International journal of social sciences c
Yüklə 10,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Humanitas, 2016; 4(8): 1-14
- DÜŞSEL ORTAÇAĞ’DA AŞKIN KANUNU: BİR SARAY EDEBİYATI OKUMA KILAVUZU OLARAK ANDRE LE CHAPELAIN’İN AŞKA DAİR
Humanitas, 2016; 4(8): 1-14
http://humanitas.nku.edu.tr ISSN : 2147-088X DOI : Araştırma-İnceleme
Kabul/Accepted: 08.08.2016
1 1 DÜŞSEL ORTAÇAĞ’DA AŞKIN KANUNU: BİR SARAY EDEBİYATI OKUMA KILAVUZU OLARAK ANDRE LE CHAPELAIN’İN AŞKA DAİR ADLI YAPITI Engin BEZCİ 1 Öz: Bu makale XI. ve XIII. Yüzyıllar arasında Fransız edebiyatına damgasını vuran sarayl aşk (fr. l’amour courtois) kavramını ve onun yazınsal ürünlerde bulduğu yankıyı André le Chapelain’in XII. yüzyıl sonlarına doğru yazdığı De amore (Aşka dair) başlıklı kuramsal kitap çerçevesinde değerlendirmektedir. Kadın ve aşkın ana figür olduğu lirikşiirler, romanlar, aşk masalları, yöresel aşk şarkılarısöz konusu aşk anlayışını yansıtır. Oysa Saray Edebiyatı’nı, az da olsa, önceleyen kahramanlık destanlarında kadına neredeyse hiç yer verilmez. Bu, kadının toplumsal değeriyle doğru orantılıdır: savaşçı Erken Ortaçağ’ın toplumsal yaşamında önemli bir rolü olmayan kadın edebiyatta da yok gibidir. Şaşırtıcı olan, bu koşullarda XI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren soylu kadının Efendi olduğu bir aşk edebiyatının Güney Fransa’da filizlenmeye başlamış olmasıdır. Kahramanlık destanlarında tanrısı, ülkesi ve onuru için savaşan korkusuz şövalye, bu yeni dönemde, özellikle romanlarda, âşık olduğu kadın uğruna çetin savaşımlara giren bir “aşk şövalyesi”ne dönüşür. Bu elbette tarihsel süreçte gerçekleşen toplumsal bir değişimin ürünüdür. André le Chapelain kitabında “aşk şövalyesi” olmaya istekli gençlere verdiği öğütler ve özellikle de otuz bir maddelikAşk Kanunu ile söz konusu aşk anlayışınıkuramsallaştırır. Bu makale söz konusu Aşk
yorumlayarak, Ortaçağ Saray Edebiyatı’nın temel özelliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.
André le Chapelain, Aşk Kanunu.
1 Yrd. Doç. Dr., Galatasaray Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Karşılaştırmalı Dilbilim ve Uygulamalı Yabancı Diller Bölümü/Fransız Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. ebezci@gsu.edu.tr
Humanitas, 2016; 4(8): 1-14
http://humanitas.nku.edu.tr ISSN : 2147-088X DOI : Araştırma-İnceleme
Kabul/Accepted: 08.08.2016
1 1 DÜŞSEL ORTAÇAĞ’DA AŞKIN KANUNU: BİR SARAY EDEBİYATI OKUMA KILAVUZU OLARAK ANDRE LE CHAPELAIN’İN AŞKA DAİR ADLI YAPITI Engin BEZCİ 1 Öz: Bu makale XI. ve XIII. Yüzyıllar arasında Fransız edebiyatına damgasını vuran sarayl aşk (fr. l’amour courtois) kavramını ve onun yazınsal ürünlerde bulduğu yankıyı André le Chapelain’in XII. yüzyıl sonlarına doğru yazdığı De amore (Aşka dair) başlıklı kuramsal kitap çerçevesinde değerlendirmektedir. Kadın ve aşkın ana figür olduğu lirikşiirler, romanlar, aşk masalları, yöresel aşk şarkılarısöz konusu aşk anlayışını yansıtır. Oysa Saray Edebiyatı’nı, az da olsa, önceleyen kahramanlık destanlarında kadına neredeyse hiç yer verilmez. Bu, kadının toplumsal değeriyle doğru orantılıdır: savaşçı Erken Ortaçağ’ın toplumsal yaşamında önemli bir rolü olmayan kadın edebiyatta da yok gibidir. Şaşırtıcı olan, bu koşullarda XI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren soylu kadının Efendi olduğu bir aşk edebiyatının Güney Fransa’da filizlenmeye başlamış olmasıdır. Kahramanlık destanlarında tanrısı, ülkesi ve onuru için savaşan korkusuz şövalye, bu yeni dönemde, özellikle romanlarda, âşık olduğu kadın uğruna çetin savaşımlara giren bir “aşk şövalyesi”ne dönüşür. Bu elbette tarihsel süreçte gerçekleşen toplumsal bir değişimin ürünüdür. André le Chapelain kitabında “aşk şövalyesi” olmaya istekli gençlere verdiği öğütler ve özellikle de otuz bir maddelikAşk Kanunu ile söz konusu aşk anlayışınıkuramsallaştırır. Bu makale söz konusu Aşk
yorumlayarak, Ortaçağ Saray Edebiyatı’nın temel özelliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.
André le Chapelain, Aşk Kanunu.
1 Yrd. Doç. Dr., Galatasaray Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Karşılaştırmalı Dilbilim ve Uygulamalı Yabancı Diller Bölümü/Fransız Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. ebezci@gsu.edu.tr 1
Yüklə 10,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|