ile bağlıdırlar. Hemen hemen her büyük limanda biten veya başlayan bir demiryolu hattı
vardır. Bu kara ve demiryolları mal ve yolcu taşırlar.
Doğu Akdenizin tarihi limanlarından olan İskenderiye (Alexandria) (4.300 000) (Hafen
von Alexandria) , Nil nehri deltasının batı kenarında bulunmaktadır (31° 12’ 00 “ N, 29° 55’
07” E). Jeomorfolojik olarak bir lagünün (maryut gölü) önünü kapatan kıyı kordonunun
kenarındaki bir koyda kurulmuştur. Bu koy,daha önce mevcut olan bir adacığın (Pharos adası)
bir tombolo ile kıyıya bağlanması ile oluşmuştur. Yani şimdi küçük bir yarımada halinde olup
doğusunda ve batısında iki koy yani iki liman vardır (doğu limanı ve batı limanı). Limanlar
sert kuzey ve kuzeybatı rüzgârlarına kapalıdır.
İskenderiyede subtropikal çöl iklim şartları egemendir. Yıllık ortalama sıcaklığı 20°C, yıllık
yağış miktarı 195 mm dir.
İskenderiye limanı demiryolu ile Kahire üzerinden güneye Sudana bağlanır. Buradan da tüm
Afrikaya. Diğer bir kol kıyıyı takibederek ülkenin en doğusuna uzanır. Ayrıca süveyşe ve
Port said şehrine de demiryolu ile bağlıdır. Karayolları ile de ülkenin her yerine bağlıdır. Bu
bağlantılar İskenderiyenin ne kadar geniş bir hinterlenda sahip olduğunu gösterir. Batı limanı
uluslararasıdır. Derinliği 15 m dir. Büyük gemiler (150 000 ton) bu limanı rahatlıkla
kullanabilmektedir. İskenderiye hem ithalat hem ihracat, hem de turizm limanıdır. Dışarıya
bilhassa pamuk ihraç edilir. Limanın alanı 8.5 km² si, deniz, 2km² si de kara alanı olmak
üzere 10.5km² dir. Mendireğinin uzunluğu 3.70 km dir. Uluslararası bir havaalanına da
sahiptir.
İskenderiye Suriye,Lübnan, Filistin, Kıbrıs, Anadolunun güney ve batı kıyıları ve Girit ile ile
irtibatlı bir limandır.
Beyrut (Beirut), (35°53’19” N, 35°29’ 43” E), (2 000 000). Tarihi Fenikeliler zamanına
kadar uzanan bir limandır. Tepelik bir burun üzerinde yeralır. Bu burunun kuzeyinde ve
güneyinde doğal koylar yer alır. Bunlar ilkçağ teknelerinin barınmalarına elverişli yerlerdi.
Modern liman burnun kuzey kenarındadır. Batı ve güney sektörlü rüzgârlara kapalı fakat
kuzey sektörlülere açıktır. 2.33 km uzunlukta bir mendirek inşa edilerek kuzey rüzgârlarına
da kapalı duruma getirilmiştir. Limanın derinliği 15 m dir. Yüzölçümü 1.2 km² dir. Büyük
gemiler limana girebilmektedir. Yükleme boşaltma tesisleriyle modern bir limandır.
Beyrut Akdeniz iklim şartlarının egemen olduğu bir şehirdir. Yıllık sıcaklık ortalaması
19.8°C, yıllık ortalama yağış miktarı 888 mm dir.
Beyrut limanı demir ve kara yolları ile ülkenin her tarafına bağlanır. Hinterlandına Şam
bölgesi Hatta Ürdün de dahildir. Bir ithalat ve ihracat limanıdır. Aslında Beyrutun doğal
hinterlandı mezopotamyayı da kapsamaktadır. Fakat siyasal istikrarsızlıklar nedeniyle
hinterland kapalıdır. Mesela Bağdatın Akdenize kıyısına ulaşacağı en kestirme yol Beyrutta
son bulmaktadır. Osmanlı yönetimi zamanında bu güzergâh kervan yolu halinde çalışıyordu.
Beyrut, Mısır, Anadolunun güney ev Batı, Kıbrıs, Girit, Libya gibi ülke ve bölgelere yönelik
bir limandır. Son yıllarda Mersin ile Beyrut arasında çalışan feribot seferleri başlamıştır.
İzmir ile Beyrut arasında da düşünülmektedir. Bu ulaşım bağlantılarının Türkiye açısından
ekonomik ve siyasal önemi büyüktür.
İskenderun (200 000 ): Doğu Akdenizin kuzeydoğu köşesinde Türkiyeye ait önemli bir
limandır (36°35’12” N, 36°10’20” E), İskenderun körfezindedir. Akdeniz iklim şartları
egemendir. İskenderun körfezinin doğu kıyıları genellikle rüzgarlara açık ve düzdür. Bu
nedenle İskenderun körfezinin doğal liman olma özelliği yoktur. İskenderun körfezinin tarihi
doğal limanı Yumurtalı (Ayas) idi. Piri resi kitab ı Bahriyyesinde (1528) İskenderun hakkında
“İskenderun alçak bir burun üzerindeki harap bir kaledir. Kele önü günbatısı, lodos ve kıble
tarafından esen rüzgarlara karşı iyi bir yatak yeridir.” yazmaktadır. Ayas sönünce konum
itibariyle önemli bir noktada bulunan İskenderun XX. Yüzyıl başlarında oldukça işlek bir
iskele durumuna geldi. Bağdat demiryolu hattından 1912 yılında buraya bir hat bağlandıktan
sonra daha da gelişti. 1918 yılında Fransızlar burayı işgal ederek limanı biraz onardılar. 1930
larda İskenderunun nüfusu 13 000 kadardı. 1955 te nüfus 46 500 oldu. 1945
de liman
geliştirildi. 1974 te demirçelik fabrikalarının kurulmasından sonra liman çok gelişerek
modern bir hüviyet kazandı. İhtiyaca kafi gelmememye başladı bunun üzerine körfezin diğer
kıyılarına çok sayıda yardımcı limanlar yapıldı ve körfez bir limanlar bölgesi haline geldi.
