İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ

 

---

 
İNFORMASİYA   TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
 
 
 
________________________ 80 ____________________________ 
 
SKREMBLERLƏR    
 
Geniş  yayılmış  axınlı  alqoritm  şifrələməsinin  bir  növü 
skrembler  sayılır.  Skrembler  kəsilməz  informasiya  axınının 
bitlərlə  şifrələnməsinə  imkan  verən  alqoritmin  proqram  və  ya 
aparat  realizəsidir.  Skrembler  bitlər  toplumudur  və  müəyyən 
alqoritmin  hər  bir  addımında  dəyişir.  Hər  bir  yerinə  yetirilən 
addımdan  sonra  onun  çıxışında  şifrələmə  biti  –  0  və  1  əmələ 
gəlir.  Şifrələmə  biti  XOP  əməliyyatı  vasitəsilə  informasiya 
axınının cari biti ilə üst-üstə düşür. 
Sadə  skremblerə  nümunədə  baxaq.  Skrembler    eyni 
uzunluğa  malik  iki  bit  ardıcıllığı  ilə  verilir,  onlardan  biri 
açar 
(başlanğıç ardıcıllıq), ikinci isə skrembler adlanır (əksər hallarda 
ardıcıllıq  konkret  aparat  və  proqram  realizasiyası  üçün  fiksə 
olunur,  amma  açar  isə  adi  simmetrik  şifrələmə  kimi  seçilir). 
Açarın uzunluğu artdıqca (həmçinin skremblerin) alqoritm bir o 
qədər etibarlı olur.  
Başlanğıc ardıcıllıq (açar) skrembler ilə toplanır və 
maska 
əmələ  gətirir.  Maskada  ardıcıllığın  ancaq  o  bitləri  seçilir  ki, 
onların  pozisiyaları  (mövqeləri)  skremblerdəki  vahidlərə  uyğun 
gəlir.  Sonrakı  mərhələdə  seçilmiş  bitlər  öz  aralarında  XOR 
əməliyyatı  ilə  toplanır.  Yeni  bit  alınır  və  o  açarın  başlanğıcına 
(sol  tərəfinə)  yazılır.  Axırıncı  (sağdakı)  bit  isə  açarın  birinci 
bitinə çevrilir, ardıcıl simvolla kodlanır və atılır. Beləliklə, açarın 
sürüşməsi  və  bitlərdən  birinin  generasiyası  baş  verir. 
Generasiya olunan bit ilkin mətnin birinci biti ilə XOR əməliyyatı 
nəticəsində  toplanır  və  şifrələnmiş  mətnin  birinci  biti  alınır. 
Bundan sonra dövr təkrarlanır. 
Tutaq ki, 00111 məlumatını 011 açarlı 101 skrembleri ilə 
şifrələmək  lazımdır.  2  modula  uyğun  cəm  açarın  birinci  və 
üçüncü  biti  hesablanır: 
0
1
1


.  Bu  bit  açarın  yeni  birinci  biti 

---