Günah lüğət elmində

 
294 
qorunmaq onlar üçün çətinləĢir. Bəzən də camaatla həmrəng olmağa 
üstünlük verirlər. 
Amma  onlarda  ümid  və  müqavimət  hissini  yaĢada  biləcək 
yeganə  amil,  mütləq  vaqe  olacaq  islaha  ümidvar  olmaqdır.  Onlar 
yalnız belə bir ümidlə özlərinin və baĢqalarının islahına ümidvar ola 
bilərlər. 
Ġslam  göstəriĢlərində  ümidsizlik  ən  böyük  günahlardandır.  Bu 
məsələyə  böyük  əhəmiyyət  verildiyini  görürüksə,  bunun  səbəbi 
Allahın  mərhəmətindən  naümid  olan  günahkar  Ģəxsin  günahını 
yumaq,  heç  olmazsa,  günahdan  çəkinmək  fikrinə  düĢməməsilə 
əlaqədardır.  O  fikirləĢir  ki,  mən  onsuz  da  cəhənnəmə  gedəcəyəm. 
Bəs nə üçün dünyada qəm-qüssə çəkməliyəm?! ĠslanmıĢın yağıĢdan 
nə qorxusu! 
Amma  onun  üzünə  Allahın  əfv  və  məğfirəti,  ümid  səhifələri 
açıldıqda,  həyatı  tamamilə  dəyiĢir.  Onda  günahdan  uzaqlaĢmağa, 
paklıq  və  islaha  doğru  Ģövq  yaranır.  Buna  görə  də  ümid  hissi  belə 
insanlar üçün həmiĢə psixoloji-tərbiyəvi əhəmiyyət daĢıyır. Eləcə də, 
çirkin  mühitdə  yaĢayan  saleh  insanlar  belə  ümidsiz  paklığı  qoruya 
bilməzlər. 
Hazırda  dünya  çirkinliyə,  fitnə-fəsada  doğru  nə  qədər  sürətlə 
gedirsə,  imam  Mehdinin  (ə)  zühuruna  ümid  bir  o  qədər  artır.  Ona 
inananların  fəsad  və  çirkinliyin  tufanları  qarĢısında  müqaviməti 
möhkəmlənir.  Mühit  nə  qədər  aludə  olsa  belə  onlar  naümid  olmur, 
üstəlik  hədəfə  daha  yaxın  olduqlarını  görür,  fəsadla  mübarizədə, 
yaxud paklıq üçün sonsuz eĢq və Ģövqlə çalıĢırlar. 
*** 
Ötən  bəhslərdən  belə  nəticəyə  gəldik  ki,  intizarın  viranedici 
olması təsəvvürü  yalnız onun məfhumunun təhrifi ilə  yaranır. Necə 
ki,  qədimdən  təhrif  əlləri  ona  doğru  uzanmıĢdır.  Onun  həqiqi 
məfhum və mənası ictimai-fərdi islahatın, tərbiyə və təĢviqin əsasını 
təĢkil  edir.  Bu  məsələyə  əvvəldən  obyektiv  yanaĢan  Quranın  özü 
olmuĢ və bu haqda “Nur” surəsinin 55-ci ayəsində buyurulmuĢdur:
 
  دباَؾ ٌبمٌَّٖا اٛةٍُ ّاَ اَٚ لْاُِةُىٕ ِ اٛةُٕاَِآ  آَ٠ نمٌَّا ةُ مَّالله اَلاَ اَٚ
 
 باَّاَو  ٗ لْاِهاَ لْاِلْا ٟ ـ ُةُٙمَّٕاَف ٍ لْاِقاَزلْاَِاَ١اٌَ
  للْاِعاَث ٓدِِّ ُةُٙمَّٕاٌَدِّلاَجةُ١اٌَاَٚ لْاُِةُٙاٌَ ٝاَٚاَرلْاِها ٞ نمٌَّا ةُُةُٙإَ٠ ك لْاُِةُٙاٌَ  مَّٓإَدِّىاَّةُ١اٌَاَٚ لْاُِ ٙ ٍلْاِجاَل ٓ ِ  آَ٠ نمٌَّا  اَؿاٍَ لْاِقاَزلْاٍِا
 
