23
jamiyat» atamasi dastlab Yaponiyada vujudga kelgan.
Yapon faylasuf olimi
Y.Xayashi 1969 yilda Yaponiya hukumatiga "Yaponiya axborotlashgan jamiyat
bardamligi siyosatiga chizgilar", 1971 yili "Axborotlashgan jamiyat rejasi" kabi
tadqiqotlarni takdim etdi. 1971 yildan boshlab mazkur tushuncha ilmiy
jamoatchilik tomonidan keng ko‘llanila boshladi. Demak, axborotlashgan jamiyat
tushunchasini birinchi bo‘lib fanga Tokio texnologik universitetining
professori
Y.Xayashi kiritgan. Uning fikricha, moddiy mahsulot emas, axbo- rotlashuv
mahsuloti jamiyatning shakllantiruvchi va rivojlantiruvchi kuchiga aylanadi.
Jamiyatni axborotlashtirish jarayoni bir-biri bilan bog‘liq bo‘lgan
uch qismdan
tarkib topadi:
mediatizatsiya (lot.mediatus - vositachi) - axborot to‘plash, saqlash va tarqatish
vositalarini takomillashtirish jarayoni;
kompyuterlashtirish - axborot izlash va unga ishlov berish vositalarini
takomillashtirish jarayoni;
intellektualizatsiya - axborot yaratish va uni idrok etish qobiliyatini rivojlan-
tirish, ya’ni jamiyatning intellektual salohiyatini oshirish,
shu jumladan, sun’iy
intellektdan foydalanish jarayoni. Umuman olganda, jamiyatni
axborotlashtirishni zamonaviy axborot-texnika vositalari yordamida ijtimoiy
tuzilma va jarayonlarni takomillashtirish deb talqin qilish lozim. Axborotlashtirish
ijtimoiy intellektualizatsiya jarayonlari bilan uyg‘un holda bo‘lishi kerak. Zotan, bu
shaxs va u yashayotgan axborot muhitining ijodiy salohiyatini oshirish imkonini
beradi. Axborotlashgan jamiyat oldingi jamiyatlardan moddiy omillar bilan emas,
balki ma’naviy omillar - bilim va axborot birinchi o‘rinda turishi bilan tubdan farq
qiladi.
Dostları ilə paylaş: