Iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari

Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish – bu xususiylashtirishdan tashqari, bu mulk hisobidan boshqa nodavlat mulk shakllarining vujudga keltirishning ham ko’zda to’shadi. U bir qator yo’llar bilan amalga oshiriladi:

• Davlat korxonalarini hissadorlik jamiyatiga aylantirish;
• Davlat korxonasini sotib, uni jamoa mulkiga aylantirish;
• Mulkni qiymatga qarab chiqarilgan cheklar (vaucher) bo’yicha fuqarolarga bepul berish;
• Mulkni ayrim tadbirkor va ish boshqaruvchilarga sotish;
• Ayrim davlat korxonalarini chet el firma va fuqarolariga sotish yoki qarz hisobiga

berish;

• Davlat mol-mulkini auktsionlarda kimoshdi savdosi orqali sotish va hakozo.

Xususiylashtirishning usullari ham turli-tuman bo’lib, ularni 3-guruhga ajratish
mumkin:

• Davlat mulkini bepul bo’lib berish orqali xususiylashtirish;
• Davlat mulkini sotish orqali xususiylashtirish;
• Davlat mulkini bepul bo’lib berish hamda sotishni uyg’unlashtirish orqali xususiylashtirish.

Davlat mulki
n
i xususiyla
shtirish usullari
MeBMularchahknnait jamiyajamoabepultalriga‘zoa bo’llarigiba
bebeberispupuhll tobo’lipshbirishberish orqali
BMulkniMearchahnatsjamjamoaotishiyaorqltarigaala‘zoi sotlaishriga
xsotusishusiylashtirish
Aholining ayrim ijtimoiy
qatlashmlariga bepul berish
xususiylashtirish
Kim
fuq sha
oshdi savdosida
arolarga yoki yuridik xslarga sotish
Har bir jamiyat a‘zosining davlat mulkini hosil qilishdagi ishtiroki, ya‘ni qo’shgan hissasiga qarab bo’lib berish
Korxonalarni keyinchalik mehnat jamoalari tomonidan sotib ijaraga berish
CHet el firmalariga va fuqarlariga tashqi qarzni o’zish evaziga berish yoki sotish
uyg’unlashtirish orqali
Mulkni bepul bo’lib berish hamda sotish usullarini