İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

 
79 
2.
 
Formadakı  alətlər  panelinin  köməyi  ilə  susma  rejimində  forma  adını  -  Form1, 
metkanı  -  Label1,  mətn  sahəsini  -  Text1  və  əmr  düyməsini  -  Command1  daxil 
etməli. 
3.
 
Obyektin xassələri pəncərəsinin köməyi ilə aşağıdakı cədvəldə verilmiş idarəedici 
elementləri daxil etməli: 
Obyektlər sinfi 
Xassələr 
Susma rejimində qiyməti  Yeni qiyməti 
Form (forma) 
Name 
Form1 
frm1 
Caption 
Form1 
Birinci layihə 
Label (üst yazı) 
Name 
Label1 
lbl1 
Caption 
Label1 
Birinci layihə 
TextBox  
(mətn sahəsi) 
Name 
Text1 
txt1 
Text 
Text1 
Birinci layihə 
CommandButton  
(əmr düyməsi)  
Name 
Command1 
cmd1 
Caption 
Command1 
Print metodu 
 
Növbəti addım hadisəvi prosedurun proqram kodunun yaradılmasından ibarətdir. 
Obyekt  (forma  və  ya  idarəedici  element)  üzərində  mışın  sol  düyməsini  2  dəfə 
basmaqla  proqram  kodu  pəncərəsini  açmaq  lazımdır.  Açılmış  pəncərədəki  hadisəvi 
prosedurun  sərlövhəsi  boş  olur.  cmd1  düyməsi  üzərində  sol  düyməni  2  dəfə  basdıqda 
hadisəvi prosedurun sərlövhəsi cmd1_Click şəklinə düşür: 
Private Sub cmd1_Click () 
End Sub 
4.
 
cmd1 düyməsi  üzərində  mışın sol düyməsini 2 dəfə  basmaqla  cmd1_Click  () boş 
prosedurlu  proqram  kodu  pəncərəsini  açıb,  Print  metodu  prosedurunu  daxil 
etməli.  Bu  prosedurun  məzmunu  aşağıdakı  operatorlar  ardıcılığından  ibarət 
olmalıdır: 
frm1.Print ―Visual Basic dilində birinci layihə‖ 
 Layihənin ilk variantı artıq icraya hazırdır. 
5.
 
[Run-Start]  əmrini  daxil  etməli.  Bu  zaman  proqram  əlavəsinin  açılan  pəncərə-
sində  ―Birinci  layihə‖  sözləri  görünəcəkdir.  Bu  hadisə  Print  metodu  düyməsi 
üzərində sol düyməni basdıqda baş verir. 

---

 
80 
Formanın  rənginin  və  şriftin  parametrlərinin  verilməsi.  Layihənin  xarici  görünü-
şünü  cazibədar  etmək  üçün  obyektlərə  məxsus  görünüşü  dəyişən  xassələrin  qiymətlərini 
dəyişmək və Print metodundan istifadə etmək lazımdır. Bunun üçün: 
6.
 
frm1 formasını aktivləşdirməli. Obyekt xassələri pəncərəsində BackColor  (fonun 
rəngi) xassəsini seçməli və sol düymə ilə açılan dialoq pəncərəsində rənglər palit-
rasından bir rəng, məsələn, sarı rəng seçməli. 
7.
 
lbl1  metkasını  aktivləşdirməli.  Obyekt  xassələri  pəncərəsində  BackColor  üçün 
yaşıl  rəng,  ForeColor  (üst  yazı)  üçün  göy  rəng,  Font  (şriftin  ölçüsü)  üçün  18, 
Alignment (düzləndirmə) üçün mərkəz seçməli. 
8.
 
txt1  mətn sahəsini  aktivləşdirməli. Obyekt  xassələri pəncərəsində  ForeColor  (üst 
yazı)  üçün  qırmızı  rəng,  Font  (şriftin  ölçüsü)  üçün  14  və  kursiv,  Alignment 
(düzləndirmə) üçün mərkəz seçməli. 
9.
 
cmd1 düyməsi üzərində sol düyməni iki dəfə basmaqla Proqram kodu pəncərəsini 
açmalı və cmd1_Click() prosedurunu və Font.Size = 12 sətrini daxil etməli.  
10.
 
