24
Q\zlar, yenw Zwlimxan\n ba]\na topla]d\lar. Bir-birinin s=z^n^ kwsw-kwsw, gah p\[\lt\ ilw, gah da
ucadan, bir alwm xwbwr verdilwr. Demw, bu =twn ayda ailwdw wmwlli-ba]l\ yeniliklwr olub. Iki dwfw el[I
gwlib, ikisi dw ba] tutmay\b. “Kimw? Z^mr^dw?! ” — Zwlimxan yaln\z bir dwfw u]aql\qda bu c^r
^z^nt^l^ ^rwk d=y^nt^s^ duymu]du. Unudulmaz bwdbwxt hadisw ilw wlaqwdar olan o d=y^nt^lwr
indi dw twkrar olunduqda, he[ ]^bhwsi qalmad\ ki, yeni bwdbwxtlik ba] verib: “Z^mr^d wldwn gedib!
Amma o dwqiqw dw fikirlw]di ki, ax\ “q\zlar deyir ba] tutmay\b”, demw Kwrwm wmi Z^mr^d^ ]whwrw
apar\b, orda ona d=rd dwst bahal\ paltar tikdirib, sonra babaya s=z a[\b ki, bws “Z^mr^d balan\
b=y^k qay\n\m Bwbi]w almaq istwyirwm”. Wlbwttw, baba raz\l\q vermwyib. Q\] girwndwn yaz a[\lana
qwdwr burnunun ucundan su daman ar\q-quru Bwbi], yalan[\ Bwbi] hara, Z^mr^d hara! Yax]\, bws
Z^mr^d nw deyib?
- Z^mr^d?.. Pi]iyin k=nl^ samanl\qdayd\, it dw qovdu sald\ ora. Z^mr^d lap [oxdan sa[\n\
kwsdirmwk istwyirdi, qaqa]. Kwrwm wminin el[iliyini e]idwndw paltar qay[\s\n\ qapd\, h=r^y^n^n
ikisini dw x\r[ elwyib kwsdi dibindwn, h=r^y^n biri sa` wlindw, biri dw sol wlindw, y^y^r^b evin o
twrwfindw yaxalad\ Kwrwm wmini ki, bws “torba]inel wmi, qay\n\n Bwbi] sa[\ kwsik q\z istwywrmi?”
Q\zlar sws-swsw verib g^l^]d^lwr. Swriyyw bac\ oca`\n q\ra`\nda naraz\l\qla ba]\n\ bulad\. Mwrywm
anas\n\n hwrwkwtini twkrar etdi. Z^mr^d =z^ isw q\m\]\b, eyni par\lt\l\, hiylwgwr g=zlwrlw Zwlimxana
baxd\. Zwlimxan bayaqdan onda nw isw bir dwyi]iklik hiss edirdi, arada diqqwt yetirir, tapa bilmirdi.
Yaln\z indi g=rd^ ki, h=r^klwr yoxdur. Amma heyf! Do`rudur, boynunda, [wnwsinin alt\nda
q\vr\lm\] bu kwsik sa[lar Z^mr^d^n sifwtini bir qwdwr dolu vw daha yara]\ql\ g=stwriridi. Ancaq o bir
c^t yo`un, sanball\ h=r^k dw pis deyildi.
Q\zlar yenw dw nw isw dan\]\rd\lar. Deywswn, Mwrywmin, bir dw Qaraxan\n m^avini Davudun ad\n\
[wkirdilwr. Lakin Zwlimxan bu ikinci xwbwri [ox pis e]idirdi; indi onun b^t^n diqqwti Z^mr^ddw idi.