Günümüzde İskenderun esas limanının 1400 m uzunluğunda kuzeybatı ve batı rüzgarlarını
kesen bir mendireği vardır. Batı ve güneybatı sektörlü rüzgarlar körfezde yüksek dalgalar ve
fırtınalar oluştururlar. Limanın maksimum derinliği 12 m dir. 100 000 tonluk gemiler
yükleme boşaltma yapabilirler. Alanı 0.40 km ² dir. TCDD nin işlettiği liman son yıllarda özel
sektöre devredildi.
İskenderun limanı demir ve karayollarıyla Türkiyenin iç kesimlerine bağlıdır. Bir ithalat ve
ihracat limanıdır. Petrol, Kömür ve demir cevheri ithal edilir. Demir çelik mamülleri ile tarım
ürünleri ve diğer yapılmış eşyalar ihraç edilir. İskenderun limanı aynı zamanda bir antrepo
limanı ve bir askeri limandır. İskenderun limanınınhinterlandı tüm güneydoğu Anadolu ve
doğu Anadoluyu, Ermenistanı, İranı, Mezopotamyayı kapsamaktadır. Komşu ülkelerle iyi
siyasal ilişkiler olduğu takdirde ortadoğunun en önemli limanı olmaya namzettir.
İzmir (3.500.000) (38°26’25” N, 27°09’01”E), , Batı Anadolu kıyılarında doğal liman
olmaya son derece elverişli bir körfezin doğu ucunda zamanımızdan 2500 yıl önce kuruldu.
İzmir körfezi adı verilen bu körfez her yönden esebilecek fırtınalı tarzındaki rüzgârlara
kapalıdır. Bu nedenle mükemmel bir doğal limandır. İzmir körfezi iki jeomorfolojik üniteden
oluşur. İl kısmı kuzeybatı- güneydoğu doğrultulu ve geniş bir deniz alanıdır. Körfezin ağzı
Karaburun-Foça arasında 21 km kadardır. Uuznada ve Urla yarımadası körfezin bu kısmını
tali iki kısma böler. Urla yarımadasının batısında kalan kısma Gülbahçe koyu denir. Uuznada
ile batı kenar arasında kalan deniz yoluna ise Mordoğan geçidi denir. Kraburundan Gülbahçe
koyunun bitimine kadar da mesafe 38 km dir. Urladan itibaren körfez batı-doğrultusunu alır
ve gittikçe daralır. Bu dar kısmın ucunda İzmir limanı bulunur. Batı-doğu doğrultulu kısmın
kuzey kıyıları sığdır. Zira buraya Gediz nehri dökülüyordu ve burayı dolduruyordu. 1881
yılında Gedizin yatağı değiştrildi ve Foçanın biraz güneyinden denize dökülmesi sağlandı.
Ayrıca Melas deresi adlı bir akarsu da İzmir limanının olduğu yere dökülür. Burayı doldurur.
Bu nedenle sürekli olarak taranır.
İzmir limanı Akdeniz iklim şartlarının hakim olduğu bir alandadır. Fırtınalardan korunaklıdır.
Yaz mevsiminde imbat adı verieln günlük bir rüzgar eser. Bu rüzgarın mekanizması kara ve
denizin farklı ısınmasın abağlıdır. Gündüz denizden karaya doğru eser. Deniz üzeyi küçük
dalgacıklı olur. Fakat şehrin boğucu sıcağını hafifletir. Gece de karadan denize doğru eser. Bir
yerel klima olayıdır.
İzmirin esas limanı Alsancak adı verilen semttedir. Kordonboyundaki esas liman değildir.
Körfezin elverişli yerlerine alternatif limanlar yapılmıştır. Petrol ile ilgili liman ise kuzeyde
Çandarlı körfezi kıyısındaki Aliağaya inşa edilmiştir.
Modern İzmir limanının temelleri 1875 yılında sultan Abdülaziz döneminde atılmıştır
(Konak-Pasaport limanı) . 1888 yılında dışardan İzmir limanına 1385 vapur, 373 yelkenli
gemi gelmişti. Daha sonra Alsancaktaki liman inşa edildi. Alsancak liman alanı 0.9 km² dir.
İzmir limanı Türkiyenin en büyük limanıdır. Hem ihracat hem de ithalat limanıdır.Turizm
bakımından da önemli bir limandır. Büyük kruvaziyer gemiler İzmir limanına gelmekte ve
civarındaki Turizm mekanlarını çok sayıda yabancı turist gezmektedir. Limanın yıllık yük
kapasitesi 12 milyon tona ulaşmıştır. Her türlü tarım ürünü ihraç edilir. 1880 lerde inşa edilen
demiryollarıyla iç kesimlere bağlanmıştır. Özellikle Bandırma limanı bağlantısı önemlidir.
İzmir demiryolları ve karayolları ile Türkiyenin her bölgesi ile irtibat halindedir. Hinterlandı
Güney Marmarayı,Ege bölgesini, İç Anadoluyu ve kısmen doğu Anadolu ile İç batı
karadenizi kapsamaktadır.
İzmir limanı Anadolunun Akdenize açılan en büyük kapısıdır. Öncelikle Egeyi ilgilendirir.
Batı, orta ve doğu Akdenizle irtibat kurar. Mısır, Yunanistan, Tunus, İtalya, Fransa ve