I c I l d VII-XII əsrlər azərbaycan şERİ

Özləri xidmətdə hazır durdular. 
Pərəstiş etdilər o mehmanlara,
Əhsən qonaqsevən bu insanlara! 
Süfrəni bəyəndi böyük hökmdar, 
Onlar fərəhlənib çox şad oldular. 
İskəndər soruşdu: “Nə üçün sizlər 
Qorxu bilməzsiniz heç zərrə qədər? 
Neçün burda belə arxayınlıq var? 
Neçün qıfılsızdır burda qapılar? 
Yoxdur heç bir bağda keşikçi, bağban, 
Neçin sürünüzü güdməz bir çoban? 
Çobansız sürülər nədir bir belə, 
Baxdıqca yayılıb diizənə, çölə?
Belə arxaymlıq,  laqeydlik nədir?
Sizin inamınız, deyin, kimədir?” 
Ədalət yuvdunun ağsaqqallan 
Bir də mədh eləyib o hökmdarı 
Dedilər: “Başma tac qoyan Allah 
Ömrünü payidar eləsin, ey şah!
İşində haqq sənə havadar olsun, 
Şöhrətli adına hünər yar olsun!
Bizim güzəranı sordu hökmüran, 
Buyurub dinləsin, biz edək bəyan: 
Doğrusu budur ki, bizlər qədimdən 
Bu dağı, bu çölü etmişik məskən.
Fağır bir tayfayıq, həm də dinpərvər, 
Düzlükdən keçmərik əsla tük qədər. 
Əyri  dolanmaqla yoxdur işimiz, 
Düzlükdən başqa yol tanımırıq biz. 
Əyrilik yoluna çəkmişik hasar, 
Düzlüklə olmuşuq əzabdan kənar. 
Yalan gətirmərik biz dilimizə,
Əyri yuxular da görünməz bizə, 
Faydasız etmərik heç sorğu-sual,
Çünki Allaha da xoş gedər bu hal. 
Allahdan nə gəlsə, edərik şükür,
Çünki narazılıq naşükürlükdür.
Biz razı qalarıq nə gəlsə həqdən, 
Düşmənlik edərmi pərəstiş edən? 
Acizin dərdinə edərik çara,
Xilas eyləyərik düşərsə dara.
Bizim aramızda, bilsək ki, əgər, 
Birinə bir işdə yetişib zərər,
Biz öz kisəmizdən onu ödərik,
Verib mayasını təmin edərik.
Bizdə bərabərdir hamınm van, 
Bərabər bölərik bütün malları.
Bizdə artıq deyil heç kəsdən heç kəs, 
Bizdə ağlayana heç kimsə gülməz. 
Oğrudan qorxmanq, biz nə şəhərdə 
Keşikci qoyarıq, nə də çöllerdə. 
Oğurluq eləməz bizdə bir nəfər, 
Oğurlaya bilməz bizdən özgələr.
Nə zəncir, nə qıfd görər qapılar, 
Gözətçisiz otlar bizim mal-davar. 
Bizim uşaqları böyüdər A/lah,
Naxıra şir, pələng toxunmaz osla. 
Bizim bir qoyuna dəysə canavar, 
Ordaca gobərib ycrində qalar.
Kim dərsə bir sünbül biziırı okindon, 
Qofü bir ox dəyər düz üroyindon. 
Biz əkin zamanı səpərik dəni,
Haqqa tapşırarıq sonra əkini.
Aitı ay olarıq okindan uzaq,
Bir do biçin vaxtı golorik ancaq. 
Bizim bərəkotli münbit zomilor 
Düz birə ycddi yiiz moh.sul yetiror. 
Bir, yaxud yüz belə işi  bacarsaq, 
Allaha tovokkül edorik ancaq.
Bizi hifz eləyən Allahdır, Allah,
Biz yalnız Allaha gətirrik pənah. 
Xəbərçilik bilməz bir nəforimiz, 
Özgənin eybino göz yumarıq biz, 
Birini qəzəbli, acıqlı görsək,