Sa[ whvalat\ =twri twwss^f do`ursa da, Zwlimxan\ hwm dw sevindirirdi. O da q\zlara qo]ulub
“torba]inel wmi” m^raciwtinw g^l^rd^. Bu s=zlwr yaln\z Z^mr^d^n dilindwn [\xa bilwrdi. Zwlimxan,
bu dwm =z^n^ o qwdwr dw dwrk etmwdiyi nw isw g=zwl, [ox g=zwl hisslwrlw ^rwkdwn g^l^rd^. Q\zlar\n
qat-qar\]\q dan\]\`\ndan anlay\rd\ ki, baba Mwrywmw gwlwn el[ilwri, ywni Davudun el[ilwrini dw geri
qaytar\b. Baba deyib ki, “Davud me]wdw twzw adamd\r, hwlw i]lwsin, tan\yaq, bilwk, sonra baxar\q”.
Q\zlar\n zarafatyana eyhamlar\ndan anla]\l\rd\ ki, qara Mwrywmin qara Davuda k=nl^ var, wgwr baba
raz\l\q versw, bwlkw bu yax\nlarda me]wdw “damb\r-dumbur” olacaq. Zwlimxan bu xwbwrw dw sevindi.
“Damb\r-dumbur” ba] tutduqda Mwrywmin wziyywtdwn qurtaraca`\na sevinmwyw bilmirdi. Lakin
Z^mr^dw diqqwtlw baxd\qca, anbaan sevinci azal\rd\.
Bak\da qald\`\ m^ddwtdw Zwlimxana elw gwlirdi ki, Z^mr^d daha u]aq xasiyywtlwrini, bwzi y^ng^l, ]it
oyunlar\n\ yerw qoyacaq, bundan sonra sevwn, sevilwn, yetkin bir q\z kimi hwrwkwt elwywcwkdir. Sa[
whvalat\, “torba]inel wmiyw” verilwn qwti cavab da Zwlimxan\ mwhz buna g=rw sevindirirdi ki, demwk,
Z^mr^d do`rudan da yetkindir, yeri gwlwndw =z^n^ qoruya bilir. Bunun ^[^n ona “sa` ol”
deyilmwlidir. Wlbwttw, twkcw “sa` ol” yox, ba]qa s=zlwr dw. Zwlimxan f^rswt tapanda hwmin “ba]qa
s=zlwri” necw s=ylwywcwyini fikirlw]irdi vw elw bunw g=rw dw q\zlar\n Mwrywmlw Davud barwdw
dan\]d\qlar\n\ yax]\ e]itmirdi. Xwyalwn B=y^ktaladan uzaqda, Pwri g=l^n^n q\ra`\nda s\x yem]an
kollar\n\n aras\nda, yaxud daha gizlin, daha sakit bir gu]wdw Z^mr^d^n yum]aq, qara sa[lar\n\
s\`allay\rd\, “ba]qa s=zlwr” p\[\lt\ ilw, hwzin ]\r\lt\l\ bulaq suyu kimi ax\rd\: “Mwnim Z^mr^d^m,
qo[aq, a`\ll\ Z^mr^d^m, yetkin Z^mr^d^m…” Lakin ax\n dayand\, dediyimiz kimi, sevinc azald\
25
vw… hwtta yox oldu. Dilxor[uluq, wmwlli-ba]l\ qanqaral\q gwldi: “A`\ll\, yetkin Z^mr^d” wvwzindw
Zwlimxan donunun yaxas\nda yun cwngwlwrin d^rt^]d^rwn bir u]aq, bir dwli pwri g=rd^. G=rd^ ki, o,
yenw yaxas\n\ dombald\b! Yundan, pamb\qdan, hwr nwdwnsw, ywqin ki, bu dwfw twlwsmwdwn, [ox
swliqw ilw =z^ ^[^n bir c^t “mwmw qay\r\b!”
Zwlimxan Z^mr^d^n wvwzinw =z^ q\zard\`\n\, pwrtliyini gizlwdw bilmwywcwyini hiss edib, qarda]\
q\zlar\n\n aras\ndan [\xd\, {ap\qla oynayan “ana u]a`\na” twrs-twrs bax\b me]wyw ^z tutdu. Paltar
qay[\s\n\ qap\b h=r^klwrini x\r[\lt\ ilw dibindwn ^zwn, “torba]inel wmini” dolay\b g^lwn q\z da indi
ona ayr\ c^r g=r^n^rd^. “Dwli, axmaq” — deyw Zwlimxan hirsli-hirsli add\mlay\rd\. “Ana u]a`\n\”
xwyal\nda dwyi]dirib, ba]qala]d\rd\`\na g=rw =z^n^ danlay\rd\.
