Bezci, E. (2016). Düşsel Ortaçağ’da Aşkın Kanunu: Bir Saray Edebiyatı Okuma Kılavuzu
Olarak André Le Chapelain’in Aşka Dair Adlı Yapıtı. Humanitas, 4(8), 1-14
14
de aşkın kanunu değişmemiştir aslında: Tarafların aşktan-âşıktan beklentilerinin
temelde hâlâ aynı ya da benzer olduğunu söylemek yanlış olmaz. Platon’dan
Epikür’e, Horace’tan Ovidius’a, İbn Davud’dan İbn Hazm’a, André le
Chapelain’den Abelard’a, Nizami’ye varıncaya dek, aşk az çok benzer şekilde
anlatılmış, aşk imgelemi böyle oluşmuştur. İdeal aşk deyince akla Leyla ile
Mecnun’un, Tristan ve Iseut’nün, Abélard ve Héloïse’in ya da Roméo ve
Juliette’in gelmesi boşuna değildir. Reto R. Bezzola gibi kimi araştırmacılar,
önce Güneyli ozanların örsünde uzunca bir süre dövülüp, sonra romana geçen
bu aşk anlayışının kökeninde Arap Endülüs edebiyatının etkisini görür. Bu
bağlamda Saray Edebiyatının İspanya’ya komşu olan Güney Fransa’da doğup,
ülkenin diğer kesimlerine yayılması anlamlıdır. Her ne kadar, özellikle romanlar
konularını genellikle Kelt hikâyelerinden alsa da, oradaki aşk anlayışı X.
yüzyılda Endülüs’te yaşayan Cordobalı İbn Hazm’ın Güvercin gerdanlğ adlı
yapıtındaki aşk algısından uzak değildir. Nitekim Arié Rachel’in İbn Hazm ve
Sarayl aşk başlıklı makalesi ilginç benzerlikler ortaya koyar. Bu benzerlikler
lirik şiirle ya da yöresel aşk şarkılarındaki anlayışla sınırlı değildir. Gerçekten
de André le Chapelain’in De Amore’de ortaya koyduğu aşk kuramı, bizim bu
çalışmada konu edinmediğimiz aşkın belirtileri ya da aşkın nasıl korunması
gerektiği gibi pek çok konuda fazlasıyla İbn Hazm’ın Güvercin gerdanlğ’nı
çağrıştırır.
KAYNAKÇA
Chapelain, A. (2002).Traité de l’amour courtois. Paris: Klincksieck.
Cohén, G. (1945). La Grande clarté du Moyen Âge. Paris: Gallimard.
France, M. (1990). Lais de Marie de France. Paris: Librairie générale française.
Goff J. (2015). Ortaçağ Bat uygarlğ. (Çev. Hanife Güven ve Uğur Güven).
İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
Goff, J. (11.07.2002). “L’amour courtois, c’est l’adultaire” in L’Express.
Kılıçbay, M. A. (1994). Bir Ortaçağ icadı: aşk. Cumhuriyet Kitap, Sayı: 1457.
Lafitte – Houssat, J. (1971). Troubadours et cours d’Amour. Paris: PUF.
Lazar, M. (1954). Amour courtois et fin’amors dans la littérature du XII siècle.
Paris: Klincksieck.
Malraux, A. (1996). Les Réalités et les comédies du monde. Paris: Editions de
l’Herne.
Rachel, A. (1985). “Ibn Hazm et l'amour courtois”, in Revue de l'Occident
musulman et de la Méditerranée, N° 40.
ShortI. (1990). La Chanson de Roland. Livres de Poche, col. Lettres gothiques.
Stendhal.(1960). De l’amour. Paris: Club des librairies de France.
Troyes, C. (2002). Romans de la Table Ronde. Librairie générale française.
Verdon, L. (2003).
Le Moyen Âge, Le Cavalier Bleu éditions,
coll.
« Idées
reçues ».
Humanitas, 2016; 4(8): 15-30
http://humanitas.nku.edu.tr
ISSN
: 2147-088X
DOI
:
Araştırma-İnceleme
Başvuru/Submitted: 28.06.2016
Kabul/Accepted: 17.10.2016
15
15
EDGAR ALLAN POE’S THE TELL-TALE HEART ON PAGE
AND ON SCREEN
Seda COŞAR ÇELİK
1
Abstract: In a time when interdisciplinary and intertextual engagements
among diverse fields and disciplines begin to gain potency and efficacy, it
is no surprise that film adaptations of literary classics lure readers’
attention, sometimes even more than the classical works themselves.
Examining a literary work along with its film may produce many benefits.
For instance, unlike fidelity criticism which solely focuses on the
adaptation’s degree of faithfulness to the original text, studying literature
and film together may encourage interdisciplinary and comparative
studies in the field of arts, may raise one’s awareness considering the
intertextual relationship between film and literature and may help
question the hierarchical relations among the arts. Edgar Allan Poe’s The
Tell-Tale Heart and its short movie adaptation with the same title directed
by Jules Dassin in 1941 are impeccable materials to achieve these goals.
As perhaps one of the best examples of psychological horror genre, The
Tell-Tale Heart relates a murder committed by the narrator himself. The
tale is open to numerous interpretations as it leaves many critical wh-
questions unanswered. As such, it creates gaps to be filled by readers.
This article will thus examine how the aforesaid movie adaptation of
Poe’s The Tell-Tale Heart tries to fill those gaps via extraneous additions
to the original story, making the adaptation a unique interpretation of the
source text.
Keywords: Adaptation Theory, Literary Movie Adaptations, Edgar Allan
Poe, The Tell-Tale Heart.
KISA ÖYKÜ VE FİLM OLARAK EDGAR ALLAN POE’NUN
GAMMAZ YÜREK
ÖYKÜSÜ
Öz: Disiplinlerarası ve metinlerarası çalışmaların güçlendiği ve
etkinleştiği bu zamanlarda, klasikleşmiş edebiyat yapıtlarından uyarlama
filmlerin kimi zaman eserlerin kendilerinden bile çok ilgi görmesi şaşırtıcı
değildir. Bir edebiyat metninin film uyarlaması ile birlikte incelenmesinin
1
Araş. Gör. Dr., Kocaeli Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Batı Dilleri ve Edebiyatları
Bölümü. seda.cosar@kocaeli.edu.tr.
14