Immunologiya doc
Yüklə 0,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 6.
Antigenlarning antitanalar bilan munosobati. Organizmda sodir b ы ladigan immun tizim jarayolari t ы =ima va a`zolarda joylashgan turli xil shujayralar ы zaro birgalikda (kooperativ) faoliyat k ы rsatish tufayli faoliyat amalga oshadi. Immun jarayonlarga tegishli (immunokomponent shujayralarning) immun shimoya reaktsiyalari t ы \risida bir =ancha nazariyalar mavjud b ы lib ular orasida akademik Petrov oldinga surgan nazariya aloshida ы rin tutudi. Bu nazariyaga asosan immun shimoya reaktsiyalari uch xil shujayralarning ы zaro birgalikda faoliyat k ы rsatishi ya`ni ko ope ratsiyasi tufayli amalga oshadi. . Immun jarayonida ishtirok etadigan shujayralar immunokompitent shujayralar deyiladi. Bunday shujayralarning asosan ikki turga ajratish mumkin: 1.Limfotsitlar – ularning ы zi ikki turga b ы linadi: T-limfotsitlar (timusga tobe) V-limfotsitlar (suyak k ы migiga tobe) Bundan tash=ari immunitetda na T- na V-limfotsitlarga mansub tabiiiy killerlar ishtirok etadi. 2. YOrdamchi shujayralar – asosan makrofaglarni kiritish mumkin, ularga interdigidlovchi va dendiritli shujayralar sham kiradi. Bu shujayralar immun tizimi a`zolarida T va V limfotsitlar uchun maxsus mikromushit www.ziyouz.com kutubxonasi 20 yaratish bilan birga limfotsitlarni antigenlardan zararsizlantirish jarayonida sham faol ishtirok etadi. Eozinofil, bazofil t ы =ima bazofillarni sham kiritish mumkin. T– va V- limfotsitlarning k ы payishi va shakllanishi antigenga bo\li= va bo\li= b ы lmagan sholga keltirish mumkin. Antigenga bo\li= b ы lmagan k ы payish va shakllanish jarayoni immun tizimning markaziy a`zolarida (timusda va =izil suyak k ы migida) amalga oshadi. Bu a`zolarda T– va V- limfotsitlar mikromuxit shujayra ta`sirida etiladi. Antigenga bo\li= jarayon esa periferik immun shimoya a`zolarda sodir b ы ladi. Organizmga antigen turli y ы llar bilan tushishi mumkin. Antigen uchun eng ya=in asosiy darvozalar ov=at xazm =ilish, nafas olish, siydik chi=aruv y ы llari va bosh=a a`zolarning shilli= pardalari shisoblanadi. Teri or=ali sham tushadi. T- limfotsitlar shujayraviy immunitetning asosiy tuzilmalaridir. Bundan tash=ari ular gumoral immunitetga sham faol shimoya reaktsiyalari bosh=arishda mushim ы rin tutadi. SHozirgi paytda T-limfotsitlaring bajaradigan vazifasiga k ы ra =uyidagi asosiy turlari (subpopulyatsiya) far= =ilinadi: a) T–killerlar, ya`ni =otil limfotsitlar ular yot shujayralarga ta`sir etib, ularni ы ldirish va emirishda ishtirok etadi. v) T–xelperlar (yordamchi) gumoral va xujayraviy immunitetda yordamchi vazifasini ы taydi. Ular antigenni tanib olib V-limfotsitlarni plazmatik shujayralarga aylantirishga yordam beradi. Plazmatik xujayralar – (antigenga =arshi antitana ishlab chi=aruvchi shujayralar). s) T-supressor (pasaytiruvchi) V-limfotsitlarni plazmotsitlarga aylanish jarayonini susaytiradi va shu tufayli antitana shosil b ы lishini bosh=aradi. d) T–amplefeyerlar (kuchaytiruvchi). T–killer bilan T–xelperlarning faoliyatini kuchaytiradi. e) T–differentsiyalovchilar – (belgilovchi) =onning ы zak shujayralarga ta`sir ularning mavsum y ы nalishda k ы payishini va shakllanishini bosh=aradi. Bundan tash=ari T limfotsitlar orasida antigen t ы \risida ma`lumotni eslab =oluvchi shujayralar borligi ani=langan. T-limfotsitlarning V-limfotsitlardan far= =iluvchi asosiy belgisi ularning =obi\ida joylashgan retseptor shisoblanadi. www.ziyouz.com kutubxonasi |