Harmonik rəqslər və onların xarakteristikaları. Yaylı, fiziki və riyazi rəqqaslar və rəqs konturu. Eyni istiqamətdə və eyni tezlikli harmonik rəqslərin toplanması. Döyünmə. Qarşılıqlı perpendikulyar rəqslərin toplanması


Yarımkeçiricilərdə kontakt hadisələri



Yüklə 0,78 Mb.
səhifə40/46
tarix23.12.2023
ölçüsü0,78 Mb.
#155291
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   46
C fakepathMühazir l r T tbiqi fizika(1)

Yarımkeçiricilərdə kontakt hadisələri
p-n keçid. Ventil fotoeffekti. Işıq diodu. Tranzistor. Metallarda kontakt hadisələri . Elektronların metaldan çıxış işi. Kontakt potensiallar fərqi. Termoelektrik hadisəsi (Zeybek effekti). Peltye effekti
Yarımkeçiricilərdə kontakt hadisələri: p-n - keçid
n-oblastından olan elektron, p-oblastına keçir və deşiklə rekombinasiya edir.
Kontakt təbəqənin 1mkm qalınlığında sərbəst yükdaşıyıcıların azalması baş verir ( bağlayıcı təbəqə yaranır ).

Bağlayıcı təbəqədə p-n keçidin daxili sahəsi yaranır. Kontakt potensiallar fərqi Δφк ( potnsial maneə) yaranır.


Fermi səviyyəsinin düzlənməsi, n-yarımkeçiricinin daha yüksəklikdəki tutulmuş səviyyələrindəki elektronların , p- yarımkeçiricinin ən aşağı boş səviyyələrinə keçidi hesabına baş verir. Səviyyələr sistemi yerlərini elə dəyişirlər ki, μ - kimyəvi potensialı qərarlaşsın və kontakt potensiallar fərqi yaranır :



p -n keçidin düz qoşulması
Xarici sahə potensial maneəni azaldır və cərəyanın əsas yükdaşıyıcılarının diffuziyasına səbəb olur. Cərəyanın axması, konsentrasiyası çox olan əsas yükdaşıyıcıların hesabına baş verir.Bağlayıcı təbəqənin qalınlığı azalacaqdır.
p-n keçidin voltamper xarakteristikası



Birtərəfli p-n keçidi birçox cihazlarda istifadə olunur. Bunlardan ən sadəsi – diod; dəyişən cərəyanı düzləndirmək üçün istifadə olunur.


Ventil fotoeffekti
Daxili fotoeffekt

İşığın təsirilə p-n keçidin bərkidici təbəqəsində tarazlıqda olmayan yükdaşıyıcılar generasiya edirlər. Daxili sahə yükdaşıyıcıları «sürükləyir» : deşiklər p-tipli yarımkeçiriçilərə tərəf, elektronlar – n-tip yarımkeçiricilərə tərəf hərəkət edəcəklər. Potensiallar fərqi yaranacaq – foto EHQ.

Günəş batareyalarında işıq enerjisi bilavasitə elektrik enerjisinə çevrilir.


Günəş batareyalarının çatışmazlıqları:
FİƏ –ın kiçik olması (12÷16%)
kövrəkliyi
Baha başa gəlməsi
Üstünlükləri :
Ekoloji təmiz olması;
Yer altından çıxan – kömür və qazdan fərqli olaraq, alternativ enerji mənbəyilə yeniləşdirilə bilməsi;
Günəş işığı kifayət etdiyindən, elektrik ötürücü xəttlərin olmadığı yerlərdə (səhralıqda və ya Yerin süni peyklərində) istifadə oluna bilməsi.

Yüklə 0,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   46




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə