123
Jestlər
«... Ünsiyyətdə ən vacib məqam dillə
deyilm
əyəni eşitməkdir
»
Piter Druker
Qeyri-
verbal ünsiyyət vasitələri sırasında
kommunikativlik baxımından jestlər daha
çox diqqəti çəkir. Jestlər çoxyönlü və çoxtəyinatlı olduğundan
onların hər hansı prinsip əsasında qruplaĢdırılması müəyyən
çətinliklər ortaya qoyur. Dodaqların titrəməsi, qaĢların çatılması,
çiyinlərin sıxılması və digər əl-qol, bədən hərəkətləri, duruĢ
(poza) danı-Ģanın dinləyiciyə sözlərsiz demək istədiklərini və
istəmədiklərini, daxili gərginliyini, hiss və həyəcanını çatdırmağa
qadirdir.
Ümumiyyətlə, jestlərin «dilini» axıracan öyrənmək mümkün
deyildir. Bu problemlərlə məĢğul olan
pasimologiyanın
28
uğurları ilə də öyünməyə dəyməz. Çünki universal elementlərlə
yanaĢı, jestlər bir sıra milli özülükləri, insanların fəaliyyət
s
feralarını özündə əks etdirir. Təbii ki, bunların hamısı haqqında
dolğun təsəvvür yaratmaq olduqca çətindir. Diplomatik fəaliyyət
sfera-
sında nitq mədəniyyəti və etiket problemləri diqqət
mərkəzində durduğundan jestlərin çeĢidlənməsi prinsiplərini
açıqlamaqla qənaətlənirik. Jestlər aĢağıdakı kimi qruplaĢdırılır:
1. Sadə jestlər.
Bu qrupa birdəfəlik hərəkətlər (əsasən
iĢarəedici) daxildir. Misal üçün, tələbənin dərs zamanı əlini qal-
dırması, hərbiçilərin bir-birini salamlaması, rütbəcə (statusu)
yüksək olan Ģəxs içəri girdikdə ayağa durmaq və s.
2. Mürəkkəb jestlər.
Eynicinsli təkrarlanan hərəkətlərdən
ibarət (əl çalmaq, əlini baĢı üstünə qaldırıb sağa-sola yelləmək,
barmaqlarını bir-birinə sürtmək və s.).
Dostları ilə paylaş: 
