Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish nazariyalari

tizimining shakllari va yo‘nalishlari.
bu turli ishlab chiqarish va
xizmat ko‘rsatish ko‘rinishidagi
faoliyatlarni muvofiqlashtiruvchi
murakkab mexanizmdir. Bunda
ijtimoiy mehnat taqsimoti va
xususiy mulkchilik bozorni hal
etuvchi shartlari bo‘lib
hisoblanadi.
Bozor
iqtisodiyotining rivojlanishida, ijtimoiy
mehnat taqsimotida, davlatlararo
aloqalarning kengayishida, 
iqtisodiyotning tarkibiy qismlari
o‘rtasidagi aloqalarni tartibga solish
kabi iqtisodiy jarayonlarda bozor
mexanizmining tartibga solish
imkoniyatlari chegaralanganligi
namoyon bo‘ladi. 
Jamiyat
o‘zini-o‘zi tartibga solish
davrida bozor mexanizmi uzoq
vaqt mobayinida iqtisodiyotni
tartibga solishning yagona
mexanizm bo‘ldi. Iqtisodiyotni
davlat tomonidan taribga solish
zarurati va uni bozor bilan
uy’gunlashtirish biroz keyinroq
yuzaga keldi.
Iqtisodiyot

---

Iqtisodiyotni tartibga solishning eng muhim davlat shakllaridan biri dasturlash va rejalashtirishdir. Ushbu
tartibga solish shaklining zaruriyati ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanishi, mehnat taqsimoti va
kooperatsiyalashuvining chuqurlashuvi, davlat mulkining mavjudligi, iqtisodiyotga yo‘llanadigan kapital
mabla’glar harakati va oqibatlarining uzoq muddatliligi hamda bozor kon’yunkturasini o‘rganishi bilan
ifodlanadi. Shu boisdan barcha rivojlangan mamlakatlarda iqtisodiyotning rivojlanishi prognozlashtiriladi, 
dasturlanadi va rejalashtiriladi.
Prognozlar asosida iqtisodiy rivojlanish dasturlari ishlab chiqiladi. Dasturlarda iqtisodiyot rivojlanishining
moddiy va sotsial maqsadlari ko‘rsatiladi. Maqsadlarni amalga oshirish uchun kapital mabla’glar sarflash
rejalari tuziladi, ishlab chiqarish hajmi bilan talab o‘rtasidagi nisbatlar o‘rganiladi. Turli ishlab chiqarish bilan
import o‘rtasidagi bo‘gliqlik, ishlab chiqarish bilan iste’mol, ishlab chiqarish bilan eksport, eksport bilan
import o‘rtasidagi bo‘gliqlar aniqlanadi. 

---