INKLYUZIV TA’LIMNI JORIY ETISH MASALALARI
22-Modul: Inklyuziv ta’limni istiqbollari
1-Mavzu. Inklyuziv ta’lim natijalari: Inklyuziv ta'lim: nega yaxshi
g‘oya yomon ishlaydi?
Reja:
1. Inklyuziv ta’lim jarayonidagi o‘qituvchilarning tajribalari
2. Inklyuziv ta’lim jarayonidagi o‘qituvchilarning tajribalaridan xulosalar
So‘nggi o‘n yillikning asosiy madaniy tendentsiyalaridan
biri bu odamlar
o‘rtasidagi so‘zsiz tenglik g‘oyasi masalasi va shundan kelib chiqgan holda
diskreminatsiya (kamsitish)ning har qanday ko‘rinishlariga (irqiy,
gender va
boshqalar) ko‘ra kurashish zarurati kelib chiqadi. Ta’lim sohasida bu jarayon
inklyuziya shaklida amalga oshirildi. Ta’limda inklyuzivlik - bu me’yorda
rivojlanayotgan bolalar va rivojlanishida turli xil
kamchiliklarga ega hamda
rivojlanishida o‘ziga xos xususiyatlariga ega bo‘lgan bolalar birgalikda ta’lim-
tarbiya berish modeli. Masalan, agar farzandingizning sinfida bitta autizim
sindromidagi bola va beshta diqqat yetishmasligi va giperaktivligi sindromidagi bola
bo‘lsa, bu sinfni inklyuziv sinf deb hisoblash mumkin.
Inklyuziv ta’limni targ‘ib qilish bo‘yicha O‘zbekiston 20 yillik tajribaga ega
bo‘lishiga qaramasdan 20 yil avval O‘zbekistonda
qonuniy tarafdan pedagogik
eksperiment maqomiga ega bo‘lmagan, endilikda esa inklyuziv ta’lim rasmiy
ravishda ta’lim modeli sifatida qabul qilindi. Bundan xulosa qilishimiz mumkinkin,
agar sizning farzandingiz alohida ta’lim ehtiyojlariga ega bo‘lsa, siz uni har qanday
maxalliy bolalar bog‘chasiga va har qanday maktabga ta’limga berishingiz mumkin,
hamda ta’lim muassasasi - nazariy jihatdan - bolaning u erda o‘qishi
uchun
sharoitlarni yaratishi shart.
O‘qituvchining tajribalari
Mazkur amaliyotning asosiy g‘oyasi bolalar birgalikda o‘sish va rivojlanish
huquqiga ega ekanligi va shu bilan birga, biz alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan
bolalar boshqa bolalardan ajratilib o‘qitiladigan
alohida rezervatsiyalar
yaratmasligimiz kerak.
Ana endi, mazkur g‘oyani amalga oshirishga harakat qilganimizda qanday
natija olishimiz mumkinligini ko‘rib chiqamiz.