GüRCÜstan qanunvercġLĠYĠ MĠLLĠ azliqlar haqqinda
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BÖLÜM II Maddə 4
bu seçimlə əlaqəli hüquqların istifadə edilməsindən heç bir qorxu ortaya çıxmayacaq. 2. Milli azlıqlara mənsub fərdlər, fərdi olduğu kimi başqaları kollektiv, bu Çərçivə müqaviləsində göstərilən qanunlardan doğulan hüquq və azadlıqları istifadə edə bilərlər. Maddə 4 1. Tərəflər milli azlıqlara mənsub hər ferde qanun qarşısında bərabərlik haqqını və kanunlarca bərabər olaraq qorunma haqqını zəmanət altına almağı öhdələrinə götürürlər. Bu baxımdan, milli azlıqlara mənsubluq üzərinə qurulu hər ayrı-seçkilik qadağan edilir. 2. Tərəflər bir milli azlıqlara mənsub fərdlər ilə əksəriyyətə mənsub olanlar arasında, iqtisadi, sosial, siyasi və mədəni həyatın bütün sahələrində, tam və təsirli bir bərabərlik təmin etmək məqsədilə, lazım olduğu yerdə, uyğun tədbirləri almağı öhdələrinə götürürlər. Bu baxımdan, Tərəflər milli azlıqlara mənsub fərdlərin xüsusi şəraitlərini nəzərə alacaqlar. 3. 2-nci fıkra çərçivəsində görülmüş tədbirlər ayrı-seçkilik olaraq qəbul olunmaz.
1. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub fərdlərə mədəniyyətlərini davam etdirmə və inkişaf etdirmənin yanaşı, şəxsiyyətlərinin əsas ünsürlərini; dil, din, ənənələr və mədəni miraslarını qorumaq üçün lazımlı şəraitləri təşviq etməyi öhdələrinə götürürlər. 2. İnteqrasiya ilə əlaqədar ümumi siyasətləri çərçivəsində alınan tədbirlərə zərər verməmək şəraiti ilə, tərəflər, milli azlıqlara mənsub fərdlərin istəkləri xaricində, sindirmeye istiqamətli hər siyasət və ya tətbiqdən qorxub çəkinməli və bu fərdləri, bu cür sindirmeye istiqamətli hər fəaliyyətə qarşı qoruyacaqlar. Maddə 6 1. Tərəflər, torpaqları üzərində yaşayan bütün fərdlər arasında etnik, mədəni, dilbilimsel və ya dini şəxsiyyətlərinə asılı olmayaraq tolerantlıq və mədəniyyətlər arası dialoqu təşviq edəcəklər və qarşılıqlı hörmət və anlayışı və əməkdaşlığı təşviq etmək üçün xüsusilə təhsil, mədəniyyət və media sahələrində təsirli tədbirlər görürlər. 2. Tərəflər, etnik, mədəni, dilbilimsel və ya dini şəxsiyyətləri səbəbiylə təhdid və ya ayrı-seçkilik, düşmənçilik və ya şiddət hərəkətlərinə məruz qala biləcək hər hansı bir milli azlıqlara mənsub fərdləri qorumaq üçün müvafiq tədbirlər almağı öhdələrinə götürürlər. Maddə 7 Tərəflər, milli azlıqlara mənsub hər fərdin, sülh olaraq toplaşmaq azadlığı, dərnək qurma azadlığı, ifadə azadlığı və düşüncə, vicdan və din azadlığı hüquqlarına hörmət göstərilməsini təmin edəcəklər.
Tərəflər, milli azlıqlara mənsub hər ferde, dinini və əqidəsini tətbiq haqqını və dini qurum, təşkilat və dərnəklər qurma haqqlarını tanımanı öhdələrinə götürürlər. Maddə 9 1. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub hər fərdin, ifadə azadlığı hüququnun, fikir sahibi olma azadlığı və ictimai səlahiyyətlilərinin müdaxiləsi olmadan və sərhədlərə asılı olmayaraq azlıq dilində məlumat və ya düşüncələri alma və çatdırma azadlığını əhatə etdiyini tanımayı öhdələrinə götürürlər. Tərəflər, öz qanuni sistemləri çərçivəsində milli azlıqlara mənsub fərdlərin media
orqanlarına nəqliyyatda ayrı-seçkiliyə məruz
bırakılmamalarını təmin edirlər. 2. Birinci fıkra, Tərəflərin, radio, televiziya verilişləri edilməsi və ya kino şirkətlərinin qurulmasını, ayrı-seçkilik etmədən və obyektiv meyarlara əsaslanaraq icazəyə bağlamalarını mane olmur. 3. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub fərdlərin, yazılı mətbuat orqanları qurma və bunları istifadə engelləməyəcəklərdir. Radio və televiziya yayıncılığının qanuni çərçivəsi içində, Tərəflər, milli azlıqlara mənsub fərdlərə öz media orqanlarını qurma və istifadə etmə imkanını mümkün olduğu dərəcədə və 1.fıkranın hökmləri nəzərə alaraq təmin edirlər. 4. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub fərdlərin media orqanlarına ulaşımını asanlaşdırmaq və xoşgörüşü təşviq etmək və mədəni plüralizmi
təmin etmək üçün, öz qanuni sistemləri çərçivəsində müvafiq tədbirlər görürlər. Maddə 10 1. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub hər fərdin, azlıq dilini, sərbəst və maneəsiz olduğu kimi birlik qarşısında də şifahi və yazılı olaraq istifadə hüququnu tanımaqdan öhdələrinə götürürlər. 2. Ənənəvi olaraq və ya ədədlərinin çoxluğu baxımından milli azlıqlar tərəfindən məskən edilmiş olan bölgələrdə, bu şəxslər tərəfindən tələb edilmiş isə və bu tələbin gerçək bir ehtiyaca söykəndiyi yerlərdə, Tərəflər, mümkün olduğu dərəcədə, azlıq dillərinin bu kəslər arasında və inzibati orqanlar tərəfindən istifadə edilməsini təmin etməyə çalışacaqlar. 3. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub hər fərdin, ən qısa zamanda anladığı dildə, həbs səbəbləri özünə yönəldilən cinayətin cinsi və səbəbi barədə məlumat verilməsi və bu dildə, lazım olsa bir tərcüməçinin pulsuz köməyi özünü müdafiə haqqını zəmanət etməyi öhdələrinə götürürlər.
1. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub hər ferde, azlıq dilindəki soyadını (ailə adını) və adını istifadə haqqını və bunların rəsmən tanınmasını haqqını öz qanuni sistemlərindəki üsullara görə təmin etməyi öhdələrinə götürürlər. 2. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub hər fərdin öz azlıq dilindəki işarələri, yazıları və xüsusi xarakterli hər cür məlumatı cəmiyyətə açıq bir şəkildə nümayiş etmə haqqını tanımaqdan öhdələrinə götürürlər. 3. Ənənəvi olaraq və ya ədədlərinin çoxluğu baxımından milli azlıqlar tərəfindən məskən edilmiş bölgələrdə, Tərəflər, öz qanuni sistemləri çərçivəsində, müvafiq yerlərdə digər dövlətlərlə saziş halları daxil olmaqla və öz xüsusi şəraitlərini də nəzərə alaraq, kifayət qədər tələb olduğu zaman, cəmiyyətə açıq ənənəvi, yerli adları , küçə adları və digər topografik işarələri azlıq dilində də bildirmək barəsində cəhd göstərirlər.
1. Tərəflər uyğun olan hallarda, milli azlıqların və əksəriyyət mədəniyyətinin, tarixinin, dilinin və dininin tanıtılmasını təmin etmək üçün, təhsil və tədqiqat sahələrində tədbirlər görürlər. 2. Bu məzmunda, Tərəflər, digər tədbirlər yanında müəllim tərbiyəsi və məktəb kitablarına nəqliyyat üçün kifayət qədər imkan yaradacaqları və müxtəlif cəmiyyətlər arasında müəllim və tələbə təmasını kolaylaştıra- caklardır. 3. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub fərdlər üçün hər səviyyədə təhsilə girişdə şans bərabərliyini təşviq etməyi öhdələrinə götürürlər.
1. Tərəflər, öz təhsil sistemləri çərçivəsində, milli azlıqlara mənsub fərdlərə özlərinə xas xüsusi təhsil və yetişdirmə təşkilatlarını qurma və idarə etmə haqqını tanıyacaklardır. 2. Bu hüquqdan istifadə edilməsi Tərəflər üçün hər hansı bir maliyyə öhdəlik gətirməyəcək.
1. Tərəflər, milli azlıqlara mənsub hər ferde azlıq dilini öyrənmə haqqını tanımaqdan öhdələrinə götürürlər. 2. Ənənəvi olaraq və ya ədədlərinin çoxluğu baxımından milli azlıqlar tərəfindən məskən edilmiş bölgələrdə, Tərəflər, mümkün olduğu dərəcədə və öz təhsil sistemləri çərçivəsində, kafi tələb olduğu təqdirdə, azlıqlara mənsub kəslərin, azlıq dilini öyrənmələri və ya bu dildə dərs almaları üçün uyğun imkanlar yaratmağa çalışacaqlar. 3. Bu maddənin 2.fıkrası rəsmi dilin öyrənilməsinə və ya bu dildə təhsilə zərər vermədən tətbiq edilir.
Tərəflər, milli azlıqlara mənsub şəxslərin mədəni, ictimai və iqtisadi həyat ilə cəmiyyət işlərinə, xüsusilə özlərini etkileyenlere hərəkəti iştirakları üçün lazımi şəraitləri yaradacaqlardır.
Tərəflər, milli azlıqlara mənsub şəxslərin iqamət etdiyi coğrafi sahədə əhali dərəcələrini dəyişdirən və bu Çərçivə müqaviləsində göstərilən qanunlardan doğulan hüquq və azadlıqlara zərər vermə məqsədi güdən tədbirlər almaqdan kaçınacaklardır. Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|