Günah lüğət elmində
Yüklə 3,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ةُٗاَعاَِ اًَاَواَباَـ ٌّٝ ٍاَ اَابغاَـ اَولْاِ١مَّلٌا ان٘ ٝ عاَِ ةًُةُوتاَ٠ اَهلْاِ١اٌَ ا اَه ملْاٍِاَف مَّتاَؽاَب ث ٝ ٕ زلْاِ اَا مَُّةٌٍُّٙاَا
- 25-“MƏSULUN” (SORĞU-SUALA TUTULANLAR) AYƏSĠ
- اَػاَا بٕ ث ُّوةُّاَ٠ بّاَـ ٛاودٌِّٖا ٝاٍَاَ ٌّٝ ٍاَ اَٚ بأَاَا ةُؿاَلٚةُا خاَِب١ ملْاٌِا اََ لْاِٛاَ٠ اَْبو ام ا لْآِاَ ةُٖبٕلْاٍِاَئاٍَ ّلا ا ةٌك
- هبإٌَا ٝ ـ ةُٖبٕلْاِ١اَملْاٌِاَا ّلا ااَٚ ،ةُٗاَعاَِ لْاِذأَبو لْآِاَّاَـ ،ىٍّٝ ٍاَ خاَ٠لااَٚ ! لْاُِةُٙمَّٔ ا لْاُِةُ٘ٛةُف لاَٚ ةُٗةٌُ لْاِٛاَل اَه ٌاماَٚ
- اَْٛةٌُةُملْاَِاَِ
249 “İlahi! Sənin və mənim yanımda yaradılmışların ən sevimlisi olan şəxsi yetir ki, mənimlə birlikdə bu quşun ətindən yesin!” Bu vaxt evin qapısı döyüldü. Allahın Peyğəmbəri (s) buyurdu: “Ey Ənəs, gör, qapının arxasındakı kimdir?” Mən öz-özümə dedim: “KaĢ, qapının arxasında ənsardan biri olaydı. Lakin qapını açdıqda Əlini (ə) gördüm və ona dedim: Peyğəmbərin (s) iĢi var (səninlə görüĢməyə vaxtı yoxdur). Bunu deyib, qayıtdım və öz yerimdə əyləĢdim. Yenidən qapı döyüldü. Peyğəmbər (s) buyurdu: “Ey Ənəs! Hər kimdirsə, icazə ver, qoy gəlsin! Öz tayfasını sevən təkcə sən deyilsən və o da ənsardan deyil!” Mən qapını açdım. Əli (ə) içəri daxil oldu. Peyğəmbər (s) buyurdu: “Ey Ənəs! QuĢ ətini ona yaxın qoy.” Mən quĢ ətini Peyğəmbərlə (s) Əlinin (ə) qarĢısına qoydum və hər ikisi ondan yeməyə baĢladılar. Məhəmməd ibn Həccac dedi: “Ey Ənəs! Sən bu hadisəni öz gözünləmi gördün?” Ənəs dedi: “Bəli!” Bu vaxt Həccacın oğlu dedi: “Mən Allahla əhd-peyman bağlayıram ki, bundan sonra heç vaxt Əlinin (ə) haqqında pis fikirdə olmayım və ona irad tutanı alçaldım!” 1 Zəhəbi əhvalatı “Əl-müstdərəkü ələs-səhiheyn” kitabının haĢiyəsində verilmiĢ “Təlxisül-müstədrək” kitabında da nəql etmiĢdir. “Teyr” adı ilə məĢhur olan bu hədis bir çox kitablarda, Ġslamın müxtəlif mənbələrində nəql olunmuĢdur. Əllamə Əmini bu barədə yazır: “Teyr” (quĢ) hədisi “mütəvatir” və səhih hədislərdəndir. Alimlər onun “təvatür” və doğruluğunu inkar edə bilməmiĢlər.” Böyük fəqih, hədis alimi, xətib, ədib və Ģair Əhməd ibn Müvəffəq “Mənaqib” kitabında bu hədisi qeyd etmiĢdir. 