Hissiyot. Iroda

Hissiyot. Iroda

Hissiyot borliqqa, turmushga, shaxslararo munosabatga nisbatan shaxsni sub'ektiv kechinmalarining aks ettirilishidir. Shaxs tirik mavjudod bo’lishi bilan birga jamiyat a'zosi hamdir, shuningdek, yakkashol (individual) inson sifatida tevarak-atrofdagi narsalar va hodisalarga nisbatan munosabatlarini xolisona (ob'ektiv) aks ettiradi, in'ikos qiladi.

• Hissiyot borliqqa, turmushga, shaxslararo munosabatga nisbatan shaxsni sub'ektiv kechinmalarining aks ettirilishidir. Shaxs tirik mavjudod bo’lishi bilan birga jamiyat a'zosi hamdir, shuningdek, yakkashol (individual) inson sifatida tevarak-atrofdagi narsalar va hodisalarga nisbatan munosabatlarini xolisona (ob'ektiv) aks ettiradi, in'ikos qiladi.

Jahon psixologiyasida "Hissiyot" bilan "emotsiya" terminlari (ayniqsa chet mamlakatlarda) bir xil ma'noda ishlatiladi, lekin ularni aynan bir xil holat deb tushunish mumkin emas.

• Jahon psixologiyasida "Hissiyot" bilan "emotsiya" terminlari (ayniqsa chet mamlakatlarda) bir xil ma'noda ishlatiladi, lekin ularni aynan bir xil holat deb tushunish mumkin emas.

Odatda tashqi alomatlari yaqqol namoyon bo’ladigan his-tuyg’ularni ichki kechinmalarda ifodalanishdan iborat psixik jarayon yuzaga kelishining aniq shaklini emotsiya deb atash maqsadga muvofiq.

• Odatda tashqi alomatlari yaqqol namoyon bo’ladigan his-tuyg’ularni ichki kechinmalarda ifodalanishdan iborat psixik jarayon yuzaga kelishining aniq shaklini emotsiya deb atash maqsadga muvofiq.

Hissiyotlar faollik darajasiga ko’ra:

• Stenik

Kishining hayotiy faoliyatini oshiradigan, gʻayratini orttiradigan hissiyotlar

• Astenik

Kishining hayotiy faoliyatini pasaytiradigan, gʻayratini susaytiradigan hissiyotlar

AMBIVALENTLIK

• Ikki qarama-qarshi hisni bir vaqtni o’zida his etish psixologiyada ambivalentlik deyiladi.
• Ambivalentlik inson hislarida, o’ylarida, qaror qabul qilishida, istak yoki intilishlarida namoyon bo’lishi mumkin.
• Mazkur atama Eygen Bleyer tomonidan kiritilgan. Bleyer ambivalentlikni shizofreniya yoki shizoidlik belgisi deb hisoblagan. U ambivalentlikni uch turga bo’ladi.
• 1.Emotsional(hissiy): bir vaqtning o’zida ikki qarama-qarshi pozitiv va negativ - bu odamga/biror narsa/hodisaga nisbatan uchraydigan his.
• 2.Irodaviy: davomiy davom etadigan ikka qarama-qarshi qaror qabul qilishda. Ulardan birini tanlay olmaslik. Ko’pincha umuman qaror qabul qilmaslikka olib keladi.
• 3. Intellektual: insonning o’ylaridagi bir-biriga zid va bir-birini inkor qiluvchi g’oyalari/fikrlari.

Emotsional holatlar

• Kayfiyat
• Affekt
• Stress

Stress

• Austress – foydali stress
• Disstres – zararli stress

Iroda

• Kishining shunday faolligidirki, bunday faollik oldindan biror maqsad qo’yib va shu maqsadga erishish vositalarini oldindan belgilab, ongli ravishda zo’r berish natijasida voqe bo’ladi.
• Irodaviy harakatlar deyarli hamma vaqt ixtiyorsiz faollik bilan bog’liq ravishda sodir bo’ladi.
• Reflektor harakatlar, masalan, yo’talish, chuchkurish, ko’z pirpiratish, qo’lga bexosdan nina qadalganda tortib olish.

Abuliya

Nevrologiya va psixiatriya sohasidagi tibbiy atama bo'lib, patologik iroda etishmasligi holatini bildiradi, bunda bemor zarur bo'lgan harakatni amalga oshira olmaydi, zarur qaror qabul qila olmaydi.