---

O n a  m ə s lə h ə tlə   e lə rik   köm ək.
H e ç  k ə s i  p is y o la  ə s la  ç ə k m ə rik ,
F itn ə  ax tarm arıq ,  q an   d a   tökm ərik. 
D ə rd lin in   d ə rd in ə   o la n q   şərik,
Ş ad  olsa,  o n u n la  şad lıq   eylərik.
Q ızıla,  g ü m ü ş ə   ald a n m a z  h eç k ə s, 
B u n lar b iz im   y erd ə  b ir  şe y ə   d ə y m ə z . 
X ə sislik  b ilm ə rik  d ü n y a d a  b izlər, 
Z o rla   şey  alm arıq   b ir  arp a   q əd ər. 
B iz d ə n  q a ç m a z  ə s la  v ə h ş i  heyvafllar, 
V e rm ə rik   o n la ra   ə z iy y ə t,  azar.
E h tiy ac  o la n d a   gur,  cü y ü r,  ceyran 
Ö z lə ri  a x ışıb   g irə r qapıdan.
O v lam aq   istə sə k   o n lard an   əg ər, 
O v la n q   e h tiy a c   d u yulan  q əd ər.
L azım   o lm ay an ı  biz  n ah aq   yerə 
Q ırm arıq ,  z iy n ə td ir  o n lar  çö llərə.
N ə   öküz,  n ə   eşşə k   kim i  y eyərik,
N ə   də  ağ zım ızı  m ö h ü rləy ərik .
S ü frə y ə   h ə r   cü rə   n e m ə t  d ü zsələr, 
Y e y ərik ,  g ö z ü m ü z   q ala n a   q əd ər. 
B iz d ə   c a v a n lard an   ölüm   uzaqdır, 
Ö lüm   çox  y aşam ış  q o cay a haqdır. 
Ö lü y ə   biz  o sla  sax lam arıq   yas,
B ilirik,  b u   d ə rd ə   b ir  ç a rə   olm az.
Ü zo  d cy ilm o y o n   b ir  sözu  heç  kəs, 
B iz lə rd o   q ay d ad ır,  d a ld a d a  dem əz. 
K im   no  c ü r  dolanır,  danışm arıq  biz, 
K im so n in   işin o   q a rış m a n q  biz. 
N aşü k ü r  d ey ilik   q ism ətim izə,
R azıy ıq   q ə z a d a n   n ə   g ə ls ə   bizə. 
A llah m   lü tf  ed ib   verdiyi  şeyə 
D cm ərik :  “ B u   hard an ?  B u  b elə n iy ə ? ” 
B izim lə  b irlik d ə   o  adam   yaşar 
K i,  o la b iz im tə k  tə m iz , pəh rizk ar. 
T u td u ğ u m u z   yoldan  çıx sa   bir  insan, 
K im   o lsa  q o v a rıq   ö z  a ra m ız d a n ...” 
İs k ə n d ə r  b u   q a y d a -q a n u n u   görcək
D u ru x u b   d ayandı  d iv a n ə lə rtə k .
Ç ü n k i  b e lə   şeyi  n ə   g örm üş,  n ə   də 
O x u m u ş  idi  b ir  x o sro v n a m ə d ə ...
Ö z  ö z ü n ə   dedi:  “A rifsə n   ə g ə r,
Q o y   s ə n ə  b ir  ib rə t  o lsun b u   sirlər. 
D ün y an ı  g ə z m ə rə m   m ən ,  d ah a  b əsd ir, 
H ə r o v la q d a  b ir to r q u rm a q  ə b ə sd ir. 
B ütün  b ild ik lərim   qalsm   b ir  yana, 
B u n ların   söhbəti  b əs  e lə r  m ana.
E lə  b il,  dünyanı  o  P ə rv ə rd ig a r 
B u   m ə rd   insanlarçün  etm iş  b ərq ərar. 
B u n la r  şö v k ət  v erm iş  a lə m ə ,  y əq in  
S ü tu n u   b u n lard ır  b ü tün  a ləm in .
D ü z  y aşayış  yo lu   b u d u rsa  ə g ə r,
İnsan  bunlardırsa,  b ə s  n ə y ik   bizlər? 
Bizi  h aqq  g ö n d ə rib   çö lə ,  d ə n iz ə , 
Q ə sd i  g ö stə rm ə k m iş  b u n ları  bizə. 
V əh şi  a d ə tlə rə   elə y ib   n ifrə t,
Ö y rə n ə k   bu n lard an   ayin,  m ə rifə t, 
B u n ları  ə v v ə ld o n   g ö rsə y d im   ə g ə r, 
D ü n y an ı  bu  q ə d ə r  g ə z m ə z d im   hodor. 
T ap ard ım   ö zü m ə  d a ğ d a b ir kalıa, 
İb a d ə t  ey lərd im   o rd a  A llaha. 
B u n lartək   asudə  ö m r e d ə rd im   m on, 
D inim   d ə   olardı  həm in   bu  d in d o n !..” 
İsk o n d ə r g ö ro n d ə  onları  dindar, 
P cy ğ əm b ərliy in i  etm əd i  izhar. 
G ö ro n d o   onları  əm ə lisa le h ,
X o z in ə  bo x ş ctdi  o  b ö yük  fatch. 
Q ay ıtd ı  gcriy ə  o rdan  forohlo.
Q o şu n u   d ə n iz tə k   y ö n əltd i  çölo. 
B ay raq lar qaldırdı  rum   ipoyindən,
A l,  x a ra   gcyindi  sanki  ç ö l-ç ə m ə n ! 
T u td u   q arışq atək   qoşun  h ə r  yanı  -  
D o rən i,  tə p ə n i,  d ü zü ,  orm anı...
H ara  iz  saldısa  atının  nalı,
Sildi  o  y e rlə rd ə n   d ərd i,  m ə la h .

---