 بًئلْاِ١اَّ ٟ ث  اَْٛةُو ولْاِْةُ٠  اَلا ٟ ٕأَٚةُلةُجلْاِعاَ٠ بًٕلْاِِاَأ لْاُِ ٙ ـ لْاِٛاَف

---

 
295 
“Allah  aranızda  iman  gətirib  saleh  iĢlər  görənlərə  –  yalnız 
Mənə ibadət edər və heç nəyi Mənə Ģərik qoĢmazlar deyə – onları 
özlərindən  əvvəlkilər  kimi  yer  üzünün  varisləri  edəcəyini, 
möminlər  üçün  Özü  bəyəndiyi  dini  möhkəmləndirəcəyini  və 
onların  qorxusunu  əmin-amanlıqla,  arxayınçılıqla  əvəz  edəcəyini 
vəd etmiĢdir!” 
Böyük  Ġslam  rəhbərlərindən  nəql  olunan  bir  çox  rəvayətlərə 
əsasən,  bu  ayədə  iĢarə  olunmuĢlar  imam  Mehdi  (ə)  və  onun 
yaxınlarıdır.
1
   BaĢqa  bir  hədisdə  isə  deyilir:  “Bu  ayə  Mehdi  (ə) 
haqqında nazil olmuĢdur!” 
Bu ayədə imam Mehdi  (ə) və onun  yaxınları ”iman  gətirən  və 
saleh  iĢ  görənlər”  kimi  tanıtdırılmıĢdır.  Beləliklə,  cahanĢümul  bir 
inqilabın  həyata  keçməsi  hər  bir  süstlük  və  nöqsandan  uzaq  olan 
möhkəm  iman  və  dünyəvi  islahı  təmin  edə  biləcək  saleh  əməllər 
olmadan qeyri-mümkündür. Belə bir proqram üçün həm yetkin bilik, 
həm  güclü  iman,  həm  də  saleh  əməl  lazımdır.  Yalnız  bu 
xüsusiyyətlərə  malik  olanlar  özlərinə  bəĢəriyyətin  xilaskarının 
islahatlarında iĢtirakla müjdələyə bilər. Zülm və haqsızlıq yolu seçib, 
iman  və  saleh  əmələ  biganə  qalanlar,  iman  zəifliyinə  görə  hətta  öz 
kölgələrindən  qorxanlar,  cəmiyyətdən  uzaqlaĢaraq  əllərini  əllərinin 
üstünə  qoyub  tamaĢa  edənlər  və  haqq  uğrunda  mübarizəyə 
qoĢulmayanlar  verilən  həmin  vəd  və  müjdələrdən  məhrumdurlar! 
Budur imam Mehdinin (ə) intizarının müsbət təsiri! 
İlahi!  Bizim  gözlərimizi  o  həzrətin  mübarək  camalı  ilə 
işıqlandır!  Bizi  onun  vəfalı  dostlarından  və  fədakar  əsgərlərindən 
qərar ver! Amin! 
 
 
 
 
                                                 
1
 “Biharul-ənvar”, qədim çapla 13-cü cild, səh. 14. 

---

 
296 
 
Mündəricat 
 
ÖN SÖZ
 ______________________________________________ 3 
ĠMAMƏT, YAXUD CANĠġĠNLĠK NƏDĠR?
 ____________________________ 
4
 
