumotlarini saqlash uchun tobora koʻproq foydalanilmoqda.

8.