|
Gistologiya, stitologiya vaFollikulyar endokrinotsit (tirotsit)larGistologiya Sitologiya embriologiyaFollikulyar endokrinotsit (tirotsit)lar
bir qavat b o 'lib jo y lash ib ,
follikul devorini o 'ra b turadi. U larning apikal yuzasi follikul
b o ‘shligMga qaragan,
bazal
qism i
esa bazal
m em branada
joylashadi.
T irotsitlarning tuzilishi qalqonsim on bezning funksional holati
(norm al, giperfunksiya, gipofunksiya)ga b o g ‘liq.
B ezning norm al funksional holatida tirotsitlar kubsim on
shaklga ega, ularning apikal yuzasida uncha k o ‘p b o ‘lm agan
m ikrovorsinkalar jo ylashgan.
Y on yuzalari
bilan
tirotsitlar
d esm osom a va interdigitatsiyalar, apikal qism iga yaqin - hujayra-
lararo tirqishni yopuvchi plastinkalar yordam ida birikadi. T iro t
sitlarning sitoplazm asida donador EPT, Golji kom pleksi, lizosom a
va peroksisom alar yaxshi rivojlangan. Peroksisom alar tarkibida
tiroglobulin m olekulasi sintczida, Golji kom pleksida tiroglobu-
linning m od ifikatsiyalanishida, yodidlam ing atom ar vodgacha
oksidlanishida qatnashuvchi tiroperoksidaza ferm entining faolligi
yuqori boMadi. Tirotsitlarning yadrosi yum aloq shgaklga ega,
hujayra
m arkazida jo ylashadi. K olloidiyarim stiyuq konsistent-
siyaga ega.
B ezning giperfunksional holatida tirotsitlar nrizm atik shaklga
ega, ularning apikal qism ida m ikrovorsinkalar soni k o ‘payadL
psevdopodiyalar paydo boMadi. Kolloid suyuq konsislentsiyaga
ega boMib, unda rezobsionvakuolalar paydo boMadi.
B ezning gipofunksional holatida follikulyar endokrinotsitlar,
ularning yadrolari yassilashadi
follikul b o ‘shligMdagi kolloid
zichlashadi, follikularning oMchamlari kattalashadi.
Qalqonsimon
bez
hujayralarining sckrctcr
sikli. Q alqon
sim o n bez gorm onlari - tiroksin va triyodtironin o ‘z tarkibida yod
tutadi. Shu sababli bu gorm onlarning sintez qilinishi uchun k o‘p
m iq d o rd a yod zarur. Q alqonsim on bez hujayralari qondagi yodni
o 'z id a yigMb qolish xususiyatiga ega. Q alqonsim onbezdagi yod
b utun organizm dagi yodning 36% ini tashkil niladi. Q alqonsim on
b e z h u jay rasin in g sekreter sikli m urakkab jarayon boMib, u
g o rm o n larn i hosil qilish va to 'p la sh ham da ulam i bezdan qonga
c h iq a rish d a n ib orat ikki bosqichni o ‘z ichiga oladi. Birinchi bos-
q ic h d a tark ib id ag i yod tutuvchi m urakkab m odda - tireoglobulin
364
|
|
|