7
2. Fizik shikastlar
– yuqori va past darajali harorat, nurlar, radiatsiya, elektr
toki va chaqmoq ta’sirida hosil bo’ladi.
3. Kimyoviy shikastlar
– ishqor va kislotalar ta’sirida kelib chiqadi.
4. Biologik shikastlar
– chaqiruvchilari: viruslar, patogen mikroblar
(infeksiya), makroparazitlar (invaziya) va ularning toksinlari, hayvonlar va
o’simliklar zaharlari.
5. Ruxiy – stressli shikastlar
hayvonlarning adaptasion xususiyat–lariga
rioya qilmasdan chorva texnologiyasini noto’g’ri tashkillashtirishdan kelib chiqadi.
Masalan: akustik shikast, optik shikast, joydan joyga tez – tez ko’chirish va
boshqalar.
Shikastni chaqiruvchi omillarning kuchiga va ta’sir qilish vaqtiga ko’ra
shikastlar o’tkir va surunkalilarga bo’linadi. Ikki va undan ziyod shikastlovchi
omillar ta’sirida murakkab shikastlanish hosil bo’ladi. To’qimalar buzilishi
shikastlash omili ta’sir qilgan joyda kuzatilsa – bevosita, aksi esa – bilvosita
shikastlar deb ataladi. Masalan: sakraganda, yiqilganda paylarning uzilishi,
cho’zilishi, bo’g’im chiqishlari kuzatiladi. Biron bir organ shikastlanganda –
monotravma va bir nechtasi shikastlanganda – politravma kuzatiladi.
Dostları ilə paylaş: 
