243
“Əlini incidən məni incitmişdir!”
Hakim NiĢapuri bu hədisi nəql etdikdən sonra onun səhih və
mötəbər olduğunu yazır.
1
“Təlxisu tarixid-DəməĢq” kitabının müəllifi də bu hədisi baĢqa
hədislərlə yanaĢı Cabir ibn Abdullah Ənsaridən, Səd ibn Əbi
Vəqqasdan və Əmr ibn ġasdan nəql etmiĢdir.
Bütün bunlar göstərir ki, Əliyə (ə) əziyyət vermək Peyğəmbərə
(s) əziyyət verməklə eynidir.
2
Əhli-sünnə alimlərinin düzgün
saydıqları çox saylı hədislərə əsasən, Əli (ə) Peyğəmbərin (s) canı
kimidir və ona məhəbbət eynilə Peyğəmbərə (s) məhəbbətdir, onu
incitmək eynilə Peyğəmbəri (s) incitməkdir. Bundan sonra görəsən,
Ġslam ümmətində imam Əlinin (ə) Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) sonra
ən fəzilətli, imamət, vilayət və xilafət məqamına ən layiqli Ģəxs
olmasına Ģübhə qalırmı?!
23-“ĠNFAQ” AYƏSĠ
“Bəqərə” surəsinin 274-cü ayəsində buyurulur:
لْاِٛ اَف اَلااَٚ لْاُِ ٙدِّثاَه اَلٕ لْاُِةُ٘ةُو لْاِعاَأ لْاُِةُٙاٍَاَـ ًخاَ١ ٔاَلااَ اَٚ اًّو ٍ هباَٙمٌَّٕااَٚ ًلْاِ١مٌٍَّب ث ُةُٙاٌَااَٛلْاِِاَأ اَْٛةُم فٕةُ٠ آَ٠ نمٌَّا
ةٌؾ
اَْٛةُٔاَي لْاِؾاَ٠ لْاُِةُ٘ اَلااَٚ لْاُِ ٙلْاِ١اٍَاَ
“Öz var-dövlətlərini gecə-gündüz, gizli və aĢkar infaq (xərc)
edənlərin mükafatı öz Rəbbinin yanındadır. Onlar üçün nə qorxu
var, nə də qəm-qüssə görərlər!”
ġübhəsiz, bu ayənin əhatəsi ümumidir və o Allah yolunda var-
dövlət xərcləməyin müxtəlif formalarını göstərir: gizli və aĢkar, gecə
və gündüz... Ayədə belə saleh iĢ görənlər böyük mükafatla
müjdələnir. Onların mükafatı Allahın yanındadır, keçmiĢ və gələcək
barəsində də qəmgin deyillər. Ayə ümumi məfhum ifadə etsə də,
rəvayətlərdən belə baĢa düĢülür ki, onun nazil olması imam Əli (ə)
ilə bağlıdır. Çünki rəvayətlərin çoxunda bu ayənin ilk dəfə Əli (ə)
haqqında nazil olduğu göstərilir.
1
“Müstədrəküs-səhiheyn”, 3-cü cild, səh. 122. Zəhəbinin “Təlxisul-
müstədrək” kitabında da bu hədis eynilə nəql olunmuşdur.
2
“Təlxisu tarixid-Dəməşq”, 17-ci cild, səh. 352.
244
Ġbn Abbas deyir: “Bu ayə Əli ibn Əbi Talib (ə) haqqında nazil
olmuĢdur. Bir dəfə Həzrət Əlinin (ə) cəmi dörd dirhəm pulu var idi.
Onun bir dirhəmini gecə, bir dirhəmini gündüz, bir dirhəmini aĢkar,
bir dirhəmini isə gizli Ģəkildə Allah yolunda ehsan etdi. Allahın
Peyğəmbəri (s) ondan “(Ya Əli!) Səni bu iĢə nə vadar etdi?”
soruĢduqda, Əli (ə) belə cavab verdi: “Allahın mənə vəd etdiklərini
qazanmaq istəyim!” Peyğəmbər (s) buyurdu: “Agah ol ki, sən həmin
vədlərə nail oldun!” Bu zaman yuxarıdakı ayə nazil oldu."
Hakim Həskani “ġəvahidut-tənzil” kitabında bu hədisi digər
yeddi hədislə yanaĢı müxtəlif ravilərdən nəql etmiĢdir.
1
Süyuti də “Əd-durrul-mənsur” kitabında bunu müxtəlif
sənədlərlə Ġbn Abbasdan nəql edir və deyir ki, bu ayə Əli ibn Əbi
Talib (ə) haqqında nazil olmuĢdur. O həzrətin dörd dirhəm pulu
vardı. Allah yolunda onun birini gecə, birini gündüz, birini aĢkar və
birini də gizli xərclədi. Bu zaman “infaq” ayəsi nazil oldu.
2
Hədisin mənası budur ki, Əli (ə) öz var-dövlətini xərcləməkdə
Allahın razılığını qazanmaq üçün heç nəyini əsirgəməmiĢdir.
Birincisi, malik olduğu malı Allah yolunda xərc etmiĢ, ikincisi, bu iĢ
həm gecə, həm gündüz, həm aĢkar, həm də gizli yerinə yetirmiĢdir.
Allahın razılığını qazanmaq üçün sevinclə yanaĢı ixlas və fədakarlıq
Onun dərgahında qəbul edilmiĢ və bu ayə nazil olmuĢdur.
Bu hədisi Muhibbuddin Təbəri “Zəxairul-uqba”
3
, Sibt ibn
Cövzi “Təzkirətul-xəvass”
4
, Əllamə Gənci “Kifayətut-talib”
5
,
məĢhur təfsir alimi Qurtubi “Təfsir”
6
, ġəblənci “Nurul-əbsar”
7
,
ġeyx Süleyman Qunduzi “Yənabiul-məvəddət”
8
və digər alimlər öz
kitablarında (yuxarıda qeyd etdiyimiz mətndən azacıq fərqlə) nəql
etmiĢlər.
1
“Şəvahidut-tənzil”, 1-ci cild, səh. 109-115.
2
“Əd-durrul-mənsur”, 1-ci cild, səh. 363.
3
“Zəxairul-üqba”, səh. 88.
4
“Təzkirətul-xəvass”, səh. 17.
5
“Kifayətut-talib”, səh. 108.
6
“Təfsiri-Qurtubi”, 2-ci cild, səh. 1115, bəhs etdiyimiz ayənin təfsirində.
7
“Nurul-əbsar”, səh. 105.
8
“Yənabiul-məvəddət”, səh. 92.
245
“Fəzailul-xəmsə”də bu hədis digər kitablardan, o cümlədən, Ġbn
Əsirin “Usdul-ğabə”
1
, Ġbn Həcərin “Əs-səvaiqul-muhriqə”
2
və
Vahidinin “Əsbabun-nüzul”
3
kitablarından nəql edilmiĢdir.
Bu ayənin təfsirində nəql etdiyimiz hədisləri Ġbn Əbil-Hədid
Mötəzilinin rəvayəti ilə sona yetiririk. O, imam Əlinin (ə)
fəzilətlərini qeyd edib, “səxavət” fəzilətinə çatdıqda, “Həl-əta”
surəsinin ayələrinə iĢarə ilə yazır: “Təfsirçilərin nəqlinə görə, Əlinin
(ə) yalnız dörd dirhəm pulu vardı. Allah yolunda onun birini gecə,
birini gündüz, birini aĢkar və birini də gizli infaq etdi. Bu zaman
Allah-taala onun haqqında “infaq” ayəsini nazil etdi.”
4
Qeyd olunduğu kimi, bu hadis də təfsirçilər arasında yekdil,
qəbul edilən həm də məĢhur bir hədisdir.
24-“MƏHƏBBƏT” AYƏSĠ
“Maidə” surəsinin 54-cü ayəsində buyurulur:
ةُٗأَُّٛج ؾةُ٠اَٚ لْاُِةُُّٙج ؾةُ٠ ءٍَ لْاِٛاَم ث ةُ ّالله ٟ رلْاِتاَ٠ اَؾ لْاِٛاََاَـ ٗ ٕ٠ ك ٓاَ لْاُِةُىٕ ِ مَّلاَرلْاِواَ٠ ٓاَِ لْاِاٛةُٕاَِآ آَ٠ نمٌَّا باَُّٙ٠اَأ باَ٠
اَخاَِ لْاِٛاٌَ اَْٛةُـباَقاَ٠ اَلااَٚ ّالله ً١ جاٍَ ٟ ـ اَْٚةُل ٘باَغةُ٠ آَ٠ و ـباَىلْاٌِا ٝاٍَاَ ءٍحمَّي اَأ آَ١ ٕ ِ لْاِمةُّلْاٌِا ٝاٍَاَ ءٍخمٌَّ ماَأ
٢
ةٌُ١ ٍاَ ةٌع ٍااَٚ ةُ ّاللهاَٚ اباَْاَ٠ ٓاَِ ٗ١ رلْاِمةُ٠ ّالله ةًُ لْاِٚاَـ اَه ٌاَم ءٍُ
“Ey iman gətirənlər! Sizlərdən hər hansı biriniz öz dinindən
qayıtsa, (Allaha heç bir zərər yetirmir). Allah gələcəkdə elə bir
tayfa gətirəcək ki, həm Allah onları, həm də onlar Allahı sevirlər.
Onlar möminlərin qarĢısında təvazökar, kafirlərin qarĢısında
sərtdirlər. Allah yolunda cihad edir, məzəmmət edənlərin
danlağından qorxmurlar. Bu Allah tərəfindən istədiyi (və layiq
gördüyü) Ģəxsə əta olunan bir lütf və mərhəmətdir. Allahın elmi
(lütf və mərhəməti) geniĢdir!”
Ayədən məlum olur ki, dini təzə qəbul edən müsəlmanların
dindən çıxması Ġslama heç bir zərər yetirə bilməz. Allah-taala
müqəddəs dininin müdafiəsini müəyyən xüsusiyyətlərə malik bir
1
“Usdul-ğabə”, 4-cü cild, səh. 25.
2
“Əs-səvaiqul-muhriqə”, səh. 78.
3
“Əsbabun-nüzul”, səh. 64, “Fəzailul-xəmsə” kitabının nəqlinə görə, 1-ci
cild, səh. 321-322.
4
“Nəhcül-bəlağə”nin şərhi, İbn Əbil-Hədid, 1-ci cild, səh. 21.
Dostları ilə paylaş: |