İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Sindirim Sistemi Konusundaki Didaktik Kökenli Kavram Yanılgılarının Nedenleri
Yüklə 174,9 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- EK 1 “Veri Toplama Aracı Olarak Kullanılan Öğrenci Anketi” SORULAR
- Sindirim
- 3. Bildiğiniz sindirim sistemi hastalıkları nelerdir Bunların olmaması için neler yapmalıyız Maddeler halinde yazınız.
- 4. Sizce sindirim sisteminin en önemli organı hangisidir Nedenleriyle açıklayınız.
- 5. Neden sindirim sistemimiz var Vücuttaki işlevi nedir
- 6. Sindirim sisteminiz hakkında en çok merak ettikleriniz nelerdir
Sonuç ve Tartışma Araştırma sonucunda ortaya çıkan didaktik kökenli kavram yanılgıları sindirim ve boşaltım sistemi arasındaki ilişkinin öğrenciler tarafından doğru bir biçimde yapılandırılamamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgulardan da açıkça görülüyor ki öğrenciler sindirim sistemi ve boşaltım sistemi organları arasında yanlış bir ilişki kurmaktadırlar. Öğrencilerin çizimlerinden, sindirim ve boşaltım sistemi arasında kurdukları bu ilişkinin, dolaşım sistemi aracılığıyla gerçekleşen bir ilişki değil; doğrudan sindirim ve boşaltım organları arasındaki bağlantılar şeklinde olan bir ilişki olduğu görülmektedir. Öğretim programı, ders kitapları, ders kayıtları ve sınıftaki öğretim süreci incelendiğinde, bu kavram yanılgısını önlemeye yönelik herhangi bir etkinlikle karşılaşılmamıştır. Öğretim programında, ünitenin genel amaçlarında ifade edilen bazı amaçlara uygun kazanımlara da rastlanamamıştır. Ayrıca, öğrencilerin yapmış olduğu çizimlere bakıldığında genelde anüsten hiç bahsetmedikleri görülmektedir. Bu, öğrencilerin didaktik etkinin yanında, kültürel bir etkiye de maruz kaldığını göstermektedir. Bu kültürel etki öğretimle daha da güçlenerek öğrenci çizimlerine yansımaktadır. Türkiye’deki ders kitaplarında da sindirim sistemi ile ilgili çizimlerde sindirim ve dolaşım sistemi arasındaki ilişkinin gösterilmediği görülmektedir. Bu araştırmanın bulgularına bakıldığında ise öğretim öncesi ya da öğretim sonrası çizimlerin çoğunda dolaşım sistemi ve sindirim sistemi arasındaki ilişki görülmemektedir. Ayrıca, sindirimin anatomisi hakkında pek çok şeyi öğretim sonrasında çizebilen öğrenciler genellikle sindirimin işlevi ve fizyolojisi ile ilgili her hangi bir çizim ya da açıklama yapmamaktadırlar. Carvalho, Silva ve Clement’in (2003), Portekiz’deki öğrenciler ile ilgili yaptıkları araştırmanın bulguları da, ders kitaplarındaki şekillerde sindirim ve dolaşım sistemi arasındaki ilişkinin yer almamasının didaktik kökenli öğrenme engeli olarak karşımıza çıkabileceğini göstermektedir. Didaktik kökenli öğrenme engellerinin yanında, Clément’nin (2001) yaptığı çalışmalarda da belirttiği gibi sindirim sistemi ile ilgili iki temel epistemolojik engel de göze çarpmaktadır.