 Layihəni  işə  buraxdıqdan  və  Print  metodu  düyməsini  basdıqdan  sonra  qrafik 
interfeysin yeni görünüşü ekrana çıxacaqdır. 
11.
 
 Forma  faylını  [Save Form1.frm  As…]  əmri ilə frmVB1.frm  adı  ilə, layihə  faylını 
isə [Save Project As...] əmri ilə prjVB1.vbp adı ilə yaddaşa yazmalı. 
Yəni, layihəni \textbook\VB\prjVB1\ adı ilə saxlamalı. 
QEYD:  Kompüterdə  Visual  Basic  sistemi  yoxdursa,  VBA-dan  istifadə  etmək  olar. 
VBA-nı  Microsoft  Excel  elektron  cədvəlindən  çağırmaq  üçün  Excel/  Servis/  Makros  / 
Redaktor  Visual  Basic  marşrutu  ilə  gedib  Menu/Insert/Uzer  Form  marşrutu  ilə  forma 
pəncərəsini  açmaq  lazımdır.  Sonra  alətlər  panelindəki  A  düyməsi  ilə  metka  (Label) 
yaratmaq olar. Bu məqsədlə  Name bəndi üzərində sol düyməni 2 dəfə basıb  L1 metkası, 
Caption bəndində isə metkanın münasib adını daxil etmək lazımdır. Əgər yaradılan layihə 
iki  ədədin  fərqini  hesablayan  proqram  kodundan  ibarətdirsə,  münasib  ad  ―Azalan‖  ola 
bilər.  Sonra  alətlər  panelindəki  ab  düyməsi  ilə  mətn  sahəsi  (TextBox)  yaradılır.  Bunun 
üçün  Name  bəndi  sol  düymə  ilə  açılır  və  mətn  sahəsi  t1  adlandırılır.  Sonra  alətlər 
panelindəki  A düyməsi ilə  Name-də L2 metkası,  Caption-da ―Çıxılan‖ (Enter), sonra ab 
düyməsi  ilə  TextBox-da  Name-də  t2  mətn  sahəsi,  sonra  A  düyməsi  ilə  Name-də  L3 
metkası,  Caption-da  ―Fərq‖  (Enter),  sonra  ab  düyməsi  ilə  TextBox-da  Name-də  t3  mətn 
sahəsi  yaradılır.  Bundan  sonra  forma  üzərində  əmr  düymələri  (Hesabla,  Təmizlə,  Son) 

---

 
81 
yaradılır.  Bu  məqsədlə  alətlər  panelindəki  CommandButton  düyməsini  basıb  Name-də 
cmdHes,  Caption-da  ―Hesabla‖  yazmaq  lazımdır.  Bu  qayda  ilə  Name-də  cmdTem, 
Caption-da  ―Təmizlə‖,  Name-də  cmdSon,  Caption-da  ―Son‖  yazılır.  Sonra  Formanın  boş 
yerində  sol  düyməni  basıb  Formaya  ad  vermək  olar.  Bunun  üçün  Name-də  FrmİEFH, 
Caption-da ―İki ədəd fərqinin hesablanması‖ yazıb enter basmaq lazımdır. 
 
                 
 
Bütün bu işlərdən sonra proqram kodu yazılır. Bunun üçün kod pəncərəsi açılır. Kod 
pəncərəsi cmdSon əmr düyməsi üzərində sol düymə ilə açılır. Bu zaman kod pəncərəsində: 
Private Sub cmdSon_Click() 
 
End Sub 
yazısı  çıxır.  ―Son‖  düyməsinə  aid  prosedurun  icrası  üçün  bu  yazı  end  operatoru  ilə 
tamamlanmalıdır. Yəni: 
 Private Sub cmdSon_Click() 
end 
End Sub 
Sonra  Forma(object)  pəncərəsinə  keçib  ―Təmizlə‖  prosedurunu  hazırlayırıq.  Yəni, 
cmdTem əmr düyməsi üzərində sol düyməni 2 dəfə basıb kod pəncərəsini açıb proseduru 
aşağıdakı kimi yazırıq: 
Private Sub cmdTem_Click() 
t1=” “ 

---