ĠMAMƏT ÜSULĠ-DĠNDƏNDĠR, YOXSA FÜRUĠ-DĠNDƏN?
 _______________ 
5
 
ĠMAMƏT BƏHSLƏRĠ NƏ VAXTDAN BAġLANDI?
 _____________________ 
7
 
QURAN VƏ LÜĞƏTDƏ “ĠMAM” SÖZÜ
 ______________________________ 
9
 
QURANĠ-KƏRĠMDƏ ĠMAMƏT MƏQAMI
 ___________________________ 
11
 
ĠMAMIN VÜCUDUNUN FƏLSƏFƏSĠ (SƏBƏBĠ)
  ______________________ 
16
 
QURANĠ-KƏRĠMDƏ ÜMUMĠ ĠMAMƏT VƏ VĠLAYƏT
 _________________ 
21
 
"ĠNZAR VƏ HĠDAYƏT" AYƏSĠ
 ___________________________________ 
22
 
"SADĠQĠN" (DOĞRUÇULAR) AYƏSĠ
  ______________________________ 
26
 
"ULĠL-ƏMR" (ƏMR SAHĠBLƏRĠ) AYƏSĠ
 ___________________________ 
30
 
ĠKĠNCĠ FƏSĠL  _______________________________________ 36 
RƏVAYƏTLƏRDƏ ÜMUMĠ ĠMAMƏT VƏ VĠLAYƏT
 __________________ 
36
 
1-“SƏQƏLEYN” HƏDĠSĠ
 _________________________________________ 
36
 
"SƏQƏLEYN" HƏDĠSĠ PEYĞƏMBƏRĠ-ƏKRƏMĠN (S) DĠLĠNDƏ TƏKRARLANIR
  _________ 
45
 
"SƏQƏLEYN" HƏDĠSĠNDƏN ANLAġILAN MÜHÜM NÖQTƏLƏR
 _______ 
47
 
YALNIZ BĠR SUAL
 _____________________________________________ 
48
 
2-“SƏFĠNƏ” (GƏMĠ) HƏDĠSĠ
 _____________________________________ 
50
 
“SƏFĠNƏ” HƏDĠSĠ NƏ DEMƏK ĠSTƏYĠR?
 __________________________ 
52
 
3-“NÜCUM” (ULDUZLAR) HƏDĠSĠ
 ________________________________ 
54
 
“NÜCUM” HƏDĠSĠNĠN MAHĠYYƏTĠ
 _______________________________ 
56
 
SUAL:
  _______________________________________________________ 
59
 
4-“ON ĠKĠ ĠMAM” HƏDĠSĠ
 _______________________________________ 
60
 
“ON ĠKĠ ĠMAM” HƏDĠSĠNĠN MÖHTƏVASI
  _________________________ 
63
 
BĠR ĠNCƏLĠK
 _________________________________________________ 
66
 
YER ÜZÜ ĠLAHĠ HÖCCƏTSĠZ QALMAZ
  ___________________________ 
67
 
ĠLAHĠ HÖCCƏTĠN ZƏRURĠLĠYĠNƏ AĠD QURAN AYƏLƏRĠ VƏ MƏNTĠQĠ DƏLĠLLƏR
 _______ 
68
 
ÜÇÜNCÜ FƏSĠL
  _____________________________________ 71 
ĠMAMA XAS OLAN SĠFƏT VƏ ġƏRTLƏR _______________________ 
71
 

---

 
297 
ĠMAMIN ELMĠ _______________________________________________ 
72
 
ĠMAMLARIN ELMĠ MƏNBƏLƏRĠ  _____________________________ 
77
 
ĠMAMLARIN MƏSUM VƏ GÜNAHSIZ OLMASI _________________ 
88
 
ƏHLĠ-BEYT KĠMLƏRDĠR? ____________________________________ 
92
 
BĠR NEÇƏ SUALA CAVAB  ____________________________________ 
96
 
“ĠSMƏT” MƏSƏLƏSĠLƏ BAĞLI ĠRADLAR ______________________ 
100
 
ĠMAMLARA XAS XÜSUSĠYYƏTLƏR ___________________________ 
102
 
ĠMAM ALLAH TƏRƏFĠNDƏN TƏYĠN OLUNUR  _________________ 
104
 
DÖRDÜNCÜ FƏSĠL
  ____________________________________________ 
105 
PEYĞƏMBƏR VƏ ĠMAMLARIN “TƏKVĠNĠ” VĠLAYƏTĠ __________ 
105
 
HƏDĠSLƏRDƏ “TƏKVĠNĠ VĠLAYƏT”  __________________________ 
111
 
BEġĠNCĠ FƏSĠL
 ________________________________________________ 
116 
XÜSUSĠ ĠMAMƏT VƏ VĠLAYƏT _______________________________ 
116
 
