Inklyuziv talim jahon miqyosidagi hujjat (Yunesko)

140- Eshitishda nuqsoni bo’lgan bolalar inklyuziv ta’limda siniflar va dars jarayonlarini moslashtirish.
- Qulog’i yaxshi eshitmaydigan bolalarni nutqida, ruhiyatidagi o’zgarishlarni
o’z vaqtida bilish lozim.
- Bolaning eshitish qobiliyati darajasini bilish maqsadida zarur bo’lsa
davolash uchun mutaxassis ottolorengolog oldiga yuborish lozim.
- Eng muhimi sinfda qulog’i uncha yaxshi eshitmaydigan bola borligini
hamisha esda tutish va bunday bolalarni 1-partaga o’tqazib qo’yish kerak.
- O’qituvchi sinf o’quvchilarigamavzuni tushuntirayotganda, diktant matnini
o’qiyotganda o’quvchini mavzuni qanchalik fahmlaganini ko’rishi lozim.
- Qulog’i yaxshi eshitmaydigan bolalarning ishini baholayotganda, xatolar
sifatini tahlil qilganda, qulog’i yaxshi eshitmasligi tufayli xatoga yo’l qo’ygan
bo’lsa, bahoni pasaytirmaslik lozim.
- O’qituvchi bolaning ota-onasiga bolaning o’qishda uchraydigan
qiyinchiliklarining xususiyatlarini tushuntirish, o’quvchiga uy topshiriqlarini
tayyorlashda qay tariqa to’g’ri yordam ko’rsatishi kerakligini o’qitish.
141-Tayanch xarakat azolarida inklyuziv ta’limida muammolar bo’lgan bolalar siniflar va dars jarayonlarini moslashtirish.
- O’qituvchi noto’g’ri talaffuz qiladigan o’quvchilarga alohida e’tibor qilish,
hamda logoped mutaxassislaridan maslahat olishlari kerak.
- Bolaning o’qish va yozishdagi xatolari uchun past baho qo’yib ranjitmaslik,
unga dalda berish, uning hulq atvoridagi ijobiy jihatlarga tayanish, unga
qiyinchiliklarni bartaraf qilish mumkin degan fikrni singdirish mihimdir.
- Duduqlanuvchi bolalar bilan alohida suhbatlar qilish, ularning xarakter
xususiyatlarini o’rganish lozimdir. Sinf o’quvchilariga duduqlanuvchi o’rtog’i
ustidan kulmaslik, uning kamchiligini yuziga solmaslik, unga sinf o’quvchilarining
hayrihohligini tashkil qila bilish kerak.
- Duduqlanuvchi o’quvchi savollarga og’zaki javob bergan vaqtida ularga
xushmuomalalik bilan yordam ko’rsatish, ulardan darhol katta uzun gaplar tuzishni
talab qilmaslik kerak.
- Duduq o’quvchilarning bilimlariga, ularning yozma javobiga qarab baho
qo’yish ma’quldir.
- Ulardan chet kishilar bo’lganda og’zaki javob berish talab qilinmaydi.
- Duduq bolalarga baqirib gapirish, masxara qilish, laqab qo’yish mutlaqo
noo’rindir.