Benzer kavram yanılgılarını ülkemizde de görmek mümkündür. Ayrıca epistemolojik kökenli kavram yanılgıları da üzerinde çalışılması gereken önemli konulardan biridir. Öneriler Öğretim programlarına ve ders kitaplarına çeşitli etkinliklerle, sindirim ve boşaltım sistemi arasındaki ilişki ortaya koyulmalı, öğretmenler tarafından ders esnasında “sindirim atığı” ve “boşaltım atığı” arasındaki fark açıkça ifade edilmelidir. Nitekim; atık ve boşaltmak gibi kavramlar öğrenciler tarafından, zararlı ve gereksiz maddenin vücuttan dışarı atılması olarak düşünülmekte ve sindirimin sonunda “dışkı” oluşumu ve dışkının anüsten dışarıya atılması boşaltım olarak ifade edilmektedir. “Dışkı” ve “idrar” arasındaki fark açıkça ortaya konulmalıdır. Öğretim sırasında, öğrencilerin sahip oldukları kavram yanılgısı ile bilimsel bilgi arasındaki çelişki ortaya konularak bir öğretim ortamı yaratılmalı, böylelikle öğrencinin bilgiyi doğru yapılandırması sağlanmalıdır. Öğretim programında yer alan ünitenin amacına uygun etkinliklerin yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, “vücudumuzdaki tüm yapıların birlikte çalıştığı” düşüncesinin pekişmesi için tüm sistemler arası ilişkilerin yer aldığı etkinliklerin ders kitaplarına eklenmesi, öğrencilerin zihninde bütüncül düşünmeyi sağlamak için uygun olacaktır. Sindirim sisteminde, ders kitaplarında yer alan çizimin yarattığı kavram yanılgılarının önlenmesi için sindirim sistemi organlarının, özellikle bağırsakların, mevcut şeklin yanına yeni ve daha açık bir şekil çizilerek eklenmesi uygun olacaktır. Nitekim Fransa’da yazılan yeni kitaplarda yeni çizimler eklenmiş ve öğrencilerin kavram yanılgılarında azalmalar olduğu tespit edilmiştir (Carvalho, Silva & Clement, 2007). Unutulmamalıdır ki kavram yanılgılarını belirlemek ve kavram yanılgılarını gidermek amacıyla kavramsal değişim modelleri ortaya koymak oldukça önemli ve zor bir araştırma süreci gerektirmektedir. Ancak, unutulmamalıdır ki kavramsal değişim araştırmaları sadece akademik düzeyde bir kavramın yapılanmasında beklenen değişimin gerçekleşip gerçekleşmediğini araştırmakla sınırlı kalırsa, diğer kavramların yapılanması ve günlük hayatta kullanımı ile ilgili yeterli bilgiye ulaşılamayabilir. Bilimsel bilginin; inanç, fikir ve tutum gibi boyutlar dikkate alınarak araştırılması çok daha karmaşık ve zordur. Bu boyutlar dikkate alındığında kavramsal değişimin gerçekleşmesi daha etkili olurken, kavramsal değişimi gerçekleştirme süreci çok daha zor olacaktır. Bu nedenle kavram yanılgılarının kökenlerini belirlemek; ve kavram yanılgılarının oluşumunu engellemek; kavram yanılgılarını tespit etmek ve bu yanılgıları gidermek için stratejiler geliştirmek kadar önemlidir. Araştırmanın devamı olarak aynı öğrenci grubu iki sene daha takip edilerek yedinci sınıf fen ve teknoloji dersinde sindirim sistemi konusu işlendiğinde öğrenci kavramlarında meydana gelecek değişiklikler takip edilecektir. Boylamsal bir çalışma olarak yapılacak bu çalışmanın yeni öğretim programlarında yer alan sarmal yapının öğrenci kavramları üzerindeki etkisinin de belirlenmesine yardımcı olacağı düşünülmektedir. Kaynakça Astolfi, J.P., & Peterfalvi, B. (1993). Obstacles et construction de situations didactiques en sciences expérimentales. Aster, 16 (4.2), 103-141. Bachelard G. (1938). La formation de l’esprit scientifique, Vrin, Bruxelles. Banet,E., & Nünez,F.(1997). Teaching and Learning about Human Nutrition: A constructivist approach. International Journal of Science Education, 19(10), 1169-1194. Baragli, S. (2004 ). Teachers’ Convıctıons On Mathematıcal Infınıty. Phd Dissertation. Baştürk, S. (2009). Mutlak Değer Kavramı Örneğinde Öğretmen Adaylarının Öğrenci Hatalarına Yaklaşımları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi,3 (1), 174-194. Brousseau G. (1986). Fondements et méthodes de la didactique des mathématiques. Recherches en didactique des mathématiques. 