İxtisasın şifri və adı: 060406 – statiSTİka kurs: III qrup: 2772 Elmi rəhbər: İqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Yusifov Y. X. Magistr proqramının rəhbəri: Dos. V. E. Teymurova Kafedra müdiri: Prof. S. M. Yaqubov baki 2016 m ü n d ə r I c a t

Son istehlak üçün istehsal olunmuş məhsul və xidmətlərin cari qiymətlərlə dəyəri nominal ÜDM-i ifadə edir. Əgər t ilində istehsal edilən i məhsulunun (və ya xidmətinin) miqdarını , qiymətini isə ilə ifadə etsək, nominal ÜDM ( ) riyazi olaraq aşağıdakı formada göstərilə bilər:
=
Aydındır ki, fiziki istehsal həcminin dəyişmədiyi halda belə ümumi qiymətlər səviyyəsinin yüksəlməsi nominal ÜDM-in artmasını şərtləndirəcəkdir. Bu baxımdan iqtisadi artım ölçülərkən nominal ÜDM əvəzinə daha məqbul yanaşma kimi sabit qiymətlərlə hesablanmış real ÜDM göstəricilərinə istinad olunur. Bunun üçün isə ÜDM-in fiziki həcm indekslərindən istifadə edilir. [10].
Əvvəlki dövrlə müqayisədə hesabat dövründə ÜDM-in fiziki həcm indekslərini hesablamaq üçün hesabat dövründəki ÜDM-in əvvəlki dövrün qiymətləri ilə kəmiyyətini ÜDM-in əvvəlki dövrdəki miqdarına bölmək lazımdır. [3]. Müvafiq qaydada uzunmüddətli dövr üçün zəncirvari indekslər metodundan istifadə edilir. Nəticədə hər il üçün ölkə daxilində istehsal olunmuş son əmtəə və xidmətlərin qiymət dəyişməsini xarakterizə edən ÜDM-in deflyatoru (D_t) tapılır və aşağıdakı düstur vasitəsilə nominal ÜDM real ÜDM-ə (Y_t ) çevrilir:
Y_t = / D_t