1-“TƏBLĠĞ” AYƏSĠ ___________________________________________ 
117
 
AYƏNĠN NAZĠL OLMA SƏBƏBĠ  _______________________________ 
118
 
“QƏDĠR-XUM” HADĠSƏSĠ _____________________________________ 
119
 
“QƏDĠR-XUM” RƏVAYƏTLƏRĠNƏ BĠR BAXIġ __________________ 
119
 
“TƏBLĠĞ” AYƏSĠ ÜZƏRĠNDƏ YENĠ BĠR TƏHLĠL  _______________ 
123
 
ġƏRHLƏR ___________________________________________________ 
125
 
1-“QƏDĠR-XUM” HƏDĠSĠNDƏKĠ “MÖVLA” SÖZÜNÜN TƏFSĠRĠ
 _______ 
125
 
2-“QƏDĠR-XUM” HƏDĠSĠNĠ TƏSDĠQ EDƏN DĠGƏR AYƏLƏR _____ 
127
 
3-BU AYƏLƏRĠN ÖZÜNDƏN ƏVVƏL VƏ SONRAKI AYƏLƏRLƏ ƏLAQƏSĠ NECƏDĠR?
  _____ 
130
 
4-NƏ ÜÇÜN ƏLĠ (Ə) “QƏDĠR-XUM” HƏDĠSĠNƏ ĠSTĠNAD ETMƏDĠ?
  _____ 
131
 
2-“VĠLAYƏT” AYƏSĠ _________________________________________ 
132
 
AYƏNĠN NAZĠL OLMA SƏBƏBĠ  _______________________________ 
133
 
“VĠLAYƏT” AYƏSĠNĠN XĠLAFƏTƏ DƏLALƏTĠ _________________ 
136
 
ĠRADLAR VƏ BƏHANƏLƏR ___________________________________ 
137
 
3-“ULĠL-ƏMR” AYƏSĠ ________________________________________ 
142
 
4-“SADĠQĠN” (SADĠQ OLANLAR) AYƏSĠ  _______________________ 
146
 
5-“QURBA” AYƏSĠ ___________________________________________ 
148
 
ĠSLAM RƏVAYƏTLƏRĠNDƏ “QURBA” AYƏSĠ __________________ 
151
 

---

 
298 
FƏZĠLƏT AYƏLƏRĠ __________________________________________ 
157
 
1-“MÜBAHĠLƏ” AYƏSĠ _______________________________________ 
157
 
“MÜBAHĠLƏ” AYƏSĠNĠN MƏFHUMU __________________________ 
158
 
“MÜBAHĠLƏ” HƏDĠS ALĠMLƏRĠNĠN KƏLAMLARINDA _________ 
160
 
“MÜBAHĠLƏ”NĠN ƏHƏMĠYYƏTĠ ______________________________ 
164
 
“MÜBAHĠLƏ” AYƏSĠ VƏ ĠRADLAR ____________________________ 
166
 
2-“XEYRUL-BƏRĠYYƏ” (YARADILMIġLARIN ƏN YAXġISI) AYƏSĠ
 _____ 
170
 
3-“LEYLƏTÜL-MƏBĠT” AYƏSĠ ________________________________ 
174
 
4-“HĠKMƏT” AYƏSĠ __________________________________________ 
178
 
5-“HƏL-ƏTA” (ĠNSAN) SURƏSĠ ________________________________ 
179
 
“HƏL-ƏTA” SURƏSĠ ġER ƏDƏBĠYYATINDA ____________________ 
183
 
“HƏL-ƏTA” SURƏSĠ VƏ ĠRADLAR_____________________________ 
185
 
6-“BƏRAƏT” AYƏLƏRĠ _______________________________________ 
188
 
NƏTĠCƏ: ____________________________________________________ 
191
 
7-“SĠQAYƏTÜL-HACC” (HACILARA SU VERMƏ) AYƏSĠ  ________ 
193
 
8-“SALĠHUL-MUMĠNĠN” (MÖMĠNLƏRĠN ƏMƏLĠSALEHĠ) AYƏSĠ
 _______ 
195
 
9-“VƏZĠRLĠK” AYƏSĠ  ________________________________________ 
197
 
“VƏZĠRLĠK” AYƏSĠ VƏ HƏDĠSLƏRĠNĠN MƏZMUNU ____________ 