7( 2), 33-115. Brousseau G. (1997). Theory of Didactical Situation in mathematics. Dordrecht, Kluwer Academic Publication. Carvalho, G.S., Silva, R., & Clément, P. (2003). Epistemological and didactical learning obstacles identified in Portuguese primary school pupils (Synopsis), in ESERA 2003: Research and the Quality of Science Education. ESERA, Noordwijkerhout, CD. Carvalho, G.S., Silva, R., Lima, N., Coquet, E., & Clément, P. (2004). Portuguese primary schoolchildren’s conceptions about digestion: Identification of learning obstacles. International Journal of Science Education, 26, 1111-1130. Carvalho, G.S., Dantas, C., & Clément, P. (2004). Conceptions of digestion and their possible evolution. A study on primary school teachers and trainee teachers in Portugal’ (Oral Comunication), Fifth Conference of European Researchers in Didactic of Biology – ERIDOB 2002, Patras, Greece, 23-27.09.2004. Carvalho, G.S., Silva, R., & Clément, P. (2007). Historical Analysis of Portuguese Primary School Textbooks (1920–2005) on the Topic of Digestion. International Journal of Science Education , 29( 2),173–19. Chevallard Y., & Joshua M.A. (1982). Un exemple d’analyse de la transposition didactique: la notion de distance. Recherches en didactique des mathématiques. 3(1), 159-239. Chevallard Y. (1985). La transposition didactique, du savoir savant au savoir enseigné. Grenoble: La Pensée Sauvage. Chevallard Y. (1992). Concepts fondamentaux de la didactique: perspectives apportées par une approche antropologique. Recherches en didactique des mathématiques. 12(1), 73-112. Chevallard Y. (1994). Les processus de transposition didactique et leur théorisation. In: Arsac G., Chevallard Y., Martinand J. L., Tiberghien A. La Transposition didactique à l’épreuve. Grenoble: La Pensée Sauvage.135-180. Clément, P., & Tunnicliffe, S.D. ( 2002). Digestion / Circulation / Excretion : First results on the ontogenesis of the continuous tubing conception in U.K. pupils. Poster in Meeting ERIDOB, ENFA, Toulouse. Cornu, L., & Vergnioux, A. (1992). La didactique en questions. Paris: Hachette. Çakıcı,Y.,(2005). Exploring Turkish Upper Primary Level Pupils’ Understanding of Digestion. International Journal of Science Education, 27(1), 79-100. D’Amore B. (1999). Elementi di Didattica della Matematica. Bologna: Pitagora. III ed. 2001. D’Amore, B., & Fandiño Pinilla, M.I. (2002). Un acercamiento analítico al “triángulo de la didáctica”. Educación Matemática (México DF, México). 14, 1, 48-6 Hayes, D., Symington, D. & Martin, M. (1994). Drawing during science activity in the primary school. International Journal of Science Education, 16, 265-277. Nünez, F., & Banet,E., (1997) “Students conceptual patterns of human nutrition” International Journal of Science Education, 19 (5), 509-526. Özgür, S., & Darley, B. (2002). Comparaison des conceptions des eleves Turcs et Français a propos du concept de respiration en classe de 5e , Actes Des XXIVes Journees Internationales Sur La Communication, L’education Et La Culture Scientifiques Et Industrielles, Des Cultures, Des Techniques, Des Sciences, Chamonix, 18-22 Mars 2002, 327-332. , A. Giordan, J.L. Martinand et D. Raichvarg (Eds) Pelitoğlu, Ç. F. (2006). İlköğretim 6. Sınıf “Sindirim Sistemi” Konusunun Transpozisyon Didaktik Teorisine Göre İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Reiss, M.J. (2002). An international study of young peoples’ drawings of what is inside themselves. Journal of Biological Education, 36(2), 58-64. Speranza, F. (1992). Tendenze empiriste nella Matematica. Quaderni di Epistemologia della Matematica. CNR, Progetto TID-FAIM. 10, 77-88. [Reprinted in: Speranza F. (1997). Scritti di Epistemologia della Matematica. Bologna: Pitagora. 57-64]. Teixeira, F. M. (2000). What happens to the food we eat? Children’s conceptions of the structure and function of the digestive system. International Journal of Science Education, 22, 507–520. White, R., & Gunstone, R. (1992). Probing Understanding (London: Falmer Press).
AÇIKLAMALAR
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... 
2. Sindirim denildiğinde aklınıza gelen ilk on kelimeyi yazınız. 1………………………… 6…………………………… 2………………………… 7…………………………… 3…………………………… 8…………………………… 4…………………………… 9…………………………… 5…………………………… 10……………………………
4. Sizce sindirim sisteminin en önemli organı hangisidir? Nedenleriyle açıklayınız. Sindirim sisteminin en önemli organı: Çünkü………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Sindirim sisteminiz hakkında en çok merak ettikleriniz nelerdir? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…… Yüklə 174,9 Kb. Dostları ilə paylaş:
|