Yarımkeçiricilərin məxsusi keçiriciliyi
Məxsusi yarımkeçiricilər – kimyəvi təmiz, xəlitəsiz.
T>0 olduqda elektronlar valent zonasının yuxarı səviyyələrindən , keçirici zonanın aşağı səviyyələrinə keçirlər. Valent zonasında boşluqlar yaranır - deşiklər .
Deşik – elektronun boş yeridir, parçalanmış kovalent rabitə.
Elektron yerini dəyişəndə, deşik də dəyişir.В собственном полупроводнике действует два механизма проводимости дырочный и электронный Məxsusi yarımkeçiricidə ikicür keçirici mexanizmi işləyir: deşik və elektron.
Deşiklərin konsentrasiyası elektronların konsentrasiyasına bərabərdir:
Yarımkeçiricilərin keçiriciliyinin temperaturdan asılılığı
Keçirici zonada sərbəst elektronların nn konsentrasiyası, səviyyələrin tutulma ehtimalı olan f paylanma funksiyası ilə mütənasibdir.
Yarımkeçiricidə elektron qazı – klassik qeyri-cırlaşmış qazdır.
Yarımkeçiricilərdə cərəyan elektron və deşiklərin cəmindən ibarətdir. Xüsusi elektrik keçiriciliyi sərbəst cərəyan daşıyıcıların n konsentrasiyası və onların u yürüklüyü ilə mütənasibdir.
Yarımkeçilərin müqaviməti temperatur artdıqca sərbəst cərəyan daşıyıcıların, yəni deşik və elektronların konsentrasiyasının artması hesabına (elektronların valent zonasından keçirici zonaya keçərkən) kəskin azalır.
Fotokeçiricilik
Fotokeçiricilik(daxili fotoeffekt) – elektromaqnit şüalanması (işıq) nın təsirilə elektrik keçiriciliyinin artmasıdır. Fotoeffekt yalnız o halda baş verə bilər ki, əgər fotonun enerjisi elektronun keçirici zonaya keçməsinə kifayət etsin:
Məxsusi yarımkeçiricilər üçün fotoeffektin qırmızı sərhədi
spektrin infraqırmızı oblastında yerləşir : ΔE~1 eV olduqda, λ0=1200 nm
Fotokeçiricilik hadisəsindən fotorezistorların hazırlanmasında isifadə olunur.
Üstünlüyü:
Yüksək həssasdır.
Ətalətsiz olması (zaman sabiti ~10-3÷10-8 san ).
Ölçüsünün kiçik olması.
Uzaq infra qırmızı olastda işləyir.
XIV MÖVZU
Dostları ilə paylaş: |
