İsa muğanna ideal
Yüklə 4,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
______________Milli Kitabxana_______________ - Sultanın Gülgəzi maşına basıb aparmağının əvəzində külli qırğın-filan danışırsan! - Belə lazımdı! Bu bir. İkincisi, Sultan Əmirlinin maşına basıb apardığı Gülgəz deyildi. - Nə?! - Deyirəm Gülgəz deyildi. Xəlvət üşürgələndi. - Yuxu görürəm mən, nədi, ay cəmaat?! Bu nə danışır?! Min doqquz yüz əlli dördüncü ilin mayında Sultan Əmirlinin bu kənddən maşına basıb apardığı zənən bunun anası Cığalı Gülgəz deyildimi, onun istəklisi deyildimi?! Bütün pavilyon tüstü içində, dəhşət içində susurdu. Mədəd siqareti külqabına basıb, gah Səmədin yumulu gözlərinə, gah "dərmən" tələbindən xoflanmış Xəlvətə baxa-baxa gərginləşdi. Şişmiş zəli dodaqlar titrədi: - Əlim çatmır. Çıxart... özün. Mədəd "ampula"ları kitelin qoyun cibindən çıxarıb Sestraya verdi. Sestra, quruyub codlaşmış əlləri titrəyə-titrəyə, "ampula"lardan ikisini dalbadal sındırıb "şpris"ə doldurdu, yüyürüb Səmədin qolunu çirməyib, "vena"ya - şah damara yeritdi.
Mədəd o yan-bu yana gəzinirdi. - İndi sakit otur, əmi... Gülgəzlə görüşünü də eşitməlisən. Atamın o bədbəxt zənəni necə zorladığını da... Dal otaqda oturanların tələbidi bu, həm də mənim özümün qərarımdı! Danışacam. Dözməlisən! Əvvəlcə Çax-çuxun çənəsini çaqqıldadacam. Görüşə, zorlamaya dəxli olmuyan çərən-pərən şeylər deyəcək Çax-çux. Sonra görəcəksiniz bir kəlmə də çərən-pərən yoxdu. Mədəd təzənəni simlərə çəkdi. - Məclis
darıxmasın. Yorulanlar getsinlər. Qalanlar peşiman olmuyacaqlar. Yağır Məmmədəlinin, bu qatillə Çax-çux - çik-çik qatilin o tayda, bu tayda öldürdükləri Elmi necə adi, sadə söz möcüzələri ilə diriltdiyimi eşitmək istəyənlər qalsınlar. Hökmən qalın, ey Qonaqlılar, Tahirlilər, Qurbanlılar, dünyanızı göstərəcəm sizə! "...Kupedə Çax-çux Səmədə deyirdi: - Bu günü gözləyirdim mən, qadası. Avqustun iyirmi ikisidi bu gün. Yadında saxla: iyirmi iki avqust, min doqquz yüz əlli dördüncü il, axşam. Stansiyada dayanhadayanda, altıncı vaqonun kupesində Çax-çux Xalıq sənə deyir: "Gözün elə şeylər görəcək ki, bu gün, ömründə görməyibsən. Qulağın elə sözlər eşidəcək ki, ömründə eşitməyibsən." Falçı sözü de- ______________Milli Kitabxana_______________ yil bu. Əsasım var mənim. Çetin gündü bu gün səndən ötrü, qadası. Ata gözündə gördüyün emin düşəcək gözündən, adamlıqdan çıxacaq, murdar heyvana dönəcək nəzərində. Dözümlü olmalısan bu gün. Çox dözümlü!.. Bir dəfə sınıbsan. Qırx altıncı ilin dekabrının iyirmi üçündə - avariya günü. Bir də sınsan düzəlməzsən. Odu ki, unutma məsləhətimi: qabaqca Məsimgilə getməlisən. Gülbəniznən görüşməlisən hökmən. Sonra da, deməli, məni görməlisən. Gözlüyəcəm ha!.." Trubkanın qətran iyi, qatı tüstü ilə birgə, kupeyə anlaşılmaz, dəhşətli xof dolub, Səmədin sinəsini tutub nəfəsini daraltmışdı: illərlə səndən gizlənən, şəksiz-şübhəsiz qatil, belə birdən-birə, belə sərbəstcə üzə çıxıb, atanın müsibətindən sonra ata əvəzi əmini də böyük müsibətlər gözlədiyini xəbər verib, "gözün elə şeylər görəcək ki, bu gün, ömründə görməyibsən" deyirdisə, "falçı sözü deyil bu, əsasım var mənim" deyirdisə və sən bu adamın nəyəsə əsaslandığını duyurdunsa, bundan necə xoflanmıyasan?! Çax-çuxu kupedə qoyub düşməyə tələsəndə Səmədə aydın olan bircə bu idi ki, səkkiz il bundan əvvəlki, qəbristandakı üzü palçıqlı adam, o cinayətkar - qatil yoxa çıxmışdı, yaşıl şlyapanın altında qara məxmər üzünün qətiyyəti ilə, dəyirmi fənər gözlərinin cəsarəti ilə tamam başqa hisslər oyadan, "sinəsi sirlə dolu", çoxbilən bir adam peyda olmuşdu və bu adam, bildiyinin yüzdə birini də açmayıb, hər