Hozirgi sharoitda yoqilg‘ini sezilarli darajada tejashning ikki yo‘li mavjud: avtomobilni garajda yoping va piyoda yurish yoki avtomobilga avtogaz uskunalari o‘rnatish

Bitruv malaka ishi maqsadi: Avtomobillardagi gaz sarfini nazorat qilish va o‘lchash o‘zgartirgichlarini tadqiq qilishdir
Bitruv malaka ishi ob’ekti. Bitiruv malaka ishi tadqiqot ob’ekti sifatida avtomobillardagi gaz sarfini nazorat qilish asboblari va o‘zgartirgichlari.
Bitruv malaka ishi predmeti: Bitiruv malaka ishi tadqiqot ob’ekti sifatida avtomobillardagi gaz sarfini nazorat qilish usullari tanlab olingan.
Bitruv malaka ishi asosiy vazifalari:

• 
  Avtomobillardagi gaz sarfini nazorat qilish usullari taxlil qilish;
  
• 
  Gaz sarflarini nazorat qilish va o‘lchash o‘zgartirgichlari taxlil qilish;
  
• 
  Gaz sarflarini nazorat qilish va o‘lchash o‘zgartirgichlarini sxemalarini tadqiq qilish.
  

Bitruv malaka ishi tuzilishi va hajmi; Bitruv malaka ishi mantiqan bog‘liq bo‘lgan kirish, ikkita bob, xulosa va takliflar, foydalanilgan adabiyotlar va manbalar ro‘yhatidan iborat bo‘lib, umumiy hajmi ___bet, ___ ta rasmni o‘z ichiga oladi.
I-BOB. ADABIYoTLAR OBZORI. GAZ ANALIZATORLARI VA SARF DATChIKLARI
1.1. GAZ ANALIZATORLARI
1.1.1. Optiko-akustik analizator

1.3.-rasmda optiko-akustik analizatorning prinsipial sxemasi keltirilgan. Nur kabul kiluvchi muhit tekshirilishi kerak bulgan gaz komponenti bilan tuldirilgan. Manbai (2) dan berilgan infrakizil nurlar okimi oyna (1) dan kaytib, tekshirilayotgan aralashma bilan birgalikda kyuveta 3 dan utib, nur kabul kilish muhitiga boradi.

1.1.-rasm. Оптико-акустик анализаторнинг принципиал схемаси

1-kuzgu; 2-infrakizil nurlar manbai ; 3-tekshirilayotgan aralashma solingan kyuveta ; 4-nur kabul kilish kamerasi ; 5- mikrofon ; 6-kuchaytirgich ; 7-ulchov asbobi ; 8-nur kabul kilish kamerasi ; 9-kyuveta shishasi ; 10-abtyurator.

Kyuvetani tuldiradigan tekshiriladigan arashma 8 xamda nur kabul kilish kamerasini tuldiradigan komponent bulmaganda , mikrofon (5) dan olinadigan signal kuchaytirgich chikishida eng katta kiymatga ega buladi.
Komponent paydo bulishi bilan, uning konsentratsiyasiga mos ravishda signal kamayadi. Nurlanish okimining uzilishi abtyurator 10 orkali amalga oshiriladi. Abtyurator berilgan burchak tezlik bilan aylanadigan, kesilmalardan iborat disk kurinishiga ega. Kyuveta va nur kabul kilish kamerasining shishalari infrakizil nurlarni utkazish xususiyatiga ega bulgan materialdan tayyorlanadi (ftorli litiy yoki toblangan korund). Kurilgan sxemalarning yukori aniklikka ega emasligi ularning asosiy kamchiligiga xisoblanadi. Bu kamchilik ayniksa kichik konsentratsiyalarda kuchaytirgichning kuchaytirish koeffitsienti va ulchash sxemasining kator parametrlarini tebranishi natijasida yuzaga keladi.
Ikkita kyuveta kullanilgan differensial sxema(2.2.-rasm)da esa yukori aniklik ta’minlanadi (ishchi va takkoslovchi kyuvetalar). Tekshirilayotgan gazli aralashma ishchi kyuveta 2 orkali utadi. Takoslovchi kyuveta 3 esa toza xavo yoki azot bilan tuldirilgan. Nurli energiya abtyurator 1 orkali utadi. Nurli kabul kiluvchi kameralar karama-karshi ulangan.

1.2.-rasm. Optiko-akustik analizatorning differensial sxemasi

Nurlanish okimlari bir xil bulganda , ishchi kamerada yutiladigan komponent bulmagan xolda, chikish signali bulmaydi.