Ismailova T. S., Haydarov B

Usul — bu tadqiqot qilish yoki ta’sir ko’rsatish usulidir.
Tadqiqot qilish nuqtai nazaridan uslub deganda menejmentini o’rganish jarayonida qo’llaniladigan usullar tushuniladi, ya’ni:
* sistema (tizim)li yondashuv;
* kompleks yondashuv;
* tarkibiy yondashuv;
* integratsion yondashuv;
* modellashtirish;
* iqtisodiy matematik yondashuv;
* kuzatish;
* eksperiment
* ijtimoiy kuzatuv kabi tahlilning ilmiy usullari tushuniladi.
Ta’sir ko’rsatish nuqtai nazardan uslub deganda, menejment funksiyalarini amalga oshirish uchun boshqaruv obyektiga ta­‘sir o’tkazish usullari tushuniladi. Bunday usullarga quyidagilar kiradi:
* funksional tizimosti obyektlarini boshqarish usuli;
* menejment funksiyalarini bajarish usullari;
* menejment qarorlarini qabul qilish usullari .
Har xil yondashuvlar, yo’llar yordamida amalga oshiriladigan turli-tuman boshqaruv ishlarining majmui — menejmentnin aniq va o’ziga xos usullari, deb yuritiladi.
Shunday qilib, menejment usullari — boshqarish maqsadlariga erishish usullar yig’indisidir.
Boshqarish usullari ishlab chiqarish yoki xizmat ko’rsatish jarayonidagi mavjud munosabatlardan obyektiv tarzda kelib chiqadi. Masalan:
Funksional tizimosti bo’limlarni boshqarish usuli boshqariladigan obyektlarning tuzilishi bilan bog’liq bo’lib, uning tarkibidagi bo’limlarni boshqarishda qo’llaniladigan o’ziga xos usullarni o’z ichiga oladi.
Ularni quyidagi tizimosti bo’limlar misolida ko’rish mumkin.
“Ishlab chiqarish bo’limi” :
* mahsulotni pishiq (ishonchliligini) tahlil qilish;
* mahsulot sifatini nazorat qilish;
* omilli tahlil;
* funksional tahlil;
* ishchi kuchi, uskuna va materiallardan foydalanishni nazorat qilish;
Marketing bo’limi:
* tovarlar bozorida korxonaning mavqeini diagnostika qilish;
* korxonaning bozorga chiqish imkoniyatlarini tahlil qilish;
* yangi mahsulot va yangi bozorlarga chiqish bo’yicha ehtiyojlarni aniqlash;
* marketing konsepsiyasini ishlab chiqish.
Xodimlar bilan ishlash bo’limi:
* ishchi kuchini rejalashtirish
* xodimlar mehnatini va ish haqini tashkil qilish;
* hodimlarni boshqarish tizimini shakllantirish.