İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ

BAŞQASININ YERİNƏ QOYULMA ALQORİTMİ    
 
 
Bu  alqoritmdə  açıq  mətnin  simvolları  açarın  müəyyən 
etdiyi  simvollar  ardıcıllığı  ilə  dəyişdirilir  (başqasının  yerinə 
qoyulur). 
Bunu  nümunədə  aydınlaşdıraq.  Açıq  mətnin  simvolları 
soldan sağa deyil, yuxarıdan aşağı başqasının yerinə qoyulur və 
nəzərə  alınır  ki,  sütunun  hündürlüyü  məhduddur.  Nəticə  sətir 
kimi alınır. 
 
 
M =  в лесу родилась ёлочка 
                                                      K = 27 
          влс оиаьёок 
          еурллс лча 
 
M
ı
 = влс оиаьёок еурллс лча  
 
Şəkil 9. Başqasının yerinə qoyulma alqoritminə uyğun sadə 
şifrələnmə  
 

---

 
İNFORMASİYA   TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
 
 
 
________________________ 71 ____________________________ 
 
Şifrə  açarın  seçilməsi  ilə  bağlıdır  (açar  kimi  sütunun 
hündürlüyü  iştirak  edir)  və  istənilən  halda  açar  məlumatın 
uzunluğundan çox ola bilməz.  
Fleyberq  çərçivəsinə  başqa  bir  nümunədə  baxaq.  Şifrə 
açar  kvadrat  çərçivədir  və  çərçivənin  yanları  cüt  sayda 
hücrələrdən ibarətdir.  Hücrələrin  dörddə  biri  (çərək)  aşağıdakı 
prinsiplə kəsilir: əgər bəzi hücrə kəsilmişsə, onda həmin hücrə 
kəsilə  bilməz,  çünki  o  hücrə  çərçivənin  90
0
,  180
0
  və  270
0
 
dönməsində hüdudu aşır. 
Mətni  şifrələmək  üçün  kəsiklə  olan  çərçivə  cızıqlanmış 
kvadratın  üzərinə  qoyulur,  sonra  isə  mətnin  hərfləri  kəsiklərə 
yazılır.  Bütün  kəsiklər  dolduqdan  sonra  çərçivə  90
0
  döndərilir. 
Çərçivənin dolma prinsipinə görə kəsiklər bu zaman dolmamış 
hücrələrin  yerinə  olacaqdır.  Kəsiklərə  mətnin  davamı  yazılır, 
yenidən  çərçivə  döndərilir  və  prosedur  bir  dəfə  də  təkrar 
olunur.  Əgər  mətn  bir  kvadrata  yerləşməmişsə,  onda  eyni 
qayda  ilə  növbəti  doldurulur.  Sonuncu  kvadratın  boş  qalmış 
hücrələri təsadüfi simvollar ilə doldurulur.