Ax]ama qwdwr me]wdw gwzib-dola]d\. Ax]am s^frw ^st^ndw Qaraxan qarda]\n\n haralarda oldu`unu,
nw g=rd^y^n^ soru]duqda isw Zwlimxan he[ nw deyw bilmwdi. Necw deywydi ki, gwzdiyi yerlwrdw
me]w, twbiwt wvwzindw ]wkildwn-]wklw d^]wn Z^mr^d^n min bir oyunundan ba]qa he[ nw
g=rmwmi]di!
Swriyyw bac\ ilw Mwrywm s^frwyw qulluq elwyirdilwr. Baba ba]da, qalan ailw ^zvlwri isw onun
d=vrwsindw yeyib-i[irdilwr. Zwlimxan elw bil nwdwnsw ]^bhwlwnmi] Z^mr^d^n ciddi bax\]lar\n\
^z^ndw hiss etsw dw, ba]\n\ qald\rm\rd\.
Hwmi]w yay gecwlwrindw oldu`u kimi, Swriyyw bac\ ilw Mwrywm i[wridwn xal\-xal[a, yor`an-d=]wk
da]\y\b, evin quzey twrwfindw yer d=]wdilwr, yan-yana a`ar\]an d=rd mi[wtkwn qurdular. Baba, =z
k=hnw vwrdi]i ^zrw Pwri g=l^n^n buz suyunda [immwyw getdi, “komsastav ]ineli” [iynindw, qay\d\b
=z ota`\na [wkildi. Onun lampas\n\n i]\`\ =lwziywndwn sonra Qaraxanla Swriyyw bac\ lap ba]dak\
mi[wtkwnin, q\zlar ikincinin, “Wziz wminin wziz balas\” isw =z x^susi yor`an-d=]wyindw, ^[^nc^
mi[wtkwnin alt\nda paltar\n\ soyunub uzand\. Twkcw Zwlimxan, siqaret yand\r\b, yenw dw gwzib-
dola]ma`a ba]lad\.
Yast\-yappa daxmalar, daxmalar\n hwywtlwrindw yat\]an heyvanlar, fin evi, a`ar\]an mi[wtkwnlwr,
talada ba]-ba]a verib dayanm\] atlar, me]w, hwr ]ey qaranl\`a vw s^kuta bat\b qalm\]d\. Dur`un,
b^rk^l^ havada hwrdwn ancaq a`caqanad v\z\lday\r, hwrdwn dw atlardan biri quyru`unu bwdwninw
[\rp\b s^kutu pozurdu. Siqareti s^m^rd^kcw Zwlimxan hwtta t^t^n^n [\t\lt\s\n\ e]idirdi. Arxadan
yax\nla]\b onu add\m-add\m izlwywn, tez-tez d=n^b mi[wtkwnlwrw vw baban\n qaranl\q pwncwrwsinw
baxan Z^mr^d^n add\m swslwrini isw e]itmirdi. Bu add\mlar, demwk olar ki, tamam swssiz idi, —
Z^mr^d ayaqqab\lar\n\ geymwmi]di.
Zwlimxan q\z\n onu k=lgwtwk izlwdiyini bwlkw dw he[ hiss etmwywcwk, eyni rahatl\q vw k^sk^nl^klw
mi[wtkwnin alt\na qay\dacaqd\. Lakin Z^mr^d^n swbri [atmad\, wlini uzad\b onun dirswyinw
toxundu.
- Qaqa]…
- Zwlimxan diksinib geri [evrildi.
- Swnswn?
- Mwnwm, qaqa]…
Z^mr^d^n p\[\lt\s\ a[\q-a]kar yalvar\rd\. Ancaq bu yalvar\] Zwlimxan\ daha da hirslwndirdi.