Immunologiya doc
Yüklə 0,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 7-ma`ruza.
Immun javob jarayonida shujayralar kooperatsiyasi. Organizmda sodir b ы ladigan immun tizim jarayolari t ы =ima va a`zolarda joylashgan turli xil shujayralar ы zaro birgalikda (kooperativ) faoliyat k ы rsatish tufayli faoliyat amalga oshadi. Immun jarayonlarga tegishli (immunokomponent shujayralarning) immun shimoya reaktsiyalari t ы \risida bir =ancha nazariyalar mavjud b ы lib ular orasida akademik Petrov oldinga surgan nazariya aloshida ы rin tutudi. Bu nazariyaga asosan immun shimoya reaktsiyalari uch xil shujayralarning ы zaro birgalikda faoliyat k ы rsatishi ya`ni kornratsiyasi tufayli amalga oshadi. Immunokompitent shujayralar b ы lib T- va V-limfotsitlar, ularning subpopulyatsiyalari shamda yordamchi shujayralar (makrofaglar, interdigidlovchi va dendiritiv shujayralar shisoblanadi. Organizmga tushgan mikrob, viruslar, antigenlarni dastavval antigeni tanib olish =obiliyatiga ega b ы lgan T- va V-limfotsitlarning retseptorlari bilan bo\lanadi. SHu bilan birga antigen bu limfotsitlarning bir-birlari bilan alo=a =ilishini ta`minlaydi. Antigen T-limfotsitlarning yuzasiga b ы lgan retseptorlar bilan bo\li= sholda makrofaglarda uzatiladi. Makrofaglar bilan T-limfotsitlarning ы zaro ta`siri natijasida antigenga =arshi tsitotoksik T-limfotsitlar shosil b ы ladi. Keyingi bos=ichda T-limfotsitlarning retseptorlari bilan bo\langan va makrofaglar tomonidan =ayta ishlangan antigen V-limfotsitlarga etkaziladi. Ammo bu ma`lumotning ы zigina V-limfotsitlarning antitanalar ishlab chi=aruvchi plazmatik shujayralarga aylanishi uchun kifoya =ilmaydi. V-limfotsitlarning k ы payishi va plazmotsitlarga shakllanishi uchun shu antigenga xos b ы lgan yana bir signal b ы lishi talab etiladi. Bu signal T-limfotsitlar tomonidan berilib «immunopoezd induktori» deyiladi. 2 tomondan antigen t ы \risidagi ma`lumot olgan V-limfotsitlar ы z navbatida blast shujayralarga aylanib mitoz y ы li bilan k ы payadi. Natijada ma`lum bir antigenga nisbatan V- limfotsitlarning kloni shosil b ы ladi. Ular ы z navbatda plazmoblastlarga, plazmotsitlarga va nishoyat etuk plazmatik shujayralarga aylanib shu antigenga nisbatan antitanalar ishlab chi=aradi. SHunday =ilib imunitet jarayonlarida turli xil shujayra ishrok etadi. Bu jarayonlarning faol shujayralari b ы lishi. T– va V- limfotsitlar =on va limfa or=ali k ы chib yurish (migratsiya) =obiliyatiga ega. Immun tizimning markaziy a`zolarida ya`ni timusda va =izil suyak k ы migiga ushbu limfatsitlarning k ы payishi va takomillashuvi (differentsirovkasi) r ы y beradi. +izil suyak k ы migidan kelgan ы zak shujayralar timusda maxsus mikromushit ta`sirida etuk T-limfotsitlarga aylanadi. Immunitet jarayonida eozinofil va bazofil leykotsitlar, shamda t ы =ima bazofillari sham ishtirok etadi. Bazofil leykotsitlari va t ы =ima bazofillari www.ziyouz.com kutubxonasi 31 ishlab chi=argan gistomin, geparin moddalari T– va V- limfotsitlarning k ы payish va shakllanishini kuchaytirish xususiyatiga ega. Eozinofil leykotsitlar organizmga k ы p mi=dorda antigenlar tushganda k ы payadi va makrofaglarning faoliyatini kuchaytiradi. SHuningdek immun shimoya jarayonlarining kechishida neytrofil leykotsitlarning roli sham katta. Ular limfotsitlarning k ы payishi va shakllanishini kuchaytiruvchi moddalar ishlab chi=aradi va antegenlarning faol ravishda fagotsitoz =iladi. T- limfotsitlar barcha limfotsitlarning taxminan 60-65% ni tashkil etib, ularning yashash muddati bir necha oylab va yillab davom etishi mumkin. Ularning V-limfotsitlardan far= =iluvchi asosiy belgisi ularning =obi\ida joylashgan retseptorlari shisoblanadi. Ularda antigenlarni tanib olish imkoniyatiga ega retseptorlar borligi tan olingan. V-limfotsitlarning yashash muddati ancha =is=a b ы lib, bir necha xaftadan bir necha oygacha davom etadi. Yüklə 0,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|