199
 
10-11-“ƏHZAB” SURƏSĠNĠN AYƏLƏRĠ _________________________ 
200
 
12-“BƏYYĠNƏ” (ġAHĠD) AYƏSĠ ________________________________ 
204
 
13-“SĠDDĠQUN” (SADĠQLƏR) AYƏSĠ ___________________________ 
207
 
14-“NUR” AYƏSĠ _____________________________________________ 
209
 
15-“ĠNZAR” AYƏSĠ ___________________________________________ 
211
 
16-“MƏRƏCƏL-BƏHREYN” AYƏSĠ  ____________________________ 
215
 
17-“NƏCVA” (PIÇILTI) AYƏSĠ _________________________________ 
218
 
18-“SABĠQUN” (ÖNDƏ OLANLAR) AYƏSĠ ______________________ 
223
 
19-“UZUNUN-VAĠYƏ” (EġĠDĠB YADDA SAXLAYAN QULAQ) AYƏSĠ
  ____ 
234
 
20-“MƏVƏDDƏT” (MƏHƏBBƏT) AYƏSĠ ________________________ 
236
 
21-“MÜNAFĠQUN” (MÜNAFĠQLƏR) AYƏSĠ _____________________ 
238
 
22-“ĠYZA” (ƏZĠYYƏT) AYƏSĠ  _________________________________ 
241
 

---

 
299 
23-“ĠNFAQ” AYƏSĠ ___________________________________________ 
243
 
24-“MƏHƏBBƏT” AYƏSĠ ______________________________________ 
245
 
25-“MƏSULUN” (SORĞU-SUALA TUTULANLAR) AYƏSĠ _________ 
251
 
ALTINCI FƏSĠL
 ________________________________________________ 
255 
ON ĠKĠ ĠMAM ________________________________________________ 
255
 
1-“SALAVAT” AYƏSĠ _________________________________________ 
257
 
2-“NUR” VƏ “BÜYUT” (EVLƏR) AYƏSĠ  ________________________ 
263
 
3-“SĠRATĠ-MÜSTƏQĠM” (DOĞRU YOL) AYƏSĠ  _________________ 
265
 
4-ADƏM PEYĞƏMBƏRĠN TÖVBƏSĠ ____________________________ 
267
 
5-ƏN YAXġI ƏMƏL ___________________________________________ 
270
 
HƏDĠSLƏRDƏ ƏHLĠ-BEYT ĠMAMLARININ ADLARI ____________ 
273
 
YEDDĠNCĠ FƏSĠL
 ______________________________________________ 
275 
PEYĞƏMBƏRĠN (S) SONUNCU XƏLĠFƏSĠ  ĠMAM MEHDĠ (Ə)  ____ 
275
 
1-YER ÜZÜNDƏ SALEHLƏRĠN HÖKUMƏTĠ ____________________ 
277
 
2-“NUR” AYƏSĠ ______________________________________________ 
282
 
2-HAQQIN ZÜHURU __________________________________________ 
286
 
ĠMAM MEHDĠNĠN (Ə) ĠNTĠZARININ TƏSĠRLƏRĠ  _______________ 
289
 
ĠNTĠZARIN MAHĠYYƏTĠ VƏ ONUN MÜSBƏT TƏSĠRLƏRĠ _______ 
289
 
“ĠNTĠZAR” MƏFHUMU _______________________________________ 
291
 
ĠNTĠZAR – TAM HAZIRLIQ ___________________________________ 
292
 
BĠRĠNCĠ FƏLSƏFƏ: FƏRDĠ ĠSLAHAT __________________________ 
292
 
ĠKĠNCĠ FƏLSƏFƏ: ĠCTĠMAĠ HAZIRLIQ ________________________ 
293
 
ÜÇÜNCÜ FƏLSƏFƏ: HƏQĠQĠ ĠNTĠZARÇILAR ÇĠRKĠNLĠKDƏN UZAQDIR!
 ______ 
294