2 Hətta məĢhur hədis alimi Termizi “Səhih” kitabında Ənəs ibn Malikdən belə nəql edir: “Peyğəmbərin (s) qarĢısına qızardılmıĢ quĢ əti qoyulduğu zaman dedi: ةُٗاَعاَِ اًَاَواَباَـ ٌّٝ ٍاَ اَابغاَـ اَولْاِ١مَّلٌا ان٘ ٝ عاَِ ةًُةُوتاَ٠ اَهلْاِ١اٌَ ا اَه ملْاٍِاَف مَّتاَؽاَب ث ٝ ٕ زلْاِ اَا مَُّةٌٍُّٙاَا : “İlahi! Yaradılmışların ən sevimlisini göndər ki, mənimlə bu quşdan yesin.” Bu vaxt Əli (ə) gəldi və onlar birlikdə yedilər.” 3 1 “Əl-müstədrəkü ələs-səhiheyn”, 3-cü cild, səh. 131, “Darul-mərifət” çapı. 2 “Mənaqib”, səh. 67. 3 “Səhihi-Termizi”, 13-cü cild, səh. 170, Misirin “Əs-savi” çapı. 250 Əllamə Gənci ġafei “Kifayətut-talib” kitabında “Teyr” hədisini qeyd etdikdən sonra yazır: “Bu hədis açıq-aydın təsdiqləyir ki, Əli (ə) Peyğəmbərdən (s) sonra Allahın yaratdıqlarının ən sevimlisidir. Buna ən qəti dəlil budur ki, Allah-taala Peyğəmbərin (s) duasını qəbul etmiĢdir... Beləliklə, Allahın dərgahına yaxınlaĢmaq üçün ən yaxĢı vasitə Əli ibn Əbi Talibə (ə), Allahı sevən bir Ģəxsə məhəbbət bəsləməkdir!” 1 Hicri qəməri tarixilə üçüncü əsr alimlərindən olan Əllamə Nisai “Xəsais” adlı məĢhur kitabında bu hədisi bir sıra əlavələrlə nəql etmiĢdir. 2 Hədisi öz kitablarında nəql edən digər alimlərdən “Təzkirətul- xəvass” kitabının müəllifi Sibt ibn Cövzini, “Usdul-ğabə” kitabının müəllifi Ġbn Əsiri, “Məsabihus-sünnə” kitabının müəllifi Ġbn Məsud ġafeini, “Zəxairul-uqba” kitabının müəllifi Muhibbuddin Təbərini və “Yənabiul-məvəddət” kitabının müəllifi ġeyx Süleyman Bəlxi Qunduzini misal göstərmək olar. Bəzilərini heyrətə gətirən budur ki, Ġbn Əsirin “Usdul-ğabə” kitabında nəql olunan “Teyr” hədisinin sənədlərindən birində (Ənəs ibn Malikdən nəql olunan hədisdə) deyilir: “Əvvəl Əbu Bəkr gəldi, Ənəs onu geri qaytardı. Sonra Osman gəldi, Ənəs onu da geri qaytardı. (Nisainin “Əl-xəsais” kitabında nəql olunan hədisdə isə Osmanın yerinə Ömərin adı qeyd olunur.) Sonra Əli (ə) gəldi və ona evə daxil olmaq icazəsi verildi.” Ġbn Əsir sonda yazır: “Bu hədisdə Əbu Bəkr və Osmanın adının çəkilməsi doğrudan da qəribədir!” 3 Maraqlıdır ki, əhli-sünnənin bəzi hədis alimləri imam Əlinin (ə) bu misilsiz fəzilətini gözdən salmaq üçün həmin hədisin sənədinə Ģübhə ilə yanaĢmıĢlar. Məsələn, “Əl-bidayətu vən-nihayə” kitabının müəllifi Ġbn Kəsir uyğun hədisi nəql etdikdən sonra yazır: “Bu hədisin sənədləri çox olsa belə, ona Ģəkkim var.” Halbuki bir çox məĢhur mənbələrdə nəql olunmuĢ bu mütəvatir hədisin sənədinə heç bir irad yoxdur. Sadəcə, hədis onların əqidəsinə 1 “Kifayətut-talib”, səh. 59, “Ehqaqul-həqq” kitabından nəqlən, 5-ci cild, səh. 319. 