İŞletim sistemleri

c) Temel Unix Komutları

Login : Unix server’ a bağlanmak için, (önceden kayıtlı isek) kullanıcı adımızı girdiğimiz ve arkasından şifremizi girdiğimiz bir komuttur. (Windows 95/98/ME’ ye girerken karşımıza çıkan şifre ekranı gibi düşüne biliriz ama burada şifreyi girmek zorundayız, yoksa bağlanmamıza izin vermez)
Örnek : Welcome to UNIX VERSION 7.3 Enjoy Your Computing

Login:koseoglu

Password:*****
Passwd : Şifre değiştirmek için kullanılır.
Örnek : passwd

Changing password for koseoglu

Old password:*****

New password:******

Retype new password:******

Logout : Unix Sisteminden çıkmak için kullanılır.
Örnek : logout
Finger : Kullanıcılar hakkında bilgi verir. Parametresiz kullanıldığı zaman sistemdeki tüm kullanıcılar hakkında bilgi verir. Açılış klasörü (directory) ve kullanılan shell (kabuk) ismi, login name, gerçek isim, terminal, boş durma zamanı (idle time), sisteme giriş (login) zamanı, biliniyorsa ofis bilgisi verilir (buna, kısa (short) form denir). İsim (name) parametresi kullanıldığında, verilen isim hakkında yukarıdaki bilgileri verir.
Örnek : finger koseoglu

Ls : Unix Sistemde bulunduğumuz dizinde bulunan dosyaları listeler (DOS’ taki DIR komutu gibi)
Örnek : ls

WİNDOWOS NT

Microsoft NT (New Technology) İşletim Sistemi, Windows NT 3.1 adıyla sunulan 1993' teki sürümünden bu yana, ağ işletim sistemleri için, standart belirleyici olmuştur. İlk sürümünün kullanışsızlığına karşın, bu işletim sisteminin özellikleri ve işlevselliği daha sonra sürekli olarak gelişmiştir. Büyük reklam kampanyaları, Microsoft'un gündemdeki işletim sistemi Windows 95 ile ilgilenirken, Windows NT' ye bir takım yeni özellikler ve işlevler, gürültülü olmasa bile düzenli olarak eklenmiştir. Ağ yazılım uzmanları bu ilerlemeyi ve her yeni ilerlemeyle birlikte gelen kazanımları da fark etmişler, ancak hiçbir zaman Windows NT' yi ağ işletim sistemleri içinde bir lider olarak ilan etmeye hazır olmamışlardır. Windows NT sürüm 4' ün gelişmesiyle bu durum değişmiştir.

Windows NT' nin 4. Sürümü, Windows 95' den gelen kullanımı kolay grafik arabirimleri kendisiyle bütünleştirmesi, hem de farklı coğrafi konumlardaki kullanıcılarla kurulacak bağlantı sorunlarına getirdiği çözümler açısından, ağ işletim sistemleri içinde oldukça büyük bir gelişimi temsil etmektedir. Tüm kullanıcıların bağlantılarını yaptıktan sonra da, bilginin paylaşımı için insanların çalışma biçimlerinde kökten değişiklikler yapacak olan, yeni ve güçlü birtakım araçlar da sağlamaktadır.
Dahası, teknolojik mekanizmanın tümü, daha önce olduğundan çok daha kolay bir biçimde denetlenmekte ve yapılandırılmaktadır. Windows NT Server' ın 4. Sürümü zahmetsiz bir yönetime doğru adımdır. Windows NT ağı, genellikle istemci/sunucu mimarisi olarak adlandırılan merkezleşmiş bir ağ işletim sistemini kullanır. Ağ işletim sisteminin büyük bölümünün çalıştırıldığı merkezi bilgisayar, sunucu (server) olarak adlandırılır. Sunucu tarafından yönetilen kaynakları kullanan bilgisayara ise istemci (client) denir. Böylece bir ağdaki tüm bilgisayarlar, sunucu ya da istemci olarak görevlendirilmişlerdir. Sunucular hizmet sağlar, istemciler de bu hizmetleri kullanırlar.
Her bilgisayar, bir işletim sistemi gerektirir. Ancak, bir ağ sunucusu ile bir ağ istemcisinin gereksinimleri genellikle çok farklı olmaktadır. Bir sunucu, bir kişisel PC işletim sistemi tarafından normal olarak kullanılan işlevlere ek olarak, şu işlemleri de yönetmelidir ;

• 
  Uzak dosya sistemleri
  
• 
  Paylaşılan uygulamaların çalıştırılması
  
• 
  Paylaşılan ağ aygıtları için girdi ve çıktı
  
• 
  Ağ bağlantılı işlemlerin CPU zamanlaması
  
• 
  Ağ güvenliği
  

Ağ sunucusu, sunucuya özgü ek ağ işlevleri için tasarlanan bir işletim sistemini kullanır. Bir sunucu düzinelerce ve hatta yüzlerce kullanıcı için yazdırma, dosya ve diğer hizmetleri sağlamak zorunda olduğundan, bir ağ işletim sistemi güçlendirilmiş ve sağlam olmak zorundadır. Birçok kullanıcı, işlerinin yapılması için sunucuya güvenir, bu nedenle sık yinelenen sistem hatalarını ve hatta reboot yapmak zorunda kalmak istemez.

Bir ağ istemcisi, iş istasyonu işletim sistemini kullanır. Çünkü, istemci işletim sistemi, sunucu işletim sistemi kadar dayanıklı olmak zorunda değildir. Bir iş istasyonunun yeniden önyüklemesi, kullanıcı için sıkıntı yaratabilir ama bir başkasının çalışmasını aksatmaz. Bir istemci için yerleşik bir güvenlik sistemi de gerekmez, çünkü istemcinin güvenliği ağ işletim sistemi tarafından sağlanmaktadır. Bir Windows NT Server ağındaki istemciler, MS-DOS, Microsoft Windows 3.1, Windows 95, Windows NT Workstation, UNIX, Macintosh OS ve OS/2 gibi herhangi bir işletim sisteminde olduğu gibi çalışırlar. Bununla birlikte, bir istemci işletim sistemi ne kadar gelişmiş olursa, güvenlik ve bilgi paylaşımı alanlarında ağ işletim sistemiyle işbirliği de o kadar iyi olur.
Microsoft Windows NT, çok kullanıcılı sistemlerde, güvenlik, multitasking, istemci– sunucu (client–server) modeli gibi konuları destekleyen bir işletim sistemidir. NT Workstation ve NT Server olmak üzere iki çeşittir.

1. NT Server

NT Server önemli görevleri üstlenen güçlü bir ağ işletim sistemidir. NT Server ağ yönetiminde gereksinim duyulan yardımcı ve yönetici programlara sahiptir. NT Server işletim sisteminin en önemli özelliği istemci - sunucu (Client – Server) işletim modelidir. NT Server işletim sistemiyle birlikte Microsoft, Backoffice stratejisini geliştirmiştir. Backoffice, server programlarından oluşan bir program ailesidir.

2. NT Workstation

NT Workstation, yerel güvenliğe sahip olan bir işletim sistemidir. NT Workstation tek başına güçlü bir işletim sistemi olarak kullanılabildiği gibi, eşler arası (peer to peer) ağ olarak da kullanılabilir. NT Workstation aynı zamanda NT Server’ ın bir iş istasyonu olarak da kullanılır.