şeyi nədənsə sonrakı görüşə - Badsəbanın daxmasına saxlayıb, ancaq bunu demişdi ki, Səməd öz doğma, əziz əmisini, ata əvəzi himayədarını heç də yaxşı tanımırdı, əmisinin ətrafında baş verən hadisələrdən xəbərsizdi və bilmirdi ki, "Stalin ölən günü əmisi də ölüb, stolun dalında qaraltısı qalıb", üstəlik, dörd ay bundan əvvəl - may ayında başına nə gəlibsə, necə sarsılıbsa, "Sultan Əmirli deyiləm mən daha, arşınmalçıyam, gedək bir Gülçöhrə tapaq", - deyib, əmma "uğuru xeyir olmayıb", "Gülçöhrə" əvəzinə kiminsə-"başqasının istəklisini" gətirib!.. Qətran iyi ilə, tüstü ilə birgə sinəsini tutub Səmədin nəfəsini daraldan da, əslində, elə bu əcaib evlənmə xəbəri idi ki, onu tamam çaşdırmışdı. Sultan əmini Sultan Əmirli eləyən bu deyildimi ki, özünü fədai sayıb, ailə oğul- uşaq istəməyib, həm gözəllikdə, həm də ağılda-kamalda tayı-bərabəri olmayan Qıymatı da ailə səadətindən məhrum eləyib, məhz fədai kimi yaşamışdı! Bu barədə atasından eşitdiyindən əlavə, Səməd özü də yaxşı bilmirdimi ki, əmisinin ailə ilə bərabər şəxsi ev-eşikdən də imtina eləyib, "İnventar RKP" içində qalmağının böyük, ciddi səbəbi vardı: bütün həyatını Kainat Elminə, Bağdaya vermişdi! İndi nə olub, nə baş verib?! Saç-saqqalının ağaran vaxtında birdən-birə bu dərəcədə
______________Milli Kitabxana_______________ metamorfozaya uğraması mümkündümü?! Əgər metamorfoza yoxdusa, bəs Sultan Əmirlini "Sultan Əmirli deyiləm mən daha" deməyə vadar edən nədir? Bəlkə heç deməyib? Səməd nəyə görə inanmalıdır ki, Sultan əminin dilinə, təfəkkürünə bu qədər yad-yabançı "arşınmalçı" məhz onun öz dilindən çıxıb?! Bu kəlmə ilə birgə bu evlənmə əhvalatının özündən də anekdot iyi gəlmirmi? Və elə anekdot iyindən məlum deyilmi ki, Çax-çuxun dili ilə düşmən danışır?! Belə çıxmırmı ki, Xudiyev rədd olub rayondan getsə də, Xudiyev - Dudiyev dəstəsindəkilərin hərəsinə bir töhmət yapışdırılsa da, Bezobraziye heç də fealiyyətindən qalmayıb, vaxtilə Əmir məzanstamndan qəbirlərin, başdaşlarm şəkilləri vasitə-silə "əsasla ittihamnamə" düzəltdiyi kimi, indi də başqa cür bir vasitə ilə - qadın-filanla, "başqasının sevgilisi" ilə ittihamnamə düzəldib?!.." Diqqət yetir, çalış düşün, dərk elə, gör insana, həyata münasibətin necədi, ey Təhrif! Düşün gör Qudalılar, Gülənovlar da Sultan Əmirli kimi, sədr Mədəd, Qılınc Qurban kimi yaşasaydılar, Mirqəzəb, Pers, Yağır, Çax-çux mühitində necə bir həqiqi birlik yarana bilərdi! - Saxla... Dayan... - Xəlvət stəkan-nəlbəkini qaz "peç"inin üstünə qoydu. - Sən kimi ifşa eləyirsən?! Mədəd yorğun-yorğun, başını yana əydi. - Hələ ki bizi vurursan! Gizlin işləri danışmalısan sən. Görüşü gözləyirik biz! - Fəallaşma, Rəhim kişi. Gözlənilməz şeylər olacaq. Sakit otur... Görüş bir deyil. Elqızımız Gülgəzlə görüş var. Qəhbə Gülgəzlə görüş var! Qəhbə Sultanla görüş var! Bu nitqimin, sazımın, sözümün lent yazısını her yerdə yaymaq, Bezobraziye murdarlarına dərs demək, Elm vermək ümidiynən çalıb- çağırıram. Xəlvət əlini yelləyirdi. - Ay hay! Ay hay! - deyirdi. Sonra ucadan: - Mənim Möcüz adında bir nəvəm var. Qarmon çalır, şeir yazır... - Üzünü sağ tərəfə çevirdi: - Ordan belə çıx, a bala, o şeri oxu, eşitsin bu əbləh.
On yeddi - on səkkiz yaşlarında, qara, gombul bir oğlan pinqvin kimi sağına, soluna basa-basa, farsistlərin, ərəbistlərin arasından çıxıb, Mədədə baxıb, ciddiyyətlə: - Bir "Gəraylı" çal, - dedi. Mədəd burda xeyirli bir şey olmayacağını bilsə də, Möcüzə boyun əyib: - Baş üstə, - dedi. Möcüz oynaq "Gəraylı" ilə o qədər də tutuşmayan, asta, qalınaraq, qəmli səslə, birnəfəsə oxudu: Yüklə 4,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|