2 “Əl-xəsais”, səh. 5, Misirin “Təqəddum” çapı. 3 “Usdul-ğabə”, 4-cü cild, səh. 30, Beyrutun “Daru ehyait-turasil-ərəbi” çapı. 251 uyğun gəlmədiyindən məntiqsiz və yersiz bəhanələrə əl atmıĢlar. Mərhum Əllamə Əmini bu hədisi nəql etdikdən sonra yazır: “Hədisin doğruluğunu təmin edən bütün Ģərtlər mövcud olduğu halda, bir kəsin qəlbində ona Ģəkk-Ģübhə varsa, nöqsan hədisdə yox, onun qəlbindədir!” 25-“MƏSULUN” (SORĞU-SUALA TUTULANLAR) AYƏSĠ “Saffat” surəsinin 24-cü ayəsində buyurulur ki, qiyamət günü zalımlar haqqında əzab mələklərinə belə xitab olunar: اَْٛةٌُٛةُئلْاَِمَِّ ُةُٙمَّٔ إ لْاُِةُ٘ٛةُف لاَٚ “Onları (zülmkarları) saxlayın, çünki onlar sorğu-suala tutulacaqlar!” Qiyamətdə onların hansı məsələ haqda sorğu-suala tutulacağı barədə təfsirçilər arasında fikir ayrılığı var; bəziləri onların dünyadakı bidətlərinə, bəziləri çirkin iĢlərinə, bəziləri də Allahın yeganəliyini inkar etdiklərinə görə sorğuya çəkiləcəyini bildirmiĢlər. 1 Əlbəttə, ayənin mətnində bütün bu mənalar nəzərdə tutula bilər. Lakin bir çox rəvayətlərdə onların Əli ibn Əbi Talibin (ə) imamət və vilayəti barədə sorğu-suala çəkiləcəyindən söz açılır. Bu rəvayətlər Ġslam mənbələrində qeyd olunmuĢdur. “ġəvahidut-tənzil” kitabında iki sənədlə Əbu Səid Xudridən nəql edilən rəvayətdə Peyğəmbəri- əkrəmin (s) belə buyurduğu yazılır: “Əli ibn Əbi Talibin vilayəti barədə soruĢacaqlar!” 2 BaĢqa bir hədisdə Səid ibn Cübeyr, Ġbn Abbasdan belə nəql edir: Peyğəmbəri-əkrəm (s) buyurmuĢdur: اَػاَا بٕ ث ُّوةُّاَ٠ بّاَـ ٛاودٌِّٖا ٝاٍَاَ ٌّٝ ٍاَ اَٚ بأَاَا ةُؿاَلٚةُا خاَِب١ ملْاٌِا اََ لْاِٛاَ٠ اَْبو ام ا لْآِاَ ةُٖبٕلْاٍِاَئاٍَ ّلا ا ةٌك هبإٌَا ٝ ـ ةُٖبٕلْاِ١اَملْاٌِاَا ّلا ااَٚ ،ةُٗاَعاَِ لْاِذأَبو لْآِاَّاَـ ،ىٍّٝ ٍاَ خاَ٠لااَٚ ! لْاُِةُٙمَّٔ ا لْاُِةُ٘ٛةُف لاَٚ ةُٗةٌُ لْاِٛاَل اَه ٌاماَٚ اَْٛةٌُةُملْاَِاَِ : “Qiyamət günü mən və Əli “Sirat” körpüsünün üstündə duracağıq və bizim yanımızdan keçən hər kəsdən Əlinin vilayəti 1 “Məcməül-bəyan”, 7-ci cild, səh. 441, bəhs etdiyimiz ayənin təfsirində. 2 “Şəvahidut-tənzil”, 2-ci cild, səh. 106-107, hədis: 786-787. Yüklə 3,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|